Ianos was sterkste medicane ooit

[TMCThomas]

Ianos was sterkste medicane ooit


Foto gemaakt door NOAA

Dat medicane Ianos, die het westen en zuiden van Griekenland op 18 en 19 september volop trof, een bijzondere storm was, wisten we in die periode natuurlijk al. Dat het de zwaarste medicane ooit is geweest, is na onderzoek pas nu komen vast te staan.

Even wat cijfers. De zwaarste windstoot bedroeg uiteindelijk 54 meter seconde, 108 knopen ofwel 194 kilometer per uur. Het hoogste gemeten 1-minutengemiddelde van de wind (bij orkanen wordt in plaats van 10-minutegemiddelden, die bij het meten van de wind normaal zijn, een 1-minutengemiddelde gehanteerd) bedroeg 44 meter per seconde ofwel 88 knopen. Daarmee was Ianos op zijn hoogtepunt een sterke categorie 2 orkaan.
Verder kwam op de natste plaats de onvoorstelbare hoeveelheid van 644 millimeter regen omlaag. Geen wonder dat een groot deel van Centraal-Griekenland na passage van Ianos onder water stond. Met deze getallen staat nu vast dat de medicane de zwaarste was die in de moderne tijd ooit op de Middellandse Zee is waargenomen.

Lange voorgeschiedenis
Aan het ontstaan van Ianos ging een lange voorgeschiedenis vooraf. Het begon allemaal toen rond 6 september een bel met kou in de hogere delen van de atmosfeer bij Noordoost-Spanje de Middellandse Zee op kwam. In een mum van tijd vormde zich daar een actieve storing die op de Balearen noodweer bracht. Er viel daar bijzonder veel regen, soms waaide het hard en het kwam op uitgebreide schaal tot overstromingen.
In de dagen erna trok het systeem naar het oosten en bracht ook Corsica en Sardinië zware buien. Vervolgens werd het even stil. De (afgezwakte) bel met koude lucht trok over open zee verder naar het zuidoosten en kwam in het zeegebied tussen Libië en Sicilië terecht. Daar waren de omstandigheden voor het ontstaan van een medicane ineens bijzonder gunstig. In de bovenlucht heerste rust en het zeewater was er meer dan warm genoeg voor.

Op 16 en 17 september gebeurde het inderdaad. Rond de kern van het volop in ontwikkeling zijnde systeem kwam het tot de ene na de andere uitbarsting van zware onweersbuien die steeds duidelijker om een middelpunt heen begonnen te draaien. Uiteindelijk kreeg het systeem, dat inmiddels 4 namen had gekregen, in het midden ook een duidelijk oog. En zo trok het op 18 en 19 september uiteindelijk over het westen en zuiden van Griekeland, waarvoor inmiddels door de Griekse weerdienst een code rood was afgekondigd.

Veel overstromingen en schade
Op 18 september en in de nacht naar 19 september hield medicane Ianos (meer uitleg over een medicane hier) flink huis in Griekenland. Zeer veel neerslag en zware wind zorgden voor slachtoffers, schade en overstromingen. Ook op 19 september overdag was er nog sprake van veel wind en zware buien, maar de scherpste kantjes waren er toen wel vanaf.
Het systeem trok vanaf de westkust over het zuiden van Griekenland. Deze regio's werden samen met Centraal-Griekenland dan ook het zwaarst getroffen. In totaal werd vanaf de start tot het einde op meerdere plekken meer dan 100 mm neerslag gemeten, Kalamata Airport kwam zelfs tot ruim 150 mm. Verder kwamen de zwaarste windstoten voor op de Ionische Eilanden. De windstoten reikten daar tot meer dan 110 km/uur.

Slachtoffers, schade en elektriciteitsuitval
De hevigste overstromingen waren in Centraal-Griekenland. Hier waren uiteindelijk meerdere dodelijke slachtoffers te betreuren en daarnaast werden mensen vermist. Verder was de schade enorm door rivieren die uit hun oevers waren getreden. Gebouwen werden beschadigd, treinen tussen het noorden en zuiden van Griekenland reden niet meer en op veel plekken viel de elektriciteit uit als gevolg van omgevallen hoogspanningsmasten.

Door: Reinout van den Born
Bron: weer.nl