Zomer discussietopic 2019

[ThaGhostNL]

Over een aantal dagen is het voor de zomerliefhebbers dan eindelijk zo ver, 9 maanden lang gewacht, donkere dagen overleeft en weer ontwaakt uit de winterslaap. Welkom terug!

Elk seizoen heeft zijn natuurverschijnselen die alleen met dat bepaalde seizoen voorkomt, ook de zomer heeft een aantal van dat soort natuurverschijnselen en omdat het tijdens mooie zomernachten buiten goed vertoeven is, valt het misschien daarom juist op. Een lijstje met wat je dit seizoen kunt verwachten.

Lichtende Nacht Wolken of NLC

Niet echt gebonden aan alleen de zomer, omdat het in mei, juni en juli voorkomt, maar wat is NLC eigenlijk?

De noordelijke hemel kan geruime tijd na zonsondergang of voor zonsopkomst een paar uur worden opgelicht door wolken met een zilverachtige glans. In deze maanden staat de zon laag onder de noordelijke horizon, waardoor deze wolken als het ware van onderuit door de zon worden verlicht. De wolkenslierten hebben een ribbel- of vezelstructuur. Ze zijn vrij zeldzaam en komen onregelmatig voor: soms zijn ze alleen al in één maand enkele keren te zien, maar menig zomer gaat voorbij zonder deze wolken.

Het ontstaan van deze nachtwolken houdt verband met talrijke uiterst kleine deeltjes in de bovenste lagen van de atmosfeer. Dat kan bijvoorbeeld stof zijn afkomstig van meteorieten. Zulke deeltjes alleen zijn echter niet voldoende: ook is waterdamp nodig en zeer lage temperaturen tussen -90 en -145 graden Celsius. Op de deeltjes zet zich dan een laagje ijs af, net als rijp op het aardoppervlak. Door het ijs dat de deeltjes omhult, wordt zonlicht weerkaatst.

Wie de lichtende nachtwolken een tijd observeert zal zien dat de vormen relatief snel veranderen. Op de hoogte waar de wolken zich ophouden komen zeer sterke luchtstromingen voor. In horizontale richting stroomt de lucht met snelheden van gemiddeld 150 km/u en soms wel 500 tot 700 km/u. Daarmee samenhangend doen zich ook sterk dalende en stijgende luchtstromingen voor, waardoor de wolken een bijzonder turbulent aanzien krijgen. De karakteristieke golven en ribbels verdwijnen weer even snel als ze zijn gekomen.

Helaas zijn lichtende nachtwolken niet voorspelbaar, maar het loont zeker om op een heldere zomeravond na zonsondergang even de moeite te nemen om naar de noordoostelijke of noordwestelijke hemel te kijken. Een goede tool om te zien of er lichtende nachtwolken zijn is de VHF Radar van Leibniz-Institute of Atmospheric Physics e.V.



Zeevonk, lichten van de zee

Een typisch fenomeen op een warme zomeravond/nacht aan het strand, is het oplichten van de branding, in de volksmond en scheepvaart ook wel het "lichten van de zee" genoemd. Het lichten van de zee komen voor in baaien van subtropische gebieden en koele kustgebieden, zoals bijvoorbeeld onze kustwateren.

Het lichten van de zee worden door de Zeevonk algen veroorzaakt. Het diertje is een relatief grote eencellige en ziet eruit als een doorzichtig ballonnetje met een staart aan de achterkant en kleurt bij massale aanwezigheid het water zalmroze tot oranje, handig als je er overdag naar op zoek bent. Wanneer je op zoek bent naar het lichten van de zee moet je wel net het geluk hebben zo'n wolk te treffen en als je 's nachts naar die plek teruggaat en het licht van de maan de pret niet bederft, dan heb je kans dit flitsende spektakel zelf mee te maken.

De grootste kans om zeevonk in de branding te vinden is na een aantal hete dagen waardoor het water in de branding opwarmt (hoe warmer, hoe beter), tijdens een aanlandige wind, bij opkomend tij, in ondiep water, in afwateringen en in strand zwinnen (poelen). Het is trouwens niet zo dat zeevonk alleen met warm weer te zien is. Zeevonk kan in de juiste omstandigheden ook in de winter soms licht geven.

Hoewel zeevonk zelf niet giftig is, kunnen zich bij hele dichte wolken zeevonk ophopingen van ammoniak voordoen, dat kan irritatie veroorzaken op de huid, het kan zelfs in extreme hoeveelheden schadelijk voor het milieu zijn. Het is daarom niet aan te raden om samen met het lichten van de zee te zwemmen.

Vallende sterren

Een ander typisch fenomeen in de zomer is een astrologisch fenomeen. In de maanden juli, augustus en september zijn talrijke vallende sterren te zien, met als hoogtepunt de Perseïden die dit jaar het maximum heeft op 12/13 augustus. In het Persëiden maximum kun je elke 10 minuten een vallende ster zien. De website vallendesterren.info heeft een handige sterrenkaart gemaakt met de belangrijkste sterrenregens.

Naam	periode	Maximum
Alpha Capricorniden	15 juli – 10 augustus	31 juli
Delta Aquariden – Zuid	12 juli – 23 augustus	29 juli
Perseïden	17 juli – 24 augustus	13 augustus / 14.00 uur
Kappa Cygniden	3 augustus – 25 augustus	18 augustus

Zo en dan nu waar we voor gekomen zijn... Het weer

Verwachting op basis van GFS 18 UTC en ECMWF 12 UTC
Een met een hele grote slag om de arm...

21 juni, naast de zonnewende en de langste dag van het jaar is dit ook gelijk het begin van de zomer met op de eerste zomerdag een mooi zonnetje, die af en toe wat afgeschermd wordt door wolken. De temperatuur komt aan de kust en het noorden niet hoger uit dan 17 graden. Iets warmer wordt het in het midden van het land en komt de temperatuur in de middag rond de 21, meer warmte is in Limburg te vinden waar het rond de 24 graden wordt. Niet erg overtuigend na de verwennerij van vorig jaar.

Kijken we naar de eerste decade van het GFS ensemble dan blijft het voornamelijk bij wisselvallig weer met af en toe een zomers prikje die snel met (onweer)buien worden afgestraft. Het Azorenhoog probeert wel moedig voet aan land te zetten, maar ziet haar pogingen al snel afgesnoerd worden door storingen die meeliften op de westelijke stroming van een hardnekkig laag tussen IJsland en de Britse Eilanden.

Opvallend hierin is de temperatuurgradiënt die GFS berekend, beginnend van net 17 graden in het westen en noordwesten tot 24 graden in het zuidoosten. EC daarentegen komt met een tMax van 26 graden over het gehele land op de proppen.

Richting het begin van juli en 2e decade van de zomer zien we op LT in het GFS Ensemble dit patroon doorgetrokken worden. Licht wisselvallig tot wisselvallig en temperaturen rond de 22 graden. EC houd het liever op een open eind, het kan dooien het kan vriezen....

(Tekst gaat door na de foto's)

GFS tMax 23 juni
Je hebt geen rechten om deze bijlage te bekijken.

EC tMax 23 juni
Je hebt geen rechten om deze bijlage te bekijken.

Pakken we EC erbij dan zien we op middellange termijn een compleet ander verhaal, waar GFS een hoog tussen de Britse Eilanden en Scandinavië berekend en de temperaturen veel lager laat uitkomen, berekend EC een laag op de Oceaan ten westen van de Britse Eilanden en komen we aan de "goede" kant te zitten met zuidwestelijke aanvoer, dat betekend temperaturen die op kunnen lopen tot ruim 30 graden, gezien de onstabiliteit wellicht een Spaanse pluim in de vervolg EC runs.

In dit scenario worden de warme dagen ook weer hard afgestraft met flinke onweersbuien vanuit het zuidwesten cape waarden in het zuidwesten van Duitsland richting, SBcape 2500 en srh rond de 25m/s.
Kortom de zomer kan nog alle kanten op, wat ik niet zie gebeuren is een zelfde scenario als vorig jaar. Persoonlijk heb ik het idee dat deze zomer juist als nat met temperaturen die rond het jaargemiddelde uitkomen. Hoop het niet, een warme droge zomer verdient mijn voorkeur.

Je hebt geen rechten om deze bijlage te bekijken.

[zwoof]

Mooi om het zomertopic weer te zien. En fijn dat er nu een tekst staat voor de niet weergegeven bijlagen als je niet bent ingelogd. Zo mis ik geen kaarten.  Mooi werk! 

[flyineddy]

Bedankt voor het openen van het zomertopic, ThaGhostNL!
Ook mijn complimenten voor het goede uitgebreide verhaal.

Jouw laatste mening deel ik niet helemaal. Hoewel ik wel graag een aantal warme droge perioden heb, mag er van mij ook zeker zo nu en dan wat regen vallen, het liefst in de vorm van stevige onweersbuien.
Die droogte van vorig jaar, en ook nog de afgelopen tijd (tot vorige week), vind ik maar niks. Hier in het agrarische gebied waar ik woon levert dat één grote zandverstuiving op.

Eddy.

[GeneralDuke]

Inderdaad, als ik zie hoe nu de natuur reageert op de regenbuien van de afgelopen tijd, dan denk ik "laat maar komen!" Dank voor het openen van het zomertopic, ik wens jullie allemaal goed weer want dan heb ik het ook

[ThaGhostNL]

Op twitter kwam ik deze schitterende foto tegen. Gemaakt door Abdelhamid Attaghzaoui aan de kust bij Domburg zeeland.

Je hebt geen rechten om deze bijlage te bekijken.

via: https://mobile.twitter.com/ZeevonkAlert/status/1140926245259100160/photo/1

[petertje]

Zowel de Ec als gfs pluim begint aardig op te warmen als ik het goed zie.

[jelliiee]

Volgens buienradar volgende week woensdag en donderdag temperaturen van boven de 35 graden...

[TMCThomas]

Bedankt voor het openen van het topic en de mooie startpost ThaGhostNL.

Volgens buienradar volgende week woensdag en donderdag temperaturen van boven de 35 graden...

Lijkt er inderdaad op dat de zomer onderweg is, pluimen zijn de afgelopen dagen flink opgewarmd.





De wind op 850hpa zal uit zuidelijke richting gaan komen wat ervoor zorgt dat er een flinke zucht warme lucht naar Nederland en België word getransporteerd, samen met de droge aflandige wind vanuit de oosthoek kunnen de temperaturen flink oplopen, EC komt voor het oosten van het land met 37+ graden.



Ook ontstaat er een hogedrukgebied boven Europa, de zon zullen we dus ook veel terug zien volgende week. Dat zal er echter ook voor zorgen dat er van onweer waarschijnlijk ondanks de hoge temperaturen weinig sprake zal zijn. Echter duurt het nog ff we zullen het even af moeten wachten. Of het echt die 37 graden wordt hangt er ook nog maar vanaf of de warme lucht inderdaad recht op nederland afkoerst of een andere route neemt. Echter lijkt het sowieso wel zomers warm te worden, dat we een zomerse week krijgen lijkt dus al vrij zeker, kijken of die hittegolf ook gaan halen. Zoals het er nu voor staat wel 

[Armand]

Volgens buienradar volgende week woensdag en donderdag temperaturen van boven de 35 graden...

Dat zou inderdaad best kunnen! Op middellange termijn ontstaat er namelijk een potentiële opstoot van zeer warme lucht in de kaarten. Een sturend hoogtelaag voor de kust van Frankrijk zou met een diepe zuidelijke stroming van oorsprong tropische luchtmassa's richting West- en Centraal Europa kunnen sturen. Dit scenario wordt steeds beter ondersteund in de verschillende modellen en hun ENS.

Om maar direct een kaart van GFS06 erbij te halen; de temperatuur op 850hPa:


We zien absurd hoge waardes van 20 tot zelfs meer dan 24 graden boven de Benelux. Bovendien staat de zon in deze periode het hoogst aan de hemel en is de daglengte maximaal. Als er in het ideale geval ook geen bewolking en niet al te veel wind aanwezig is, dan kan met bij deze temperatuur op 1.5km hoogte ongeveer 15 graden optellen. Dan kom je uit op temperaturen van 35 tot misschien wel 40 graden. Zeer hoge temperaturen voor de Benelux, maar dus niet geheel ondenkbaar. Gezien de termijn blijft het voorlopig een aandachtspunt en kan het nog veranderen.

Pakken we als laatste nog de EC pluim voor Zuidoost Nederland erbij, dan zien we dat dit scenario wat onder andere de EC Oper schetst, dus ook flink gesteund wordt door andere leden:


Het gemiddelde tikt op woensdag zelfs de 35 graden aan. Hoelang deze periode gaat duren is nog enigszins onzeker, maar zoals men in bovenstaande pluim kan zien is een (regionale) hittegolf ook mogelijk (5 aaneengesloten dagen 25+ graden, waarvan 3 dagen 30+ graden). Nog enkele dagen verwijderd, maar zeker interessant om te volgen!

[GeneralDuke]

Lijkt er op dat er dus een serieuze aanval wordt gedaan op het absolute temperatuurrecord (38,6 in 1944). Iets om in de gaten te houden!

[Unknown-user1778]

Omgggg 40 graden misschien zelfs woensdag en donderdag 🤕🤕🤕🤕🤕😲🙄daar moet toch echt onweer en verkoeling komen

[Bigfoot]

Zo,dan ga ik eens kijken hoe mijn nieuwe mobiele airco presteert in deze omstandigheden.

[TMCThomas]

poeh poeh


het inmiddels door GFS parallel vervangen GFS 14 (is nu GFS legacy geworden, draait nog samen met het nieuwe hoofdmodel tot september) ziet er ook gezellig uit! Nederland een zwart gat!

[Armand]

Even een update wat betreft de hitte-opstoot van volgende week:

Momenteel zijn er wat verschillen ontstaan tussen EC en GFS, waarbij EC vroegtijdig verkoeling laat komen en GFS de extreme hitte langer laat aanhouden. Deze situatie is belangrijk om te volgen in de toekomstige runs om zo een idee te krijgen van hoe warm het zou kunnen gaan worden.

De aanzet naar de warme periode is in beide modellen hetzelfde. Vanaf morgen migreert de hogedrukas noord/noordoost van onze omgeving en zorgt een stagnerend lagedrukgebied op de Atlantische Oceaan voor flinke warmteadvectie; met een zuidoostelijke wind wordt vanuit Afrika steeds warmere lucht richting de Benelux gevoerd:


Dit levert vanaf zondag zomerse en tropische temperaturen op in heel Nederland, het warmst in het zuidoosten. Dat zien we duidelijk terug in de temperatuur op 850hPa:


Dit is een kaartje voor komende dinsdag, een dag waarop we vrijwel zeker met tropische hitte te maken gaan krijgen. EC en GFS zitten hier nog op dezelfde lijn. We zien duidelijk de opstoot van warme lucht ten oosten van het lagedrukgebied terug. In ideale omstandigheden - veel zon, weinig wind, hoogstand van de zon, redelijk droge bodem - kunnen we bij deze temperaturen op 850hPa gemakkelijk 15 graden optellen voor de temperatuur op 2 meter hoogte. Dan komen we aanstaande dinsdag uit op landelijk 30 graden en warmer, in het zuidoosten wellicht 35 graden. Zo kunnen we met vrij veel zekerheid stellen dat het morgen (zaterdag) aangenaam weer wordt met misschien al in het zuidoosten 25 graden, van zondag tot en met dinsdag wordt het alsmaar warmer met zeker op dinsdag op veel plekken ruim 30 graden.

Vanaf dinsdag gaan EC en GFS met elkaar verschillen. Allereerst EC:


De hogedrukas verschuift meer naar het noordwesten en trekt uiteindelijk richting Groenland. Vanuit Scandinavië en Rusland neemt duidelijk de luchtdruk af, waardoor er koelere lucht richting Europa stroomt. We zien een scheidingslijn tussen koele en warme lucht die zich uitstrekt over Europa. De lijn komt volgens EC ergens boven de Benelux te liggen. Dat betekent concreet dat volgens EC de temperatuur vanaf woensdag vanuit het noorden zal dalen. Het is de vraag hoe ver deze temperatuurdaling richting het zuiden trekt. Volgens EC zou er dus best een tweedeling kunnen ontstaan boven Nederland met in het noorden slechts 20-25 graden op woensdag en donderdag en in het zuiden 25 tot misschien nog wel meer dan 30 graden, afhankelijk hoe ver de koelere lucht kan doordringen.

GFS denkt daar toch wel anders over. Dezelfde termijn als bovenstaand plaatje van EC, maar een andere uitkomst:


Ditmaal zien we de scheidingslijn veel meer noordwest-zuidoost-georiënteerd boven Europa liggen en meer richting het noordoosten. Hierdoor blijft Nederland in de aanvoer van extreem warme lucht zitten en blijft de temperatuur ook in de periode van woensdag-vrijdag tropisch. In dit scenario krijgen we dus wél met een forse hittegolf te maken. Als de stroming daarbij ook nog zuiver uit het zuiden blijft komen, dan kan de temperatuur in het GFS-scenario nog wat hoger oplopen. Hier een kaartje van de 850hPa temperatuur voor vrijdag berekent door de controle run van GFS:


In geheel Nederland boven de 20 graden op 850hPa, in het zuiden zelfs boven de 24 graden; uitzonderlijk hoog. Dit zou garant staan voor 35-40 graden in Nederland. Echter hiervoor is de termijn nog te lang en zoals hierboven uitgelegd is er momenteel een behoorlijke tweedeling te zien in GFS en EC. Overigens mocht het EC scenario uitkomen en krijgen we verkoeling, dan blijft het zeer waarschijnlijk alsnog droog door gebrek aan forcering voor het ontstaan van buien. Het temperatuurverloop wordt dus behoorlijk onzeker, maar zeer waarschijnlijk blijft het vanaf vandaag minstens 1 week zo goed als droog, onafhanklijk van de temperatuur.

We kunnen dus concluderen dat we in de periode van zondag-dinsdag met hoogzomers weer te maken gaan krijgen. Daarna neemt de onzekerheid toe, waarbij de hitte flink getemperd kan worden of juist nog extremer. De scheidingslijn tussen deze warme en koude lucht ligt vlak in de buurt van Nederland, wat de verwachting voor na woensdag nog uiterst onzeker maakt. We zullen komende runs moeten afwachten

[AFTH14]

Fijne uitleg, top!

[Koen-IJM]

Een keer de 40 graden aantikken in Nederland, het zou gezien de klimaatverandering toch een keer moeten lukken. Opmerkelijk dat het absolute Tx record voor Nederland nog uit 1944 komt.

De verwachting voor volgende week is in ieder geval bijzonder spannend! Hopelijk krijgt GFS gelijk. ;-)

[Adrie]

Nou ik hoop dat EC gelijk krijgt, vooral voor de mensen die last krijgen van hun gezondheid met langdurige hitte.

[ThaGhostNL]

Heerlijke lichtende nachtwolken.
Je hebt geen rechten om deze bijlage te bekijken.

[Ubachsberg]

Buienradar stuk voor mijn regio??? 41 graden... https://www.buienradar.nl/weer/voerendaal/nl/2745369/14daagse

[Unknown-user1778]

In Italië een level 3 van estofex.. Wat hoop ik toch graag weer op zo'n taferelen hier...