Onweerskansen 24 & 25 mei 2018

[Marsel]

EDIT: topic uitgebreidt t/m 25 mei. Deze dag staat niet beschreven in de openingspost hieronder, maar wordt verderop in dit topic besproken.

Kort synoptisch
Ons land bevindt zich deze periode aan de zuidflank van een indrukwekkende gordel van hogedruk, lopend vanaf de Azoren tot ver in Rusland. Het polaire front neemt hierdoor een zeer noordelijke positie in waarbij vrijwel heel Europa, op het noordelijkste puntje van Scandinavië na, voor langere tijd aan de warme kant vertoeft. Hoewel we dus zover het oog reikt warme lucht in de ons omringende landen tegenkomen is er stiekem nog een 'frontale zone' boven Europa terug te vinden. Het systeem scheidt droge warmte (theta-e850 <40C) aan de noordkant van aanmerkelijk vochtigere lucht (thetea-e850 45-50C) aan de zuidflank ervan. De positie loopt in de verschillende rekenbreinen nog iets uiteen maar grofweg kunnen we stellen dan het systeem morgenmiddag (24 mei) vanaf het zuiden van de UK via het midden van ons land en Duitsland in de richting van Tsjechië zal liggen. De luchtmassa zuid van het front geeft onder invloed van vlakke (thermische) lagedruk al dagen achtereen aanleiding tot typische luchtsoortconvectie in overwegend scheringsloze omstandigheden.

Op hoogte zien we, niet geheel verwonderlijk, grofweg een zelfde drukverdeling, waarbij het ULL dat de zuidelijke helft van de Benelux de afgelopen dagen parten speelde morgenmiddag is opgenomen in een grootschalige hoogtetrog ten westen van het Europese vasteland. Het systeem behoudt nog geruime tijd z'n kern maar zorgt wel voor een noordwaarts trekkende kortgolvige hoogtetrog aan z'n oostflank. De as ligt morgenavond over BE/Z-NL en zal samen met de convergentie nabij de vlakke lagedrukgebieden ten zuidoosten van ons een belangrijke trigger voor onweersbuien vormen.


Onweerskansen
In principe zijn de kansen morgen zoals we inmiddels gewend zijn op eenzelfde manier verdeeld als de voorbije dagen; de zuidelijke helft is het voorkeursgebied. Daar zijn de cyclonale invloeden meer uitgesproken terwijl het noorden vrijwel constant onder de vleugels van hogedruk een onderdrukking van de buienactiviteit ondervindt. Toch zitten er een paar mitsen en maren aan de situatie. Aan de voorzijde van de inkomende hoogtetrog zien we namelijk zwakke WA over onze omgeving optreden. Dit levert een inversie tussen 800-850hPa op en zorgt bovendien voor een toenemende hoeveelheid hoge- en middelbare bewolking. De moeilijkheid die daarbij komt kijken is de limiterende werking van beide principes op grond gevoede convectie. In de zich uitspreidende warme tong voor de hoogtetrog uit komt de convectietemperatuur al snel op 25C te liggen. De vraag of we dat gaan halen dus een hele logische (lijkt me overigens zeer onwaarschijnlijk in de onweersgevoelige gebieden). Verder moeten we ons bewust zijn van het feit dat we boven ons land tot in de avond eigenlijk geen duidelijke trigger hebben.

Wat verder zuidoostelijk, en dan hebben we het al snel over Belgisch en Duits grondgebied, is die situatie anders. Daar hebben we immers reliëf, convergentie nabij de vlakke lagedrukkernen en eerder de positieve gevolgen van de inkomende hoogtetrog. Een waarschijnlijk scenario lijkt me dan ook dat morgenmiddag de eerste onweersbuien boven de heuvels van de Ardennen en de Eiffel ontstaan om zich vervolgens langzaam (max. 15kt 700hPa) noordwestwaarts rommelig clusterend uit te breiden. Niet veel later zal tijdens de vroege avond de hoogtetrog voor enige dynamische support vanaf de midlevels zorgen waardoor ook verder noordwestelijk nieuwe activiteit waarschijnlijker wordt. Merendeel van de convectie boven ons land zal dan ook, met uitzondering van het uiterste zuidoosten en oosten wellicht, veelal elevated zijn of opgewekt zijn op koppen van weglopende coldpools.

Kijken we naar de thermodynamica zien we een vergelijkbaar beeld met de voorbije dagen; hooguit 20kt diepe, effectief vrijwel unidirectionele schering en dus een overwegend rommelige eencellige- tot multicellulaire modus. MUCAPE morgen uiteindelijk 1000-1500J/Kg, hoogste waarden richting het zuid(oost)en en oosten. Ook nu zullen coldpools weer een belangrijke rol in regeneratie spelen, zeker tijdens de middag en eerste uren van de avond als de convectie in de ontstaansgebieden deels grondgevoed is. Later zal het boven ons land de zwakke dynamiek van de inkomende hoogtetrog zijn die deze rol overneemt (dan CAPE 500-1000J/Kg). Incidenteel hagel tot max. 2cm in de updraftdominante fase en windstoten tot grofweg 30kt in de 'uitvloeiende fase' zijn op kleine schaal mogelijk. Verder een PW oplopend naar (ruim) 30mm. Hoewel de treksnelheid wat hoger ligt dan gisteren kan eea dus wederom lokaal aanleiding geven tot overvloedige regenval.

Zoals aangegeven zullen het in eerste instantie met name het zuid(oost)en en oosten zijn die aanspraak op het onweer kunnen maken. Later waarschijnlijk ook stroomafwaarts richting het midden en westen van het land waarbij de algehele activiteit langzaam afneemt in de tweede helft van de avond. Grote wijdverspreide problemen verwacht ik niet meteen, maar de gebruikelijke overlast behorend bij een 'normale' zomerse onweerssituatie is uiteraard lokaal goed mogelijk. De modellen lopen daarbij overigens nog uiteen vwb de meest noordelijke begrenzing. Meest aannemelijke scenario lijkt me dat van EC00; meeste activiteit vanuit het zuidoosten uitbreidend tot grofweg over het midden van het land en vervolgens in de loop van de avond langzaam afnemend. Focus blijft echter liggen op het zuid(oost)en.

In dit topic kunnen we verder discussiëren over de onweerskansen van morgen. Updates zullen in een later stadium ook hier gepost worden. Veel plezier alvast!

Bron afbeelding: KNMI

[GeneralDuke]

Dank voor de uitgebreide openingspost.
Als ik het goed begrijp is de situatie enigszins vergelijkbaar met gisteren, met als verschil dat het meer elevated zal zijn vanwege de WA op 850 hPa. Daardoor ook iets minder PW, maar de treksnelheden zijn nog steeds laag en vergelijkbaar. Is dat een korte samenvatting?

[Marsel]

Dank voor de uitgebreide openingspost.
Als ik het goed begrijp is de situatie enigszins vergelijkbaar met gisteren, met als verschil dat het meer elevated zal zijn vanwege de WA op 850 hPa. Daardoor ook iets minder PW, maar de treksnelheden zijn nog steeds laag en vergelijkbaar. Is dat een korte samenvatting?

Morgen juist een wat hoger PW tov gisteren (25 versus ruim 30), maar toen vrijwel stationaire buienmodus. Morgen ter compensatie een iets hogere treksnelheid. Netto effect zal vast weer een lokaal waterevent worden, maar vraag me af of dat vwb schaalgrootte vergelijkbaar is met gisteren. Dat idee heb ik nu (nog) niet eerlijk gezegd. Mogelijkheid voor morgen in de onstaansgebieden is enige tijd 'training', althans het windprofiel geeft die mogelijkheid. Even kijken hoe de volgende runs uitpakken.

Verder zoals je aangeeft inderdaad vrijwel identiek.

[Giso84]

Fijn en interessant stuk om te lezen, waarvoor dank Marsel.
Vandaag hier in het NW en rare dag kwa weer.

Ene moment bewolkt en voelt het fris maar als de zon doorbreekt (wat geregeld gebeurd) dan schiet de temperatuur omhoog, voor het gevoel naar zomerse standaarden.

Hopelijk krijgen wij hier ook nog leuks mee van het onweer komende dagen 

[htoutenh]

Bedankt weer voor je uitvoerige uitleg over de situatie van morgen, Marsel! Naar aanleiding daarvan een vraag. Vaak wordt er over het zuidoosten en oosten gesproken. Ook gisteren was dat het geval en jij noemt het nu ook voor morgen. Gisteren echter zag je dat de buienactiviteit zich meer naar het midden van het land (Z-N georienteerd) en naar Duitsland verplaatste. Hier in de Achterhoek (het oosten) hebben wij nagenoeg geen druppel gehad (bij ons 0.5 mm). Dat is een fenomeen wat je wel vaker ziet. Is daar een verklaring voor en is dat morgen weer het scenario?

[Marsel]

Bedankt weer voor je uitvoerige uitleg over de situatie van morgen, Marsel! Naar aanleiding daarvan een vraag. Vaak wordt er over het zuidoosten en oosten gesproken. Ook gisteren was dat het geval en jij noemt het nu ook voor morgen. Gisteren echter zag je dat de buienactiviteit zich meer naar het midden van het land (Z-N georienteerd) en naar Duitsland verplaatste. Hier in de Achterhoek (het oosten) hebben wij nagenoeg geen druppel gehad (bij ons 0.5 mm). Dat is een fenomeen wat je wel vaker ziet. Is daar een verklaring voor en is dat morgen weer het scenario?

De daadwerkelijke verklaring achter het door jou gemaakte punt moet ik je schuldig blijven. Wellicht is het puur het gevoel van de waarnemer(?). Immers, als je je vrijwel altijd op eenzelfde punt bevindt zullen onweersbuien in het merendeel van de gevallen met het zwaartepunt elders vallen. Maar goed, wat in deze setups vaak wel opvalt is dat de meest gunstige omstandigheden zich in de luchtsoort richting het zuiden voordoen. Onweersbuien hebben dan vaak de neiging om zuidelijker te zitten dan de  uitvoer ons probeert wijs te maken. Morgen zal me dat ook niet verbazen. Het zwaartepunt komt zeer waarschijnlijk deels advectief uiteindelijk vanuit het zuidoosten over het zuiden en deels midden terecht en uiteindelijk stroomafwaarts over het (zuid)westen. De komende runs zullen hierover (hoe ver noordelijk) meer uitsluitsel moeten geven.

Gisteren heb je overigens simpelweg pech gehad. In principe zat je in Achterhoek al op de meest noordelijke grens van waar onweer mogelijk was. Dat het daarbij nét niet gelukt is, zie onderstaande afbeelding, is op voorhand nauwelijks te verwachten.

[Armand]

Mooi en duidelijk stuk Marsel!

KNMI geeft inmiddels al code geel af voor Zeeland, Noord-Brabant en Limburg en Harmonie laat duidelijk zien dat er morgen in de zuidelijkste provincies opnieuw plaatselijk heel erg veel water kan vallen:


Zuid-Limburg lijkt volgens Harmonie net buiten schot te blijven en dat is wellicht maar beter ook... De modellen moet je natuurlijk niet letterlijk nemen, maar (ook als onweersliefhebber) hoop ik dat de buien Z-Limburg even buiten schot laten morgen. De afgelopen dagen is hier namelijk heel veel regen gevallen, plaatselijk richting de 100mm zelfs. Bij mij gelukkig geen schade, maar bij familie ondergelopen kelders, garages, modderstromen, hagelschade aan beplanting en noem maar op. Hoorde net op de radio dat inmiddels ook al 3 woningen onbewoonbaar verklaard zijn door de modder. Ik ben net een rondje gaan rijden en o.a. in Meerssen, Schimmert en Ulestraten kan men aan de rommel nog duidelijk zien dat de straten waren omgebouwd tot kolkende rivieren. Bij het lokale plaatsje ''Waterval'' stroomde er nu nog steeds een behoorlijke rivier vanuit het hoger gelegen bos naar beneden. (Het doet zijn naam eer aan... )

Het water is dus nog lang niet overal weggestroomd en de schade voorlopig ook nog niet overal. Een nieuwe plensbui morgen zou dus al voor veel problemen kunnen zorgen. Normaal zou ik zeggen laat maar komen, maar nu eerder even bijkomen . Toch wens ik jullie natuurlijk veel plezier bij het volgen van het onweer morgen en dan hoop ik maar dat ik misschien toch nog kan meegenieten van een schampende onweersbui. Laten we overigens ook hopen dat deze wateroverlast van Limburg niet elders gaat voorkomen morgen, maar het lijkt me toch niet geheel onwaarschijnlijk.. We zullen het zien!

[htoutenh]

De daadwerkelijke verklaring achter het door jou gemaakte punt moet ik je schuldig blijven. Wellicht is het puur het gevoel van de waarnemer(?). Immers, als je je vrijwel altijd op eenzelfde punt bevindt zullen onweersbuien in het merendeel van de gevallen met het zwaartepunt elders vallen. Maar goed, wat in deze setups vaak wel opvalt is dat de meest gunstige omstandigheden zich in de luchtsoort richting het zuiden voordoen. Onweersbuien hebben dan vaak de neiging om zuidelijker te zitten dan de  uitvoer ons probeert wijs te maken. Morgen zal me dat ook niet verbazen. Het zwaartepunt komt zeer waarschijnlijk deels advectief uiteindelijk vanuit het zuidoosten over het zuiden en deels midden terecht en uiteindelijk stroomafwaarts over het (zuid)westen. De komende runs zullen hierover (hoe ver noordelijk) meer uitsluitsel moeten geven.

Gisteren heb je overigens simpelweg pech gehad. In principe zat je in Achterhoek al op de meest noordelijke grens van waar onweer mogelijk was. Dat het daarbij nét niet gelukt is, zie onderstaande afbeelding, is op voorhand nauwelijks te verwachten.

Bedankt weer voor je uitleg, Marsel. Ben heel benieuwd hoe het morgen gaat verlopen!

[Unknown-user1778]

heerlijk, eindelijk weer eens een onweerstopicje van Marsel. Straks maar eens op me gemakje lezen. En nu we t over onweer hebben... wat is er gaande boven Duitsland zo naast Luxemburg daar... Dat lijkt me allemaal opeens te ploffen  ik zie in de verte de CB wolkjes alweer tevoorschijn schieten 

[GeneralDuke]

En nu we t over onweer hebben... wat is er gaande boven Duitsland zo naast Luxemburg daar... Dat lijkt me allemaal opeens te ploffen  ik zie in de verte de CB wolkjes alweer tevoorschijn schieten 

Hallo orografische triggering

[Tyshane]

Mooi topic weer met een zeer informatieve uiteenzetting in de intro. Spannende dag om weer e.e.a. te volgen. Knmi geeft een waarschuwing voor de drie onderste provincies, maar de verwachting lijkt dat dat nog iets opgeschaald wordt, hopelijk nog de middenregio. Ben benieuwd.

[Mike25]

De topics beginnen weer wat te komen ,mooi om te lezen en bedankt voor de info weer! We gaan het zien wat het gaat doen

[Unknown-user1778]

Ik heb de openingspost even vluchtig doorgenomen. Ik ben benieuwd wat ons te wachten staat. Enerzijds vertrouw ik op Marsel ^^ anderzijds, geen waarschuwing bij Estofex

[TMCThomas]

Hier regent het eigenlijk al in de hele ochtend. Temperatuur wil ook niet echt omhoog is nu zo'n 16,5 graden. Is niet echt gunstig voor onweer.

[Tyshane]

16.5 graden c valt wel tegen ja, hier net de 20 gepasseerd en het voelt al iets drukkend, beetje kleffig.

[Stephanie]

Is het de bedoeling dat de wind nog gaat draaien?
Ik zie op meerdere plaatsen dat de buien vanuit het zuiden moeten komen.

[vlerk]

Eindhoven blijft bewolkt en 'fris'!!

[Marsel]

Ik heb de openingspost even vluchtig doorgenomen. Ik ben benieuwd wat ons te wachten staat. Enerzijds vertrouw ik op Marsel ^^ anderzijds, geen waarschuwing bij Estofex

Ook dat blijven vrijwilligers. In drukke tijden zoals nu, met wederom een LVL1 waardige dreiging wat mij betreft niet verwonderlijk dat men soms verstek laat gaan. Heeft weinig met de onweerskans zelf te maken. Jij zit overigens prima daar in Limburg voor wederom een onweersdag.

Is het de bedoeling dat de wind nog gaat draaien?
Ik zie op meerdere plaatsen dat de buien vanuit het zuiden moeten komen.

Eigenlijk is het een gecombineerde beweging. Initiatie straks ten zuiden en oosten van NL waarna eea met de zuidoostelijke bovenstroming zeer traag richting het zuiden van NL wordt gevoerd. Pas later vanavond vanuit het zuiden de hoogtetrog waardoor er dan een wat meer Z -> N verplaatsing in komt. Maar dat gebeurt (te) laat waardoor eigenlijk alleen het zuiden aanspraak kan maken op pittig onweer. De elevated restanten ervan zijn vervolgens voor het midden en westen. Neemt dus niet weg dat er vanavond ook in die regio niet een onweer los kan barsten maar de focus ligt op het zuid(oost)en.

[Stephanie]

In het zuidoosten van België ontstaat al een eerste pittige bui

[Marsel]

In het zuidoosten van België ontstaat al een eerste pittige bui

Yup we zijn begonnen. Netjes volgens plan boven het Ardennenmassief. Komende uren op meer plekken initiatie.