Winterverwachting 2017/2018

[Wghstrfg]

                 

Links de novembermaanden voorafgaand aan een (zeer) zachte winter (Hellmann De Bilt <20), rechts idem voorafgaand aan een koude of strenge winter (Hellmann De Bilt >100). Hellmanngetallen van http://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/lijsten.
Winters zijn vanaf 1950, voordien zijn ze niet opvraagbaar. Jaartallen zijn gegeven in volgorde van zachtheid respectievelijk kou van de volgende winter.

Ik moet bekennen dat de verschillen mij verrassen; de twee zijn voor een groot deel spiegelbeelden van elkaar. Een zachte winter lijkt zich al in november aan te kondigen door lage geo's bij Labrador en boven de Noordpool. Voorafgaand aan koude winters zien we juist hoge geopotentiaal bij Groenland, ook trouwens bij de Beringstraat.
Kritische plekken voor de volgende winter zijn het zeegebied tussen Groenland en New Foundland en dat op de Stille Oceaan, ten noordoosten van Japan. De verdeling van de drukgebieden weerspiegelt al de toekomstige kracht (of zwakte) van de westelijke stromingen. Vreemd genoeg lijkt een Scandinavisch hoog in november ook geen al te goed teken voor de aanstaande winter.

Merk verder ook de verschillen (gelijkenissen) op met de plaatjes van de novembermaanden na een koele september en een warme oktober, zoals we die dit jaar hadden (zie mijn vorige bericht). Bemoedigend.

[Flippie Flink]

Super interessant, blijf het forum voeden  met je studies! Zou je voor de aardigheid ook al een tipje van de huidige novemberanomalie kunnen oplichten? Kunnen we vergelijken met de voorgaande novembers

[Marsel]

Hoelang houdt zo'n blokkade meestal aan als die d'r is?

Een gemiddelde levensduur heb ik nog nooit berekend, maar het idee achter (warmbloedige dynamische) blokkades is dat de configuratie een selfsupporting systeem is waarbij er in het isohypsenpatroon regelmatig een omega structuur zichtbaar is. Vaak is één tot twee weken een gebruikelijke levensduur, uiteraard grotendeels bepaald door de persistentie van WA aan de westflank van het blokkerende hoog, de beroemde vinger. Regelmatig kunnen blokkades een pulserend karakter hebben waarbij hernieuwde WA het initiële afbrekende hoog weer nieuw leven inblaast en er zelfs er nog uitbreiding plaats kan vinden, alsof de atmosfeer de inmiddels gebaande paden nogmaals gebruikt. Vaak verschuift daarbij het zwaartepunt wel enigszins. Zo kan het in uitzonderlijke gevallen zelfs zo zijn dat we op gematigde breedte in plaats van westelijke juist overheersend oostelijke winden tegenkomen. Mooi voorbeeld van een uit de hand gelopen geblokkeerde situatie was de tweede helft van maart 2013. Vaak komt dit echter niet voor.

[TMCThomas]

interessante ECMWF pluim! oper en control zetten nu ook een dalende trend in.

[Unknown-user1778]

het is inderdaad een bijzonder beeld dat EC nu begint te schetsen. we gaan het volgen. de informatie van Wghstrfg (wat betekend die naam toch  ) is ook interessant en lijkt me inderdaad niet onlogisch dat bepaalde invloeden in november een gevolg kunnen geven aan de aankomende winter. weer heeft toch een soort balans nodig net zoals energie.

[TaL]

Waar vind je dit?

[winter]

Nieuwe pluimen nog een stuk kouder vooral de GFS heeft veel winterse leden terwijl bij de ECMWF de spreiding heel groot is, maar wel de control run helemaal onderaan met van de 20ste kans op vorstdagen.

[hills89]

Het is een beetje vals spelen, maar bij mij om de hoek staat het wit ook weer in de kaarten..

[TMCThomas]

Poeh voor die control van ECMWF teken ik hoor! 

Oper lijkt gezien de windrichting control achterna te gaan.

GFS doet ongeveer hetzelfde maar dan later in mindere mate.
Veel onzekerheid en natuurlijk ver weg maar gezien de nogsteeds negatieve NAO en AO is er best wel eens kans op een winterse periode!

[hesselsjoerd]

Ec is zekwr weer mooi! Heeft iemand een linkje van de gfs pluim voor midden NL of NO? Ik check die van wintergek.nl altijd, maar weet niet wat voor prikpunt dat is

[Wghstrfg]

Ik heb ook even gekeken naar de oktober voorafgaand aan (zeer) zachte winters (Hellmann <20) en koude of strenge (Hellmann >100):

             

Het is wat ik al langer vermoedde: zachte winters hebben een voorkeur voor geblokkeerde patronen in oktober. Andersom prefereren koude of strenge winters zonale patronen, met een hoog boven centraal Europa, richting Groot-Brittannië. Merk op het laag bij Kazachstan, dat sneeuwval bevordert in Rusland.

Voor de aardigheid heb ik ook even gekeken naar december:

             

Merk op de extreme ommekeer in de patronen van oktober vergeleken met december.

Ik heb trouwens ook de plaatjes voor januari tot en met maart opgevraagd, die plaats ik in een volgend bericht.

@Tal. Wie zelf anomalieën wil opvragen kan terecht bij https://www.esrl.noaa.gov/psd/cgi-bin/data/composites/printpage.pl. Het juist invullen van de voorwaarden is tamelijk complex, daarom geef ik een voorbeeld, van hoe ik het aanpak:



Je maakt een plot met 'create plot'. Een schat aan informatie is zo opvraagbaar, een walhalla voor de liefhebber!

@Flippie Flink. Meteociel is offline vandaag, later in de week wil ik ingaan op het novemberpatroon van dit jaar.

[AFTH14]

Mooi uitzoekwerk!

[Wghstrfg]

Nu even aandacht voor de ontwikkelingen in november. We kijken naar het ensemble van het ECMWF voor +240 uur en nemen de anomalie van de 500 hpa geopotentiaal. Dat is de grootheid waarmee de patronen van de zachtste en koudste winters zijn uitgedrukt (het ensemble komt behoorlijk goed overeen met de operationele run van het model van vanmorgen).

Ter vergelijking geef ik rechts het gemiddelde patroon van de koude en strenge winters van De Bilt, vanaf 1950, zie ook mijn bericht boven aan pagina 4. Let op dat de projectie van de twee kaarten verschillend is, rechts is Amerika centraal genomen, links Europa.

       

Het patroon van deze ensemble sluit heel goed aan bij het patroon dat bepaald was voor winters met 100 koudepunten of meer. Het Alaskahoog is zeer prominent aanwezig, hoewel iets te zuidwestelijk van positie, voor het overige zijn de overeenkomsten groter dan de verschillen. Eerder in de 10daagse periode ligt het Alaskahoog op een gunstiger  plek, maar ontbreekt voor een groot deel de positieve anomalie van Groenland/Labrador. Een sterk Groenlandhoog in de derde decade zou het beeld zeker verbeteren.

De relevantie van novemberanomalieën voor het winterweer is voor mij ook nieuw, met de interpretatie moet je natuurlijk altijd voorzichtig blijven. De anomaliekaarten van november voor zachte en koude winters zijn natuurlijk gemiddelden en ze geven een inzicht in het algehele patroon, maar de onderlinge verschillen kunnen natuurlijk nog steeds groot zijn. Ter verduidelijking geef ik hieronder een aantal kaarten van novembermaanden van het recente en iets verdere verleden.

     

November 1996 sluit goed aan bij het beeld voor een koude winter, maar 2009 een stuk minder. Alleen het sterke hoog boven Rusland ligt goed, bij Alaska ontbreekt de blokkade.

   

November 2010 valt vooral op door het sterke Groenlandhoog, misschien wel iets te sterk. Die winter pakte meteen goed door in december om daarna als een nachtkaars uit te gaan. November 2013 verraadt al meteen de sterke zonaliteit die de aansluitende winter tot de meest vorstarme sinds 1901 maakte. Ik heb ook gekeken naar november 1962. Daar zien we vooral een sterk hoog boven Rusland, lage geo's boven Zuid-Europa.

Ik ben steeds meer positief gestemd voor wat betreft de komende winter, maar dan kijk ik vooral naar het algemene plaatje, alle indicatoren bij elkaar genomen. Voor het overige blijf ik voorzichtig: met het huidige kennisniveau is het opstellen van winterverwachtingen nog steeds als lopen op dun ijs .

[Armand]

Interessante kaarten en mooie, duidelijke uitleg weer Wghstrfg! Dank voor uw bijdrage, altijd weer leuk om te lezen!

Kachelmannwetter heeft nu overigens ook het ECMWF model toegevoegd, en enorm veel parameters toegevoegd die eerst voor de ''leken'' niet toegankelijk waren zoals: significant weer (regen, natte sneeuw, sneeuw, onweer, mist, enz), sneeuwhoogte, sneeuwvalgrens, zeewatertemperatuur en noem het allemaal maar op!
Bovendien (ook nog nooit eerder gezien), kan men elk lid (1 t/m 50 + control) nu apart bekijken, weliswaar met beperkte parameters (onder andere temperatuur en sneeuwhoogte)
Als je het mij vraagt een enorm mooie toevoeging, die te vinden is onder deze link: https://kachelmannwetter.com/de/modellkarten/euro

[Flippie Flink]

Verduidelijking nodig Wghstrfg! Ik hoop dat ik wat vragen mag stellen.

De Anomalieën van de opeenvolgende wintermaanden verschillen onderling sterk. Ik zou in mijn onkunde eerder een opbouw van samenwerkende systemen verwachten, maar het tegendeel lijkt waar. Hieronder een gifje van de maanden okt - feb van de door jou gebruikte koude winters.
Zou een verklaring zijn dat het ontstaan van een koude periode uit verschillende stappen bestaat, die elk hun 'doel' hebben, of moeten we het ergens anders zoeken?


Flippie Flink

Edit: onnodige bijlage verwijderd

[Wghstrfg]

Verduidelijking nodig Wghstrfg! Ik hoop dat ik wat vragen mag stellen.

De Anomalieën van de opeenvolgende wintermaanden verschillen onderling sterk. Ik zou in mijn onkunde eerder een opbouw van samenwerkende systemen verwachten, maar het tegendeel lijkt waar. Hieronder een gifje van de maanden okt - feb van de door jou gebruikte koude winters.
Zou een verklaring zijn dat het ontstaan van een koude periode uit verschillende stappen bestaat, die elk hun 'doel' hebben, of moeten we het ergens anders zoeken?

Voor de beantwoording van je vraag heb ik van oktober tot en met maart de anomalieën onder elkaar gezet, met links de winters met 20 koudepunten of minder voor De Bilt en rechts met 100 of meer.

             

               

             

             

             

             

Eerst richt ik mij op de koude winters. Wat ik waarneem is een uniform beeld van hoge druk boven Groenland/IJsland en lage druk boven Midden-Europa, van december tot en met februari. Feitelijk zie je een versterking van de positieve Groenlandanomalie vanaf november richting februari. Zelfs het Beringstraathoog weet in alle drie de wintermaanden van geen wijken. Maart kent licht afwijkende patronen, met het Groenlandhoog meer oostelijk geplaatst evenals het Beringstraathoog. Het algehele plaatje herinnert nog sterk aan dat van de voorafgaande koude wintermaanden.

Kijkende naar de zachte winters, dan blijkt de variatie van de patronen veel groter. De sterke zonaliteit van december wordt gevolgd door een prominent poolhoog in januari, dat geleidelijk verzwakt in februari en nog meer in maart. De maandelijkse variatie van de troposfeer van de zachte winters vraagt veel meer om een uitleg dan die van de koude.

Ik kan het daarom niet met je eens zijn met je vaststelling dat de anomalieën van de opeenvolgende wintermaanden onderling sterk verschillen. Integendeel is het verbazingwekkend dat de patronen van de wintermaanden (en die van november en maart) zo weinig van elkaar verschillen. Niet gemakkelijk zal het zijn om voor evenveel (andere) jaren zo weinig variatie in de patronen te vinden.

Ik hoop dat ik hiermee je vraag afdoende beantwoord heb .

[gilleeesss]

Mooie informatie telkens!

Maarehh over de situatie van nu op de kaarten. Naar mijn gevoel worden de kaarten gewoon zoals elk jaar naarmate we de datum naderen, slechter.

[Flippie Flink]

Voor de beantwoording van je vraag heb ik van oktober tot en met maart de anomalieën onder elkaar gezet, met links de winters met 20 koudepunten of minder voor De Bilt en rechts met 100 of meer.
(...)

Eerst richt ik mij op de koude winters. Wat ik waarneem is een uniform beeld van hoge druk boven Groenland/IJsland en lage druk boven Midden-Europa, van december tot en met februari. Feitelijk zie je een versterking van de positieve Groenlandanomalie vanaf november richting februari. Zelfs het Beringstraathoog weet in alle drie de wintermaanden van geen wijken. Maart kent licht afwijkende patronen, met het Groenlandhoog meer oostelijk geplaatst evenals het Beringstraathoog. Het algehele plaatje herinnert nog sterk aan dat van de voorafgaande koude wintermaanden.

Kijkende naar de zachte winters, dan blijkt de variatie van de patronen veel groter. De sterke zonaliteit van december wordt gevolgd door een prominent poolhoog in januari, dat geleidelijk verzwakt in februari en nog meer in maart. De maandelijkse variatie van de troposfeer van de zachte winters vraagt veel meer om een uitleg dan die van de koude.

Ik kan het daarom niet met je eens zijn met je vaststelling dat de anomalieën van de opeenvolgende wintermaanden onderling sterk verschillen. Integendeel is het verbazingwekkend dat de patronen van de wintermaanden (en die van november en maart) zo weinig van elkaar verschillen. Niet gemakkelijk zal het zijn om voor evenveel (andere) jaren zo weinig variatie in de patronen te vinden.

Ik hoop dat ik hiermee je vraag afdoende beantwoord heb .

Jazeker heb je afdoende beantwoord, dank. Nog eens goed kijkend sloeg ik vooral aan op de wat 'kleinere' verschillen. Bijv. boven -zeg maar- Siberie.
Ik hoop dit te gaan volgen!

[TMCThomas]

Ik krijg het er bijna warm van (of juist koud? ) Leuke Sneeuwkaartjes van GFS. over zo'n 10 dagen van nu. Dus nog ver weg maar toch leuk om al dat roze weer op de kaarten te zien , in elk geval geen uitzichtloze situaties!

[zwoof]

 Er is dit jaar geen Hellmann wedstrijd op weerplaza overigens ?  Ik meen me te herinneren dat deze vorig jaar ook laat werd opgezet en november daarom niet meer mee deed, maar we zitten nu al half november.  Hoe dan ook, het begint alweer aardig te kriebelen. Zin aan de winter!