Gletsjer vloed vanaf Vatnajökull gletsjer in IJsland

[Danny]

Vanonder de Vatnajökull gletsjer in IJsland is een vloedgolf van smeltwater onderweg naar de IJslandse zuidkust. Aan de zuidwestkant van de gletsjer lijkt op z'n minst 1 maar mogelijk meer warmtepoelen zich te ontdoen van het opgebouwde smeltwater. Overal op IJsland bevinden zich thermisch warme plekken onder gletsjer waar water zich ophoopt. Het smeltwater zit gevangen tussen het gletsjer ijs. De plaatselijke warmte wordt vaak veroorzaakt door naburige vulkanen of magma stromen dicht onder het aardoppervlakte.

Dinsdag einde van de dag is het inzakken van de gletsjer (als gevolg van het ontsnappen van het water) voor het eerst opgemerkt. Sindsdien is het gletsjer ijs al meer dan 60 meter gezakt alvorens het GPS station bovenop de smeltwater poel vermoedelijk onbereikbaar is geworden door het verre wegzakken (verdwijnen van de zichtlijn met het communicatie station).

Sinds vanmorgen is het water ook daadwerkelijk onder de gletsjer vandaan gekomen. Het waterlevel in de rivier is sinds vanmorgen extreem aan het oplopen met mogelijk lokale overstroming tot gevolg. De waterafvoer van de rivier was gisteren ongeveer 100m3/s. Inmiddels is dit niveau vertienvoudigd naar ruim 1000m3/s. Ook het waterpeil in de rivier is gestegen van iets meer als 2meter tot ruim 5,5 meter. De waterafvoer en hoogte van het water zullen vermoedelijk nog verder gaan stijgen.
Verwacht wordt dat de afvoersnelheid naar ruim 1500m3/s. zal gaan en dat het minimaal tot in of na het weekend gevaarlijk zal blijven in de omgeving van de rivier en gletsjer.

De gevolgen van het leeglopen van de gletsjer poel zijn nog niet te overzien. Mogelijk kan het verdwijnen van de waterdruk rondom de Harmarinn vulkaan (vlakbij gelegen onder deze gletsjer) gevolgen hebben voor de activiteit. Een aantal dagen voor het leeglopen van de waterpoel is er al ongebruikelijke aardbevingsactiviteit geweest in dit gebied. Of deze twee gebeurtenissen met elkaar te maken hebben is nu nog niet te zeggen. We houden het even in de gaten de komende tijd.

[Danny]

Actueel is het gletsjer ijs ruim 67 meter ingezakt sinds dinsdagavond (zie eerste grafiek van de Iceland Meteo Office). Dit zorgt voor een enorme toename aan water in de rivier die normaal alleen smeltwater afvoert vanaf de gletsjer. De afvoer is inmiddels ruim 13x hoger dan deze dinsdagochtend nog was en daarmee is het de grootste hoeveelheid water vanuit deze gletsjerpoel sinds 1971 toen het meetstation is geïnstalleerd om de waterafvoer in de rivier te meten. Beter gezegd het is de grootste waterafvoer die ooit gemeten is in deze rivier in IJsland.