Zon vertoont tweejaarlijkse 'seizoenen'

[Jan van Ooijen]

Zon vertoont tweejaarlijkse 'seizoenen'

Behalve een elfjaarlijkse activiteitscyclus vertoont de zon ook korter durende 'magnetische seizoenen' met een periode van iets minder dan twee jaar. Dat schrijven zonneonderzoekers van het Amerikaanse National Center for Atmospheric Research in Nature Communications. De magnetische variaties ontstaan door onderlinge wisselwerkingen van twee parallelle magnetische 'banden' onder het zonsoppervlak, die een tegengestelde magnetische polariteit hebben en elkaar gedeeltelijk overlappen. In de loop van de elfjaarlijkse cyclus migreren de banden langzaam van hoge breedtegraden naar de evenaar.

De periodieke magnetische verstoringen leiden tot zonnevlammen en zogeheten coronal mass ejections - grote uitbarstingen van gas aan het oppervlak van de zon die invloed hebben op satellietelektronica, radioverbindingen en elektriciteitsnetwerken op aarde. Volgens de onderzoekers wordt de elfjaarlijkse cyclus gemoduleerd door de korte-termijnverstoringen, die afwisselend het sterkst zijn op het noordelijk en het zuidelijk halfrond van de zon. Het bestaan van de 'seizoensvariaties' zou ook kunnen verklaren waarom krachtige uitbarstingen op de zon vaak nog enkele jaren ná een activiteitsmaximum optreden.

Astronieuws