Sneeuwrollen in Noorwegen waargenomen

[Jan van Ooijen]

Sneeuwrollen in Noorwegen waargenomen

Afgelopen weekend zijn er in Noorwegen sneeuwrollen waargenomen. Dit verschijnsel komt in Nederland zelden of nooit voor. Hieronder een korte beschrijving hoe de sneeuwrollen ontstaan. Meteogroup heeft vorig jaar een stukje over geschreven.


_{Foto: Heidi Randa}

Een in Nederland wel heel zeldzaam fenomeen, dat van 'sneeuwrollen', is nog niet voorbijgekomen. Sneeuwrollers kunnen ontstaan als een sterke wind vat krijgt op een sneeuwlaag, op het ijs, in het kale veld of op een helling. Daarbij moet aan een heel groepje voorwaarden worden voldaan. Zo moet de sneeuwlaag minimaal 2 centimeter dik zijn, moet het hard genoeg maar niet té hard waaien (een windsnelheid van ongeveer 40 kilometer per uur is ideaal) en moeten de luchttemperaturen tussen 0 en +1 graad liggen. De sneeuw bereikt dan wel de ideale 'plakgraad', maar is niet zo nat en zwaar dat de wind er geen vat op krijgt.

Als aan al die voorwaarden is voldaan, kan de sneeuw gaan rollen. Als een lepel die door het ijs gaat, tilt de wind stukjes van de sneeuw op, die bij een volgende windstoot verder bewegen en als een sneeuwbal steeds nieuwe sneeuw oppikken. Hoe langer het proces duurt, hoe groter die 'rol' wordt. In extreme gevallen zijn op die manier sneeuwrollers met een doorsnede van 70 centimeter ontstaan. Ze zien er heel grappig uit. Omdat de laagjes in het begin, middenin de rol, maar heel dun zijn, smelten die gemakkelijk weg. Wat daarna komt, wordt steeds dikker en blijft makkelijker in tact. Veel sneeuwrollen hebben dan ook een gat in het midden en lijken qua uiterlijk nog het meeste op een donut. Het zal duidelijk zijn dat zo'n roller op hellingen makkelijker ontstaat dan in het open veld. En dat is precies de reden waarom ze bij ons zeldzaam zijn. Toch komen ze in Nederland wel voor, bij voorbeeld op daken als de sneeuw smelt.