Herfst discussietopic 2014

[Johann]

Herfst discussietopic 2014
Weldra is het weer voorbij met die mooie zomer (nou ja) en kunnen we ons gaan opmaken voor de herfst. De nachten worden langere en het koelt geleidelijk steeds meer af. De blaadjes gaan vallen, de eerste vorst meldt zich en in oktober kan er zelfs al wat winterse neerslag gaan vallen. De grote vraag is wat er ons verder allemaal te wachten staat in aanloop naar de winter 2014-2015.
Alvorens we zo de eerste "herfst" kaarten eens gaan bekijken een stukje over de herfst belicht door het KNMI.

Nader Verklaard  "Herfst"
18 augustus 2014 - Voor de weerkundigen begint de herfst op 1 september. Op dinsdag 23 september om 04.29 uur staat ook voor de sterrenkundigen de herfst van 2014 op de kalender. De zon staat dan precies boven de evenaar waardoor dag en nacht dan overal op aarde even lang duren. De 22e of 23e september is meestal de begindatum van de herfst.

De andere seizoenen echter meestal op de 21e. Dat heeft onder andere te maken met het feit dat de baan van de aarde geen cirkel is. De verschillende data zijn het gevolg van het feit dat we eens in de vier jaar een schrikkeljaar hebben dat een dag meer telt dan de andere jaren. In het begin van de 20e eeuw viel de eerste herfstdag enkele keren zelfs op 24 september, het laatst in 1931. De wintertijd gaat pas in het laatste weekeinde van oktober in. Dat sluit beter aan bij het weer omdat het de in deze tijd nog prima nazomerweer kan zijn.

De astronomische seizoensindeling is gebaseerd op de positie van de aarde ten opzichte van de zon. De seizoensverschillen vinden hun oorzaak in de schuine stand van de as waar de aarde om draait. Hierdoor komt de zon op het noordelijk halfrond in de zomer hoger boven de horizon dan in de winter en schijnt daardoor in de zomer langer dan in andere jaargetijden.Om praktische redenen en volgens internationale afspraak gebruiken de weerkundigen voor het berekenen van klimatologische gemiddelden een andere seizoensindeling.

De Societas Meteorologica Palatina, een van de eerste internationale weerorganisaties, besloot in 1780, onder leiding van de Duitse keurvorst Karl Theodor, om steeds drie opeenvolgende kalendermaanden als één seizoen te beschouwen. Volgens de klimatologische indeling is de herfst al op 1 september begonnen en duurt het seizoen tot met 30 november.

Het weer stoort zich niet aan deze data en tot laat in de herfst kan het nog zomers zijn. Zelfs in oktober zijn de laatste jaren in ons land nog regelmatig temperaturen gemeten tussen 20 en 25 graden gemeten. Wel worden de verschillen in temperatuur tussen het noordelijk halfrond en de tropen steeds groter, waardoor zich diepere depressies kunnen vormen die veel wind veroorzaken. Een heel rustig en nevelig weertype is echter ook karakteristiek voor het najaar.

[Johann]

Koeler
Wanneer we de kaarten van het ECMWF (EC00) van vanmorgen erbij pakken dan vallen 2 dingen op! Ten eerste het sterke meridionale (noord) karakter van de hoogtestroming welke momenteel in de steigers wordt gezet en ten tweede het rappe tempo waarmee deze blokkade  naar het oosten toe wordt weggeduwd met vervolgens een overgang naar een zonaal (west) patroon ! 

De afgelopen dagen konden we genieten van heerlijk nazomerweer met temperaturen die lokaal tot 26 a 27 graden opliepen, geleidelijk werd de lucht steeds vochtiger met dus de buien van gisteren en vandaag tot gevolg. Het weekend gaan we dan uit een ander vaatje tappen door de overgang naar een meridionaal (noordelijk) stromingspatroon.  Met de doorschuivende hoogtetrog Engeland -Scandinavië wordt met een naar NW draaiende  hoogtestroming maritiem polaire lucht aangevoerd. De temperaturen zullen dus een dalende trend gaan vertonen met hooguit nog 15 tot 18 graden begin volgende week.



Voor het verdere verloop wordt hetgeen zich op de Atlantische Oceaan gaat afspelen van belang. Daar zien we momenteel door inbreng van tropische storm "Edouard" een enorme "warmte injectie" plaatsvinden. TS Edouard trekt als ex-TS verder in NW richting naar het zeegebied bij IJsland, een volgende actieve depressie bij New-Foundland zal door WLA (warmte advectie) het Atlantisch hoog opnieuw gaan "voeden".  Vervolgens trekt het laag aan de noordflank van het Atlantische hoog in rap tempo door naar IJslland en later naar Noord- Scandinavië. Deze ontwikkelingen zullen ervoor gaan zorgen dat de blokkade (Rossbygolf) wordt "glad gestreken" en we vanaf dinsdag een overgang krijgen naar een meer zonaal patroon (west) gaan geven.



Althans zo wil het de  operationele uitdraai van vanmorgen. Kijken we naar de diverse andere oplossingen van het model (ensemble leden) dan zien we dat een aantal van hen na het wegtrekken van de hoogtetrog een volgende opbouw van een hoogterug simuleren. De meeste andere ensemble leden, evenals de OPER en ENS van het GFS laten echter de hierboven beschreven zonale (westelijke tot noordwestelijke aanvoer) zien. In de loop van de volgende week zien we dan dat  het aantal leden met de opbouw van de hoogterug toenemen.



Ofschoon deze twee scenario's als meest wrs mogen worden gezien is de precieze uitwerking in de lagere atmosfeer nog onzeker. Met het hogere "geopotentiaal" in onze buurt lijkt hogedrukinvloed tot meest weerbeeld bepalend. Zeker is wel dat we de hoge temperaturen in het weekend kwijt zullen raken. Klassiek herfstweer met storm en regen lijken echter de komende dagen geen thema.

Vragen, opmerkingen, discussie(s) hieronder

[Ijsbloem]

  Mooi uitgelegd weer Johan.
Overigens heeft het nieuwe klimaat het moeilijker om de koelere periode ook echt koeler te laten verlopen lijkt het.
De 'warmte' wordt weer eens verlengt. Ook vandaag weer vies benauwd en warm
Waar blijft het echte septemberweer van weleer.

[Johann]

In het hoge noorden slaan ze de herfst gewoon over. Een portie koude lucht heeft de temperaturen tot in het noorden van Scandinavië doen zinken tot rond of onder het vriespunt. Ook op Spitsbergen, foto hieronder van "Kap Amsterdam", vriest het momenteel en ligt er een mooi laagje poeder. Voorlopig hier nog geen kou. Tijdelijk wel kouder maar in de loop van de volgende week weer oplopende temperaturen oiv een volgend "warmbloedig" hoog.

[Tyshane]

Mooie uiteenzetting weer Johann!

Mooi uitgelegd weer Johan.
Overigens heeft het nieuwe klimaat het moeilijker om de koelere periode ook echt koeler te laten verlopen lijkt het.
De 'warmte' wordt weer eens verlengt. Ook vandaag weer vies benauwd en warm
Waar blijft het echte septemberweer van weleer.

Ja typisch septemberweer is het niet nee, maar ik denk dat velen het na een tegenvallende augustus zomermaand wel zeer konden waarderen dat september nog wat compenseerde. Overigens vond ik de warmte van afgelopen week iets teveel van het goede, maar de zon en de frisse ochtenden en avonden wel weer erg fijn. 

[Marc.S]

Die frisse ochtenden + avonden hebben ook wel weer iets. Altijd weer zo leuk die gehele aanloop naar de winter het blijft elk jaar weer zo spannend en verrassend het was vandaag ook merkbaar frisser, wel keer lekker en als het zonnetje doorbreekt is het gewoon aangenaam tussen de verdwaalde druppeltjes regen door 

[Deadmau5]

Mag ik vragen waar jullie de nieuwe pluim vandaan halen?

[ron12]

0.0 graden op klomp hoogte, oost Nederland klein gebiedje 

[Marsel]

Voorlopig hebben we weer even mazzel en laat de herfst zich na een kort 'dipje' weer van z'n beste kant zien vanaf komend weekend. Vrijwel alle modellen suggereren tegen die tijd langzaam de ontwikkeling van een Euro-hoog waarvan we dan weer een wat langere periode plezier zouden moeten hebben. Tx langzaam weer richting 20C of daar iets boven. Wel even rekening houden met grenslaag perikelen tijdens de nacht en ochtend...
Onderstaande pluim (EC00Z) laat dit beeld mooi zien.

[Nopie]

Aangezien de temps weer zullen gaan stijgen richting de 20 graden, hoop ik niet dat onderstaande spreuk een voorbode is over wat ons staat te wachten komende winter;)

''Schijnt de herfstzon met zomerkracht, maakt veelal de winter zacht''

[Weerfreak 1337]

Aangezien de temps weer zullen gaan stijgen richting de 20 graden, hoop ik niet dat onderstaande spreuk een voorbode is over wat ons staat te wachten komende winter;)

''Schijnt de herfstzon met zomerkracht, maakt veelal de winter zacht''

En zo heb je ook deze spreuken die jouw spreuk weer tegenspreken...  Er is ook geen touw aan vast te knopen...

"Oktober warm en fijn, het zal een strenge winter zijn."

"Schijnt de zon op St. Michiel, dan snijdt den winter door lijf en ziel."

[Weerfreak 1337]

Mogelijk wat (lichte) regen onderweg voor het noorden van het land op nadering van een warmtefront.





_{Bronnen:
Buienradar
KNMI}

[Edwin]

Doe dan op 12 october ook nog maar 20 graden, als het toch zo lang droog en warm is! Bokbierdag in Zutphen vorig jaar was dram

[Weerfreak 1337]

De nieuwe pluim. (zeer) Grote onzekerheid op de langere termijn. Er is kans op vrij koud weer, met zelfs een enkele haal richting de 0-5 gradenlijn ('s nachts), en er is kans op vrij warm weer met temperaturen rond of boven de 20 graden. De meeste leden kiezen de tussenweg, met 's nachts een graad of 5-10 en overdag een temperatuur van rond de 15 graden. Er is van alles mogelijk! Ben wel blij dat er eindelijk weer eens wat anders op het programma staat. +- 3 weken hogedrukweer vind ik persoonlijk behoorlijk saai worden.

Edit: ik zit net de kaarten te kijken, en we blijven toch voornamelijk onder invloed van hogedrukgebieden. (zoals het er nu voor staat!) Al met al, saai weer voor de boeg...




------------------------

Even een blik op de zeewatertemperatuur.

Het zeewater is behoorlijk warm voor eind september, en dan met name langs de kust. Op enkele plekken zelfs nog 22 graden of meer (!).
Op zee is het wat gematigder met 18 tot 20 graden, wat nog steeds behoorlijk warm is voor eind september. En kijk vooral naar de gebiedsgrootte van het water, waarin deze temperaturen zich bevinden, behoorlijk. Als we van gemiddelden uit moeten gaan, zou het water nu rond 16/17 graden moeten liggen. Het is maar een graadje of 2 verschil, maar die 2 graden kunnen een wereld van verschil maken, met name als er buien vallen.

[Shadow112]

Mooi en duidelijk verhaal Weerfreak  . Het blijft dus vrij saai weer voor de liefhebbers.

Nog even een stukje Guidance erbij.

"NEERSLAG:
Vooral op het eerste front vanmiddag en vanavond van tijd tot tijd motregen, dit lijkt mede geactiveerd te zijn geworden door wat kustconvergentie wat in het westen afgelopen uren nog goed zichtbaar was. Het maakt de positionering van het front enigszins listig. Door afnemende frontale activiteit morgen geen neerslag meer van betekenis.

ZICHT:
In regen matig, in motregen mogelijk even slecht. In de nacht naar zaterdag en zaterdagochtend mist, mogelijk dicht. Het noordwesten en het Waddengebied maken de kleinste kans op mist. Voor Nederland (specifieker: Schiphol) is ooit de zgn "Fog Stability-index" afgeleid en het bleek dat hier de dauwpuntsdepressie nog de beste indicator voor het ontstaan van mist is. Op basis hiervan zou de kans in het zuiden en oosten het grootst moeten zijn. Ondanks dat de mistlaag niet heel dik lijkt te worden, duurt het volgens Harmonie tot diep in de ochtend voordat overal de mist verdwenen is.

TEMPERATUUR:
Doordat het koufront stagneert is er in de nacht naar zaterdag een tweedeling. In het noorden kan het veel verder afkoelen dan in het zuiden, doordat daar koudere luchtmassa aanwezig is en minder bewolking.

(bron knmi)

[Marcel]

Duidelijk stuk Tim,

Dat kan nog wel eens knallen worden met deze kustwater temperaturen.
Ik kijk ernaar uit 

[Weerfreak 1337]

Duidelijk stuk Tim,

Dat kan nog wel eens knallen worden met deze kustwater temperaturen.
Ik kijk ernaar uit 

Haha, ja ik hoop het ook. Enige wat nog nodig is, is een polaire aanval met de juiste luchtdrukverdeling (koude bovenlucht e.d.), dan kan het zeker flink losgaan gezien de hoge temperaturen.  

[Johann]

Vandaag kwamen de GFS06 en ook EC00 oper met op de LT met een prachtig Scandinavisch- W-Russisch hoog op de proppen. Zeer koude artische lucht zou vervolgens via de oostflank richting de Baltische Staten en Polen gaan uitstromen. Hoe snel het tij kan keren kunnen we mooi zien adhv de avond model uitdraai. Ipv een kou uitbraak liggen de sturende druksystemen en blokkade op een totaal verkeerd plaats. Ipv kou gewoon subtropische warmte aanvoer (voorzijde topgolf) met temperaturen die gewoon 4 tot 5 graden boven normaal gaan uitkomen. Ook de EC12 ensembles willen van evt kou weinig en slechts 10% van de leden laat het wat meer afkoelen. 

Ook zien we weer dat vervelende spelletjes dat de atmosfeer eigenlijk al sinds december met ons speelt. Afsnoering vanuit de Atlantische hoogtetrog (cut-off) met lage druk (trog) via Biskaje en het Iberische Schiereiland. Laten we hopen dat dit niet weer het patroon gaat worden voor de komende maanden ! 

[ron12]

Wederom weinig orkanen op de oceaan, vorig jaar was dat toch ook al geval. Lijkt wel of orkaan Sandy  in 2012 alles in de war heeft gegooid, alles wat toen normaal was is verdwenen (zelfs de straalstroom) 

[Marsel]

**Ipv een kou uitbraak liggen de sturende druksystemen en blokkade op een totaal verkeerd plaats. Ipv kou gewoon subtropische warmte aanvoer (voorzijde topgolf) met temperaturen die gewoon 4 tot 5 graden boven normaal gaan uitkomen. Ook de EC12 ensembles willen van evt kou weinig en slechts 10% van de leden laat het wat meer afkoelen. **

Heerlijk toch Johann!   
EPS uitvoer van EC12 laat inderdaad langzaam afnemende onzekerheid en een uitdunnende afkoelende groep leden zien voor volgende week. Ben er persoonlijk wel blij mee. Kouder wordt het uiteindelijk langzaam toch wel en het optreden van vorst, nattigheid (al dan niet in vaste vorm) en onaangenaam weer is louter een kwestie van tijd.
'Nutteloze kou' is het in deze tijd van het jaar als dat koude scenario met aflandige winden uit zou komen. Daar winnen we letterlijk niets mee. Laten we nog heel even van het aangename weer genieten, daarna komt die winter vanzelf .