Winter discussietopic 2013/2014 deel 2

Ramon Oost · ma 18 nov 2013 - 20:27

Eerste sneeuw van het seizoen?

Een lagedrukgebied ontwikkelt zich dinsdag ter hoogte van IJsland en trekt via de Noordzee naar ons land. Het lagedrukgebied trekt volgens de laatste berekeningen over het kanaal langs Nederland zuidwaarts. Een bijbehorend occlusie front trekt woensdag in de loop van de middag en avond van west naar oost over het land. Het front blijft over het midden van het land slepen om vervolgens in de loop van de nacht ons land via het zuiden weer te verlaten. Achter het occlusie front bevindt zich een hoogtetrog die vooral langs de Belgische kust voor enkele stevige buien kan zorgen (zonder winterse neerslag).

Kijken we naar de kans op sneeuw op het occlusiefront moeten we er niet al te veel van verwachten. De temperatuur aan het aardoppervlak bedraagt 1 tot 3 graden. Belangrijker is de temperatuur op enige hoogte. Op 850hpa (1,5km) ligt de temperatuur tijdens de passage van het front rond de -4 a -5 graden. De sneeuwvalgrens daalt dan ook naar 600-400 meter, in het binnenland bij intensievere neerslag tot lokaal 200 meter. Volgens de recente berekeningen van het ECMWF blijft het front over het land slepen met in de avond de meest intensieve neerslag over het midden, zuiden en zuidwesten van het land. De kans dat het daar (vooral in het binnenland) enige tijd nat sneeuwt is dan ook aanwezig. In de loop van de nacht naderen vanuit het noordoosten al weer opklaringen waardoor het in noordoosten licht kan gaan vriezen bij een zwakke oostenwind.

Animatie Gif van de laatste berekening van het ECMWF. Op deze kaart ziet u de neerslagsoort waarbij roze voor sneeuw staat.

Op basis van de laatste berekeningen van het ECMWF en GFS verwacht ik dat het woensdagavond vooral in het binnenland enige tijd nat kan sneeuwen bij een temperatuur iets boven 0. Vanuit het noordoosten naderen in de loop van de nacht opklaringen waardoor het daar tegen de ochtend licht kan vriezen.

Een volgend aandachtspunt is donderdagavond. Hetzelfde occlusie front sleept donderdagavond volgens deze berekening intensiverend over de zuidelijke helft van het land en België met kans op serieuze sneeuwval (mogelijk enkele centimeters) bij een temperatuur die rond het vriespunt ligt. Details worden uiteraard de komende dagen besproken hier op het forum aangezien het nog 4 dagen duurt.

© Topshelf Meteo, Ramon Oost

Voor meer updates ben ik te volgen op Twitter.

Ramon Oost · ma 18 nov 2013 - 20:28

Sneeuwradar

Ramon Oost · ma 18 nov 2013 - 20:28

Webcams

Ramon Oost · ma 18 nov 2013 - 20:29

Polar vortex

De beleving van het weerbeeld vindt altijd plaats aan de grond, want daar houden wij mensen ons meestal op. Maar het zijn juist de patronen hoog in de atmosfeer die sturend zijn voor de ontwikkelingen aan de grond. De zogenaamde 'polar vortex' vormt een belangrijk onderdeel van het omvangrijke complexe systeem in onze atmosfeer dat resulteert in ons weerbeeld aan de grond. De 'Polar Vortex' wordt gevormd door koude lucht rondom de polen, vanaf 5 kilometer boven het aardoppervlak. Deze aanwezigheid van kou levert lagedrukwerking op in de bovenlucht.

Er dient onderscheid gemaakt te worden tussen enerzijds de troposferische polar-vortex (TPV) en anderzijds de stratosferische polar-vortex (SPV). Zowel op langere als ook op kortere tijdschalen blijken de stratosfeer en de troposfeer gekoppeld te zijn. Zo leiden bv variaties in de stratosferische westenwinden enkele weken later tot soortgelijke variaties in de troposferische westenwinden.

Anderzijds kunnen de Rossby-golven zich tot in de stratosfeer voortbewegen (bergen, hogedrukgebieden) met als het gevolg dat ook de stratosferische jetstream gaat ``zwingen``. De windsnelheden nemen gedurende de daaropvolgende 2 tot 3 maanden gestadig af met als gevolg dat de polar-vortex zo instabiel wordt dat warmelucht tot in de hogere atmosfeer boven de Noordpool doordringen kan. Deze opwarming van de stratosfeer (major warming) leidt tot het uiteenvallen (2 helften) van de polar-vortex (een zgn. polar-vortex split). Boven het noordelijk halfrond zien we een overgang naar meer meridionale atmosferische stromingen (blokkades) met transport van koude arctische luchtmassa's tot zuidelijke breedtegraden. Dit vindt plaats boven zowel de USA als boven Europa.

De precieze koppelingmechanismen en factoren die hierop aangrijpen zijn nog onbegrepen en vooral de laatste jaren wordt veel onderzoek gedaan. Algemeen kan men stellen;

-een sterke TPV leidt tot sterke westenwinden (zonaal) / positieve fase AO-NAO
-een zwakke TPV leidt tot verhoogde blokkades (meridionaa) / neg fase AO-NAO

Zwakke Polar-Vortex (kou)

Sterke Polar-Vortex (warm)

Zowel het Zuidelijk als het Noordelijk Halfrond een polar vortex
Er bestaan in feite twee 'polar vortex-en'. Eén bij de Zuidpool en één bij de Noordpool. Rondom de Zuidpool kent deze lagedrukwerking in de bovenlucht een relatief regelmatige cirkelvorm. Dat komt omdat, afgezien van Antarctica zelf, er nauwelijks landoppervlak rond de Zuidpool aanwezig is. Het circulatiepatroon rond die pool wordt daardoor nauwelijks verstoord.

Ronddraaiende uitstulpingen
Rond de Noordpool wordt de stroming echter wél door allerlei landoppervlak verstoord. De rond de Noordpool draaiende koude luchtmassa's kennen daardoor een veel grilliger vorm, met diverse, steeds van vorm veranderende, uitstulpingen. Deze lobben koude lucht in de bovenlucht zijn in feite bovenluchttroggen, uitlopers van lagedrukwerking hoog in de atmosfeer.

Deze uitstulpingen draaien mee met de globale stromingsrichting op aarde, van west naar oost, die wordt veroorzaakt door de draaiing van de aarde om haar as. Binnen deze steeds veranderende situatie kent de vortex rond de Noordpool gemiddeld gezien twee kerngebieden. Eén dichtbij Baffin Island in het noordoosten van Canada (ook wel eens de 'Canadese koudekolk' genoemd), en een andere boven het noordoosten van Siberië.

Slingerende straalstroom: afwisseling
Op de grens tussen deze zeer koude bovenlucht en de warmere lucht bevindt zich een relatief smalle zone waarin over een relatief kleine afstand grote temperatuursverschillen bestaan. Op (en als gevolg van) die scherpe overgang vinden we de straalstroom terug, de zone waarin zich de meest actieve depressies aan de grond ontwikkelen.

Stratosferische polar-vortex
Hiermee wordt de eigenlijke polar-vortex bedoeld, een traag systeem welke zich manifesteert in de stratosfeer op 12 tot 30 km hoogte ( 100 hPa tot 10 hPa).

Bron: https://sites.google.com/site/johannsmeteouitleg/

TaL · ma 18 nov 2013 - 20:59

Citaat van: Ramon Oost op ma 18 nov 2013 - 20:27

Achter het occlusie front bevindt zich een hoogtetrog die vooral langs de Belgische kust voor enkele stevige buien kan zorgen (zonder winterse neerslag).

Is er hierbij ook kans op onweer? Sorry ik kan het niet laten, als de winter ons nog niet wilt vertroetelen kan de herfstvariant dat nog even doen

Edit: Er is een kans aanwezig op onweer tijdens de buien, veel moeten we ons daar niet bij voorstellen maar tja, de kustbewoners krijgen dan iets anders dan sneeuw misschien, ook mooi meegenomen

Dennis · ma 18 nov 2013 - 21:03

Lekker frisjes op 5KM

jorentje1997 · ma 18 nov 2013 - 21:09

Mooi stukje Ramon, alles duidelijk uitgelegd voor mij ben je geslaagd!

Hier aan de kust is (zoals hierboven te zien is) de kans op winterse neerslag zeer klein maar zolang de temperaturen toch wat koud zijn is het voor mij goed zo kan de Noordzee goed afkoelen voor de echte winter

Ramon Oost · ma 18 nov 2013 - 21:13

Citaat van: TaL op ma 18 nov 2013 - 20:59
Is er hierbij ook kans op onweer? Sorry ik kan het niet laten, als de winter ons nog niet wilt vertroetelen kan de herfstvariant dat nog even doen

Edit: Er is een kans aanwezig op onweer tijdens de buien, veel moeten we ons daar niet bij voorstellen maar tja, de kustbewoners krijgen dan iets anders dan sneeuw misschien, ook mooi meegenomen

Laten we het houden op een kleine kans. T500hpa rond -33/-35 zoals ook op het plaatje van Dennis te zien is. Dit levert boven het zeewater een temperatuur verschil op van wat meer dan 40 graden. Zoals je zelf ook al laat zien is de atmosfeer dan ook licht onstabiel van opbouw.

Pascal Soomers · ma 18 nov 2013 - 21:15

Yep, inderdaad een mooi stukje geschreven, Ramon! Ben benieuwd. Ik zit hier voorlopig wel goed ;-).

jens. · ma 18 nov 2013 - 21:17

er gaat zich wel binnenkort een Russiche beer komen en de laag gaan dan te zuiden passeren over ons landje zoals vorige winter

en zo sneeeeeeeuw

winter · ma 18 nov 2013 - 21:18

Wanneer zal de kans op sneeuw toenemen? Ja als het kouder wordt

haha
Maar graag wat uitgebreider uitleg.
Want ik denk zelf toch dat het toch wel koud genoeg is met temp op 850 hPa van -5 en aan de grond tegen 0 en dan nog neerslagafkoeling en het valt waarschijnlijk pas in de late middag in regio eindhoven.

winter · ma 18 nov 2013 - 21:21

Wat zeggen de andere modellen over sneeuw? GFS toch een stuk beter dan afgelopen runs.
Als ik kijk naar GFS temp. zie beneden afbeelding, lijkt dat wel goed vlakbij de grond kou. Maar misschien van GFS en hirlam een gifje Ramon of Jan?

Weerfreak 1337 · ma 18 nov 2013 - 21:23

Met die koude bovenlucht is het ook niet zo gek dat er lokaal onweer voor kan komen

Onweer vind ik ook een prima vervanger voor de eerste sneeuw

jens. · ma 18 nov 2013 - 21:24

als ik mij niet vergis hadden we vorig jaar hoog boven Polen tot in Rusland. Met wind uit het NO kwamen de temp niet hoger dan -2. De laagdrukgebieden die van W naar O gingen weken zo af naar het noorden van Frankrijk en Belgie omdat hij botste tegen de Russiche beer. En zo kreeg het Zuiden van Belgie ook wel soms een lading wit goud

#roeselare

Ramon Oost · ma 18 nov 2013 - 21:31

Citaat van: winter op ma 18 nov 2013 - 21:18
Maar graag wat uitgebreider uitleg.
Want ik denk zelf toch dat het toch wel koud genoeg is met temp op 850 hPa van -5 en aan de grond tegen 0 en dan nog neerslagafkoeling en het valt waarschijnlijk pas in de late middag in regio eindhoven.

Het "probleem" is ook niet zo zeer de temperatuur op 850hPa en het aardoppervlak maar wat er tussen zit. Rond de 900hPa (1 km) komt de temperatuur al boven 0 uit en dan heeft de sneeuw nog een lange weg te gaan voordat het het aardoppervlak heeft bereikt. Door de intensievere neerslag kan de omringende lucht afkoelen. Er zou dan (vooral in het binnenland) natte sneeuw kunnen vallen.

hieronder zie je een progtemp voor het midden van Nederland (Soesterberg). Duidelijk zie je de warme laag vanaf het aardoppervlak tot ongeveer 900hPa.

Citaat van: winter op ma 18 nov 2013 - 21:21
Wat zeggen de andere modellen over sneeuw? GFS toch een stuk beter dan afgelopen runs.
Als ik kijk naar GFS temp. zie beneden afbeelding, lijkt dat wel goed vlakbij de grond kou. Maar misschien van GFS en hirlam een gifje Ramon of Jan?

Hirlam is slechts 48 uur vooruit dus nog even geduld.

Weerfreak 1337 · ma 18 nov 2013 - 21:37

Citaat van: jens. op ma 18 nov 2013 - 21:24
als ik mij niet vergis hadden we vorig jaar hoog boven Polen tot in Rusland. Met wind uit het NO kwamen de temp niet hoger dan -2. De laagdrukgebieden die van W naar O gingen weken zo af naar het noorden van Frankrijk en Belgie omdat hij botste tegen de Russiche beer. En zo kreeg het Zuiden van Belgie ook wel soms een lading wit goud
#roeselare

Ik snap niet waar jullie de Russische beer vandaan halen van afgelopen januari, die hadden we namelijk helemaal niet.

We hadden een mooie hogedrukgordel boven Scandinavië die uiteraard deels Rusland in liep, daaronder trokken lagedrukgebiedjes net onder Nederland/België door die sneeuw achterlieten.
Een echte Russische beer, zoals in februari 2012, zie ik liever niet. Vaak is het maar kortstondig koud (vaak wel zeer koud), met geringe neerslag, wat het winteridee wat drukt. Waar een beertje goed voor kan zijn, is een elfstedentocht, zeer droog en zeer koud.

Gr. Weerfreak

Ramon Oost · ma 18 nov 2013 - 21:59

winter · ma 18 nov 2013 - 22:02

Citaat van: Ramon Oost op ma 18 nov 2013 - 21:59
afbeelding

Ha je bent me net voor, PRACHTIGE RUN op lange termijn. Op korte termijn toch nog aanzienlijk verschil met GFS. Ook qua neerslaghoeveelheden. GFS ziet meer neerslag dan ECMWF en ECMWF berekent geen neerslag voor donderdag! Raar met het gifje van jou Ramon? Graag uitleg!

Ramon Oost · ma 18 nov 2013 - 22:07

Citaat van: winter op ma 18 nov 2013 - 22:02
Ha je bent me net voor, PRACHTIGE RUN op lange termijn. Op korte termijn toch nog aanzienlijk verschil met GFS. Ook qua neerslaghoeveelheden. GFS ziet meer neerslag dan ECMWF en ECMWF berekent geen neerslag voor donderdag! Raar met het gifje van jou Ramon? Graag uitleg!

Alles staat uitgelegd in de openingspost en ergens halverwege deze pagina.

Bacci · ma 18 nov 2013 - 22:42

Over een week dan toch overgang naar licht winters weer?

Winter discussietopic 2013/2014 deel 2

ma 18 nov 2013 - 20:28 #1

ma 18 nov 2013 - 20:28 #2

ma 18 nov 2013 - 20:29 #3

ma 18 nov 2013 - 20:59 #4

ma 18 nov 2013 - 21:03 #5

ma 18 nov 2013 - 21:09 #6

ma 18 nov 2013 - 21:13 #7

ma 18 nov 2013 - 21:15 #8

ma 18 nov 2013 - 21:17 #9

ma 18 nov 2013 - 21:18 #10

ma 18 nov 2013 - 21:21 #11

ma 18 nov 2013 - 21:23 #12

ma 18 nov 2013 - 21:24 #13

ma 18 nov 2013 - 21:31 #14

ma 18 nov 2013 - 21:37 #15

ma 18 nov 2013 - 21:59 #16

ma 18 nov 2013 - 22:02 #17

ma 18 nov 2013 - 22:07 #18

ma 18 nov 2013 - 22:42 #19