Magnetisch veld van de zon kan zich elk moment omkeren

[Jan van Ooijen]

Magnetisch veld van de zon kan zich elk moment omkeren

Het magnetisch veld van de zon gaat zich op korte termijn omdraaien. Dat stellen wetenschappers op basis van observaties. Het zou binnen een maand of vier gaan gebeuren en kan wel eens stormachtig ruimteweer met zich meebrengen. "Het lijkt erop dat we niet meer dan drie tot vier maanden verwijderd zijn van een omkering van het gehele magnetische veld," vertelt onderzoeker Todd Hoeksema. "En die verandering is voelbaar in het gehele zonnestelsel."

Observatorium
Hoeksema trekt zijn conclusies op basis van waarnemingen van Stanford's Wilcox Solar Observatory: één van de weinige observatoria die het magnetisch veld van de polen van de zon in de gaten houdt. Het observatorium doet dat al sinds 1976 en is er in die periode drie keer getuige van geweest hoe het magnetisch veld van de zon zich omdraaide.

Regelmatig
Het magnetisch veld van de zon keert zich dus regelmatig om. Ongeveer elke elf jaar, om iets preciezer te zijn. De omkering vindt plaats in het midden van het zonnemaximum. Met de omkering van het magnetisch veld bevindt de helft van het zonnemaximum zich dus reeds achter ons.

Hoe werkt het?
Maar hoe gaat zo'n omkering van het magnetisch veld in zijn werk? "De polaire magnetische velden van de zon verzwakken tot nul en wanneer ze weer opkomen, zijn ze tegenovergesteld," vertelt onderzoeker Phil Scherrer.

Gevolgen
Die grote verandering op de zon heeft gevolgen voor het zonnestelsel. En ook voor onze planeet. Zo is de kans groot dat we met stormachtig ruimteweer te maken krijgen. Rondom de evenaar van de zon bevindt zich 'het heliosferische stroomvlak' zoals wetenschappers dat noemen. Dit is een enorm oppervlak dat als het ware uit de evenaar lijkt te 'stralen' en zich miljarden kilometers ver uitstrekt. Het oppervlak bestaat uit een elektrische lading die weer het resultaat is van het traag roterende magnetische veld van de zon. Wanneer het magnetisch veld van de zon zich omkeert, wordt het stroomvlak rimpeliger. En de aarde, die rond de zon draait, kan niet voorkomen dat deze zich zo af en toe in één van die rimpels dompelt. De overgang van in zo'n rimpel zitten en eruit komen, kan voor stormachtig ruimteweer rond de planeet zorgen.

Maar de omkering van de magnetische velden van de zon heeft meer gevolgen. Zo zijn we kort na zo'n omkering beter beschermd tegen kosmische straling. Het heliosferisch stroomvlak houdt die straling namelijk tegen en wanneer deze rimpeliger is, kan er nog minder kosmische straling bij ons komen.

Scientas

[MaartenDeBilt]

Interessant verhaal Jan, ben ook benieuwd welke gevolgen dat voor onze planeet gaat hebben. Uit Duits onderzoek is gebleken dat er onder invloed van een verzwakt magnetisch veld ook weersveranderingen mogelijk zijn. Dit zit 'm met name in het feit dat oceaanwater minder in staat is om CO2 op te nemen uit de atmosfeer bij het afnemen van de kracht van het magnetisch veld. Gevolg is een toename van meer CO2 in de atmosfeer en dus een opwarming hiervan (broeikaseffect). Dit fenomeen is vooral van toepassing bij een verandering van het aards magnetisch veld maar wellicht zal ook de het magnetisch veld van de zon bepaalde zaken hier op aarde triggeren, zaken die we nu veel beter kunnen meten en onderzoeken als 15 jaar geleden.

Maarten

[Jan van Ooijen]

Maarten,

Is ook een heel interessant verhaal, maar ik vraag me af of ze dit niet eerder hebben kunnen waarnemen. 4 maanden is toch wel erg snel. Zelf heb ik nul verstand van Astronomie enz enz

[MaartenDeBilt]

Maarten,

Is ook een heel interessant verhaal, maar ik vraag me af of ze dit niet eerder hebben kunnen waarnemen. 4 maanden is toch wel erg snel. Zelf heb ik nul verstand van Astronomie enz enz

4 maanden is inderdaad al wel snel maar ik doel ook meer op het meten van de gevolgen van het omkeren van het magnetisch veld van de zon, aangezien dit maar eens in de 8 tot 15 jaar voorkomt (zonnecyclus) en de laatste keer dat dit fenomeen zich voordeed waren de technieken een stuk minder ontwikkeld. Nu zal men beter in staat zijn om veranderingen op aarde naar aanleiding hiervan te meten en te interpreteren. Voor het draaien van ons eigen magnetisch veld moeten we overigens nog even geduld hebben, hier duurt een omwisseling gemiddeld 800.000 jaar. Verwacht wordt dat de volgende omwisseling van het aards magnetisch veld rond het jaar 4000 een feit zal zijn. Dit voorspelt men op basis van het steeds zwakker wordende magnetisch veld op de aarde, de afgelopen 2000 neemt deze al af (-35%)wat kan duiden op een omwisseling op de lange termijn.

Gr
Maarten

[4seasons]

Volgens meerdere berichten op internet en zie de bijgevoegde video's (van NASA) is het magnetisch veld van de zon al gekeerd.



Gepubliceerd op 5 dec 2013
This visualization shows the position of the sun's magnetic fields from January 1997 to December 2013.
The field lines swarm with activity: The magenta lines show where the sun's overall field is

Gepubliceerd op 6 dec 2013
Alex Young is interviewed about the current solar cycle and what a magnetic flip means for the earth and NASA's study of magnetic fields.

Een aantal van de berichten:
Magnetisch veld van de zon is gedraaid
Het is gebeurd: het gigantische magnetische veld van de zon is deze week volledig omgedraaid.
De noordpool werd op die manier de zuidpool en vice versa, iets wat slechts eens om de elf jaar gebeurt.
'Het is echt een belangrijk evenement', zegt Dr. Tony Phillips van NASA.
Verder: zie de bron: Nieuwsblad.be


Sun has 'flipped upside down' – Nasa
The sun has fully "flipped upside down", with its north and south poles reversed to reach the midpoint of Solar Cycle 24, Nasa has said.
Now, the magnetic fields have once again started moving in opposite directions to begin the completion of the 22 year long process which will culminate in the poles switching once again.
"A reversal of the sun's magnetic field is, literally, a big event," said Nasa's Dr. Tony Phillips
Verder: zie de bron: N.Z.Herald.co

[Nickname]

Ik heb ook al veel grafieken voorbij zien komen waarop de omkering een feit is, alleen is dat (nog) niet zichtbaar. Op onderstaande magnetogram (van SDO) van 16u vanmiddag is te zien dat op de noordelijke helft rood (negatief) nog steeds leidend is, en op de zuidelijke helft blauw (positief).

Met name zonnevlek 1944 is prominent aanwezig en kan de komende dagen voor mooie uitbarstingen zorgen.

Hoge resolutie op http://sdo.gsfc.nasa.gov/assets/img/latest/latest_4096_HMIBC.jpg

[Nickname]

Afbeelding bijgevoegd van WSO waarop de omkering te zien is (rond juli 2013).

[ron12]

kwam deze video tegen, wel eentje van een maand of vier oud

  is wel intersant lijkt mij, word het kouder??

[Remy]

De zon en het klimaat moeten eerst duidelijk begrepen zijn voor men de mensheid&CO2 als zondebok gaat aanwijzen.
Voor mij staat vast dat klimaat altijd veranderd en dat de kans vrij groot is dat dat mede een direct gevolg is van wat er met de zon gebeurd.
Laat staan nog wat vulkaanuitbarstingen bewezen met ons weer hebben gedaan in het recente verleden.
Zijn er na de uitvinding van de camera best wel al wat ontploft met meer kracht dan alle bommen uit ww2 bij elkaar...
Iig volgens NASA en hun filmpje dat ik laatst op spaceweather zag was het al best wel duidelijk.
Meer ompoling dan oude pool paren op de magnetogrammen.

[4seasons]

NB     Artikel vertaald met behulp van google translate.



Artikel met animaties en video zijn van ESA, linken staan hieronder.



Met meer dan twee jaar van metingen door ESA's Swarm satelliet trio, worden veranderingen in de sterkte van het magnetisch veld
van de aarde in detail in kaart gebracht

Swarm is op het einde van 2013 gelanceerd voor het meten en het ontrafelen van de verschillende magnetische signalen van de kern
van de aarde, mantel, korst, oceanen, ionosfeer en magnetosfeer - een onderneming die een aantal jaren zal duren.


Hoewel onzichtbaar, het magnetisch veld en elektrische stromen in en rond de aarde genereren complexe krachten die onmetelijke
invloed hebben op ons dagelijks leven.


Het veld kan worden gezien als een enorme zeepbel, beschermt ons tegen kosmische straling en elektrisch geladen atomaire deeltjes
die de aarde bombarderen tijdens zonne-uitbarstingen. Het is echter een permanente beweging.


Tijdens de Living Planet Symposium - deze week -  zijn de nieuwe resultaten uit de constellatie van Swarm satellieten getoond
die laten zien waar ons beschermend veld is verzwakt en waar versterkt, en vooral hoe snel deze veranderingen plaatsvinden.


Bovenstaande animatie toont de kracht van het magnetisch veld van de aarde en hoe dit is  veranderd tussen 1999 en mei 2016.

BLAUW toont waar het veld is verzwakt en ROOD toont de regio's waar het sterk is.
Evenals recente gegevens van Swarm is ook informatie van CHAMP en Ørsted satellieten gebruikt om de kaart te maken.


Hieruit blijkt duidelijk dat het magnetisch veld is verzwakt door ongeveer 3,5% op hoge breedtegraden over
Noord-Amerika, terwijl het ongeveer 2% heeft versterkt boven Azië.
De regio waar het magnetisch veld het zwakst is - de zuidelijke Atlantische Oceaan Anomaly – is gestaag naar het westen
verplaatst en verder verzwakt met ongeveer 2%.
Bovendien verplaatst de magnetische noordpool richting naar het oosten, Azie.


Bijvoorbeeld veranderingen in het magnetisch veld zijn vertraagd in de buurt van Zuid-Afrika, maar zijn sneller veranderd boven Azië.


Het magnetisch veld wordt gedacht grotendeels te bestaan uit een oceaan van gesmolten, wervelend vloeibaar ijzer dat de buitenkern
is van onze planeet, en 3000 km onder onze voeten wordt geproduceerd.
Handelend als een draaiende geleider in een fietsdynamo, genereert het elektrische stromen en dus het continue veranderende elektromagnetisch veld.
Men denkt dat de versnellingen in de sterkte van het magnetisch veld betrekking hebben op veranderingen in hoe deze vloeibare ijzerstromen
en oscilleert in de buitenste kern.


Chris Finlay, senior wetenschapper bij DTU Space in Denemarken, zei: "De data van Swarm satelliet stelt ons nu in staat om
gedetailleerde veranderingen in het magnetisch veld van de aarde in kaart te brengen, niet alleen op het oppervlakte van de aarde
maar ook beneden bij de rand van het brongebied in de kern.


"Onverwacht, wij vonden veranderingen in de snel gelokaliseerde gebieden die een gevolg blijken te zijn van versnellingen van
vloeibaar metaalstromen in de kern."


Rune Floberghagen, ESA's Swarm-missie manager, voegt toe: "Twee en een half jaar nadat  de missie werd gelanceerd is het geweldig
om te zien dat Swarm het magnetisch veld en de varianten met fenomenale precisie in kaart brengt.
.
"De kwaliteit van de gegevens zijn werkelijk uitstekend, en dit maakt de weg vrij voor een overvloed aan wetenschappelijke toepassingen
omdat de gegevens verder worden geëxploiteerd."


Het is duidelijk dat ESA's innovatieve Swarm missie nieuwe inzichten verstrekt in onze veranderend magnetisch veld.
Verdere resultaten zullen naar verwachting leiden tot nieuwe informatie over de vele natuurlijke processen, van die binnenin de planeet
tot het weer in de ruimte door solar activiteit.

Op zijn beurt zal deze informatie zeker een beter begrip brengen van de reden waarom het magnetische veld verzwakt is op
sommige plaatsen en wereldwijd.




Origineel artikel met animaties:
http://m.esa.int/Our_Activities/Observing_the_Earth/Swarm/Earth_s_magnetic_heartbeat


Video:
http://m.esa.int/spaceinvideos/Videos/2016/05/Changes_in_strength_of_Earth_s_magnetic_field


Website ESA:
http://m.esa.int/ESA