"Te weinig Arctisch ijs mogelijk aan basis van orkaan Sandy"

[Jan van Ooijen]

"Te weinig Arctisch ijs mogelijk aan basis van orkaan Sandy"

Een tekort aan ijs op de Noordelijke Ijszee vorige zomer zou aan de basis gelegen hebben van het atmosferische patroon dat uiteindelijk uitgemond is in de bocht die orkaan Sandy naar de Verenigde Staten gemaakt heeft. Dat denkt een groep Amerikaanse wetenschappers. De onderzoekers van de Rutgers University in New Jersey stortten zich naar eigen zeggen gewoon op de vraag die iedereen zich stelde ten tijde van orkaan Sandy: is dat extreme weer aan de oostkust van de VS het gevolg van de klimaatverandering? Dat schrijft nieuwssite The Huffington Post. Want op zich was het ontstaan zelf van Sandy niet abnormaal. Het Amerikaanse National Hurricane Center noemde het een 'klassieke lateseizoensorkaan', die midden-oktober over de Caraïben trok, met enorme schade en minstens 67 doden tot gevolg.

De orkaan trok noordwaarts en verloor boven koudere wateren aan kracht, maar werd wel veel omvangrijker. Boven Groenland bevond zich een hogedrukgebied, waardoor de storm niet afboog naar de zee. Meer nog, ze maakte een zelden geobserveerde bocht naar het westen, naar de dichtbewoonde Amerikaanse oostkust.

Precies bij dat fenomeen speelt de Noordelijke Ijszee, de zee rond de Noordpool, mee, zo schrijven de onderzoekers in een artikel. Door de opwarming van de aarde is ook de Noordpool aan een hoog tempo gaan opwarmen. Daardoor is het temperatuursverschil tussen de Noordpool en zuidelijker gelegen gebieden lager, waardoor de luchtstroompatronen in de atmosfeer - onder meer de beroemde 'straalstroom' - veranderen.

Expliciete link?
Een noordwaartse beweging van de straalstroom hing op het moment van Sandy boven Groenland, waardoor de orkaan enkel naar het westen kon uitwijken, richting de VS dus. De straalstroom bepaalt op die locatie normaal gezien nochtans een oostwaartse beweging van weersystemen. Toeval of niet: nauwelijks een maand daarvoor had de hoeveelheid Arctisch ijs een historisch dieptepunt bereikt. De onderzoekers durven op dit moment geen expliciete link leggen tussen beide fenomenen, maar zulke gevolgen van het smelten van Noordpoolijs waren wel degelijk verwacht door wetenschappers. Ze maken zich sterk dat computermodellen kunnen berekenen of het één effectief met het ander te maken had, want dat is vandaag nog niet gebeurd.

Hln