Weer op bevrijdingsdag

[Jan van Ooijen]

Weer op bevrijdingsdag

Meteen na de bevrijding, in 1945, raakte het weer in ons land ook in een jubelstemming. De vijfde mei was met temperaturen rond 12 graden nog een frisse dag, maar vormde volgens de overzichten van het KNMI wel de afsluiting van periode met guur weer en veel neerslag. Daarna volgde een periode van twee weken met zonnig en warm zomerweer en zelfs tropische temperaturen tot 33 graden in Limburg. In Maastricht werd het vanaf 9 mei 1945 vijf dagen achtereen warmer dan 30 graden; in mei is zo'n reeks tropische dagen heel bijzonder.



Bevrijdingsdag is in De Bilt in de afgelopen ruim vijftig jaar geen enkele keer tropisch geweest: de warmste bood 1990 met een maximum van 27,8 graden in De Bilt. Met 13,5 uur zon was dat ook één van de zonnigste bevrijdingsdagen. Op 5 mei 1995 werd in De Bilt 26,1 graden gemeten en ook op 5 mei 2000 en 2006 was het met maximaal 25,3 graden zomers warm. In 2000 was bevrijdingsdag de eerste van een voor mei unieke reeks van twaalf zomerse dagen. De zonnigste 5e mei staat geboekt in 2000 en 2008 met 14,0 uur zon. Ook in 1992, 1993, 2007 en 2011 was deze dag met 12 á 13 uren zon zeer zonnig. De temperatuur bleef toen echter net onder de 20 graden, zoals meestal op de vijfde mei. In de laatste ruim een halve eeuw was de 5e mei in De Bilt dertien keer een warme dag met een maximumtemperatuur van meer dan 20 graden.

De eerste helft van mei vertoont nog alle kuren van het grillige voorjaarsweer. Begin mei 1979 viel er in ons land nog bijna een week lang dagelijks sneeuw: op de stormachtige 2e mei lag de sneeuw plaatselijk enkele centimeters dik en ook op 5 en 6 mei vielen er nog sneeuwbuien. Ook in mei 1957 vielen er buien met sneeuw, hagel en onweer en was het met de zware windstoten erbij en in totaal 14 millimeter neerslag de guurste en natste bevrijdingsdag. Met een middagtemperatuur in De Bilt van 7,2 graden was de vijfde mei in 1979 de koudste. In dat jaar kwam het op en rond die datum op veel plaatsen 's nachts tot lichte vorst, maar dat komt in de week voor IJsheiligen vaker voor. In 1996 noteerde Gilze Rijen op bevrijdingsdag min 2,3 graden en in Eelde werd die temperatuur ook op 5 mei 2011 gemeten. In 1997 kwamen er op 5 mei fikse onweersbuien tot ontwikkeling met plaatselijk tientallen millimeters regen en ook hagel.

In 2009 en 2010 was 5 mei een bewolkte en koele dag, maar in 2011 werd na een koude ochtend met op veel plaatsen lichte vorst een aangename bevrijdingsdag met veel zon en middagtemperaturen tussen 16 en 20 graden.

Bron KNMI