De strijd tussen de weermodellen: wie heeft het dinsdag goed?

[TMCThomas]

De strijd tussen de weermodellen: wie heeft het dinsdag goed?


Foto gemaakt door Ben Saanen - Budel - Er is, met het oog op de hitte van maandag en dinsdag, een heuse strijd tussen de weermodellen gaande. Wie heeft er straks gelijk? We makken een tussenstand op.

Met het oog op de hitte, die vooral maandag en dinsdag Nederland lijkt aan te doen, is het nog steeds spannend. Er is een heuse strijd gaande tussen de verschillende weermodellen. De berekeningen buitelen over elkaar heen en de één is voor komende dinsdag nog warmer dan de ander. Ook voor Nederland worden vaak temperaturen boven 40 graden berekend. Alleen het Europese rekenmodel doet dat (nog) niet. Wel komt, ook in de berekeningen van het Europese weercentrum, de dinsdag geleidelijk als steeds warmer uit de bus.
De strijd hield vanochtend aan. Als je op de berekeningen van het GFS-model, het Engelse UKMO, het Duitse ICON, het Canadese GEM en het Franse Arpege afgaat, dan is het niet gevaarlijk om te zeggen dat het dinsdag bij ons ergens recordwarm gaat worden. Sommige van de berekeningen komen op de warmste plekken op 42 of 43 graden uit, ruim voldoende om het hitterecord, dat met 40,7 graden nu nog op naam van Gilze-Rijen staat en op 25 juli 2019 is neergezet, te verbreken. In de bovenlucht wordt daarbij op een hoogte van 1500 meter 24 of 25 graden verwacht. Met 18 graden erbij wegens zon, geen wolken en een aflandige wind, moet het aan de grond dan makkelijk 40 graden kunnen worden.

En toch is er twijfel. Want dat ene andere model, het Europese – dat in alle verificaties steevast als beste naar voren komt – doet het (nog) niet. Tot gisteren liet het de temperaturen op een hoogte van 1500 meter boven Nederland niet verder dan tot 20 graden stijgen. Een heel verschil met de berekeningen van de andere modellen. Tellen we bij die 20 graden 18 graden op, dan zou het volgens de Europese berekening dinsdag in Nederland dus 38 graden worden. Ook erg warm, maar geen aanval op onze recordtemperatuur. Inmiddels is ook het ECMWF-model wat warmer geworden, maar nog niet zo warm als de rest.

Discussie onder Franse meteorologen
Eerder deze week berichtten we op deze site al over een discussie onder Franse meteorologen over de haalbaarheid van met name de extreem hete Amerikaanse berekeningen. Er zou van een foute parametrisatie in het model sprake kunnen zijn, waarbij de vereenvoudigde voorstellingen van bos-, landbouwgebieden en water in Frankrijk zo op elkaar inwerken, dat het model de bodem er te droog inschat. Een gevolg hiervan zou kunnen zijn dat de lucht, waarmee het GFS-model rekent, onnodig droog is en een veel grotere dagelijkse gang toelaat in dag- en nachttemperaturen dan in andere modellen.

Als je naar de modelberekeningen voor dinsdag kijkt, is er wat dit betreft ook wel een flink verschil zichtbaar. Daar waar het gros van de modellen in de loop van de dag voor onze omgeving met dauwpuntstemperaturen tussen 8 en 10 graden komt, is in de berekeningen van het Amerikaanse model boven delen van België en Noord-Frankrijk af en toe een bandje met dauwpuntstemperaturen tot -4 graden (!) zichtbaar. Het UKMO-model stelt daar op hetzelfde tijdstip dauwpunten van +12 tot +15 graden tegenover. In dit model (en de andere modellen) is de lucht dus (veel) vochtiger dan in het Amerikaanse model, waar je eigenlijk van lucht met kenmerken van woestijnlucht mag spreken.

De berekeningen van vanochtend
Kijken we nu naar de modelberekeningen van vanochtend voor dinsdag, dan is de GFS-berekening verreweg de warmste, gevolgd door UKMO en ICON en dan ECMWF, die nog steeds duidelijk aan de onderkant zit. Het verschil op 1500 meter hoogte is (ruim) 3 graden. Tel je daar het verschil aan vochtinhoud bij op, dan kan GFS met zijn plaatselijk 43 graden in Nederland een graad of 4 hoger zitten dan ECWMF, dat op 39 graden uitkomt. Zoals gezegd: dat is hoe dan ook zeer warm. Maar het ene is recordhitte, het andere net niet.

Een laatste vergelijking die we kunnen maken, en die we de komende dagen steeds weer moeten doen, is kijken hoe de verwachtingen van de verschillende modellen en de realiteit op elkaar passen. In Portugal werd het gisteren lokaal 47 graden, heel dichtbij het absolute temperatuurrecord voor dat land. In Spanje bedroeg de hoogste temperatuur 45,4 graden en in Frankrijk werd het bijna 39 graden. Zat het Amerikaanse model er op het Iberisch schiereiland met zijn berekening goed op, in Frankrijk was het gemiddeld wellicht een tikkeltje minder warm dan verwacht. Het ECMWF zat met zijn temperaturen voor Frankrijk duidelijk te laag. Op veel plaatsen scheelde dat 1 tot 2 graden.

Het spannendste moment
Het spannendste moment moet nog komen en dat is als de hitte vanuit Spanje de Pyreneeën over gaat. Dat gebeurt het komende weekend. Maandag worden voor de westelijke helft van Frankrijk extreem hoge temperaturen berekend. De Franse weerdienst gaat voor temperaturen tot 44 graden, wat een record zou zijn voor die gebieden. Het warmste model, het Amerikaanse, komt met temperaturen tot 47 graden. Dan weten we dus meer. We blijven het hoe dan ook volgen; houd de verhalen op Weer.nl in de gaten.

Door: Reinout van den Born
Bron: Weer.nl