Zeespiegel Antarctica steeg bij vorming ijskap

[Jan van Ooijen]

Zeespiegel Antarctica steeg bij vorming ijskap

Tijdens het vormen van de ijskap op Antarctica 34 miljoen jaar geleden steeg de zeespiegel daar sterk, terwijl het oceaanpeil gemiddeld daalde. Dat hebben onder anderen Nederlandse onderzoekers uitgevogeld, blijkt uit een zondag gepubliceerd artikel in Nature Geoscience.

De studie is gedaan door onderzoekers van onder meer het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ), Universiteit Utrecht en TU Delft. "We wisten al dat zwaartekracht een belangrijke rol speelt in zeespiegelverandering ten gevolge van aangroei of afsmelt van ijskappen. Maar dit is ronduit verbijsterend", zegt aanvoerder van het internationale team van onderzoekers Paolo Stocchi van het NIOZ. Zo'n 34 miljoen jaar geleden veranderde het klimaat op Antarctica van gematigde klimaten zonder veel ijs naar een poolklimaat. De ijskap groeide geologisch gezien zeer snel. Wereldwijd daalde hierdoor de zeespiegel zo'n zestig tot tachtig meter, doordat veel water uit de oceanen onttrokken werd en als ijs op Antarctica opgeslagen werd.

Tot verbazing van de onderzoekers bleek de zeespiegel rond Antarctica deze trend niet te volgen, maar juist enorm te stijgen, met zo'n honderdvijftig meter. De onderzoekers stellen dat dit onder meer kwam door het gewicht van de groeiende ijskap. Daardoor werd het land van Antarctica wat ingedrukt, waardoor deze aan de randen, onder zeewater, juist weer omhoog kwam.

Belangrijker is echter nog dat de enorme massa van het landijs een grote aantrekkingskracht heeft op het zeewater, aldus de onderzoekers. "Massa trekt massa aan", aldus het NIOZ. "Ook vandaag de dag zijn er grote regionale verschillen in het niveau van de zeespiegel. Het is zelfs onmogelijk om wereldwijd te spreken over een uniforme zeespiegelstijging of -daling." Het effect kan enorme gevolgen hebben voor het klimaatonderzoek in het geologische verleden, denken de onderzoekers. Daarmee heeft het ook weer grote gevolgen voor toekomstige klimaatscenario's. Zo toont de studie aan dat ijsmodellen en oceaanstromingen die zijn afgeleid op basis van een wereldwijd uniforme zeespiegelverandering er anders uitzien dan met regionaal-variabele modellen. "Met dit onderzoek eindigt de algemeen aanvaarde aanname van uniforme zeespiegelverandering."

Nieuws.nl