Enige boom die doortocht tsunami overleefde

[aloa]

Enige boom die doortocht tsunami overleefde

Een pijnboom van 28 meter is het enige dat overeind bleef in Rikuzentakata, een van de zwaarst getroffen dorpen van Japan, na de doortocht van de tsunami in maart vorig jaar. De boom werd ongeveer 260 jaar geleden samen met 72.000 andere pijnbomen langs het strand van Takata Matsubara geplant om schaduw en verkoeling te bieden. Onder het kruin van de bomen lag een twee kilometer lang gouden zandstrand, waar elk jaar duizenden toeristen hun vakantie doorbrachten. Idyllische foto's van vroegere zomers tonen een massa badende toeristen die afkoeling zoeken in het kristalheldere water van de Stille Oceaan.

18 meter hoge golven
De bomen waren de enige obstructie tegen de watervloed, aangezien op het strand geen dijken waren aangelegd.  Na de doortocht van een van de krachtigste aardbevingen in de recente geschiedenis van Japan, bleek de bescherming van de bomen waardeloos. De gigantische golven ontwortelden de pijnbomen. Slechts eentje bleef overeind staan. Een vlek op de stam toont de hoogte die het water bereikte: 18 meter.

Mirakel
"Het is een mirakel dat de boom het overleefde. Daar moet een reden voor zijn. Het is alsof de boom ons wilde zeggen dat er nog hoop was voor Rikuzentakata als hij hier bleef staan", zegt Yoshihisa Suzuki, voorzitter van een milieuorganisatie die een actie gestart is om de pijnboom te redden. De gepensioneerde leraar heeft 40 jaar ervaring in het onderwijs en volgde de voormalige voorzitter op toen die omkwam in de tsunami. De man liet het leven nadat hij geprobeerd had zijn buurtbewoners te evacueren naar een hoger gelegen plaats.



Gedenksteen
"Hier zal ik rusten. Als ik sterf, hak me dan niet om. Ik zal herstellen en in een nieuwe vorm terugkeren", staat te lezen op een gedenksteen die voor de boom geplaatst werd. Ernaast staat een beeldje van beschermengel Jizo en een bonsaiplant.

Ziek
Hoewel de boom voorlopig nog in leven is, is zijn toestand terminaal. Dat stelden plantkundigen vast. Zoals zijn rode bladeren doen vermoeden, is de boom ziek geworden en zijn z'n wortels beginnen rotten door het zoute water dat het land overstroomde en in de grond doorsijpelde. De deskundigen hebben geprobeerd om het zoute water uit de bodem te filteren, maar dat bleek onmogelijk en alles wijst erop dat de boom niet lang meer te leven heeft.

Overplanten
"We zijn er gelukkig in geslaagd om een aantal ontkiemde zaden te recupereren. Ze werden in twee botanische tuinen geplant en zijn uitgegroeid tot 10 centimeter ", vertelt Yoshihisa Suzuki, die hoopt dat de bomen kunnen worden overgeplant naar Rikuzentakata. Het zoute water heeft de grond van de pijnbomen echter aangetast en er kan pas ten vroegste in 2020 opnieuw geplant worden.

Herinneringen
In de late namiddag, ten midden van de ruïnes van Rikuzentakata, trekken de inwoners naar het strand om afscheid te nemen van hun laatste boom. "Mijn grootmoeder nam me hier vroeger toen ik nog klein was mee naartoe. Het was een prachtige plaats. We maakten 'onigiris' (Japans rijstgerecht gevuld met vis) en bleven de hele dag op het strand", herinnert Hatsumi Sasaki zich met tranen in de ogen. "Het zand dat nog aan je natte huid kleefde toen je op de trein naar huis zat", is opgenomen in zijn jeugdherinneringen.

Slachtoffers
De tsunami veegde Rikuzentakata letterlijk van de kaart. Er stierven 1.569 van de 24.000 inwoners. Een jaar later zijn nog altijd 169 lichamen vermist. Meer dan 800 woningen werden door het water meegesleurd. Alleen de wijken in het binnenland konden door hun ligging tussen de heuvels aan de nachtmerrie ontsnappen. Hier werd in schoolgebouwen onderdak geboden aan de geëvacueerde slachtoffers.

Puin
Vandaag is Rikuzentakata een trieste puinhoop van slechts een handvol betonnen gebouwen die de verpletterende golven doorstonden en klaar zijn om gesloopt te worden. Te midden van een doodse stilte is enkel het mechanische gekreun van de kranen te horen die graafwerken verrichten en hoopjes gebroken borden, metalen draden en lekke banden opeen stapelen.

Heropbouw
Sinds 1896 trokken 4 tsunami's door Rikuzentakata, waarvan Yoshihisa Suzuki er twee gezien heeft: de tsunami van vorig jaar en een in 1960, die golven van 10 meter hoog meebracht, 22 uur voordat een aardbeving met kracht van 9,5 Chili door elkaar schudde. Voor de heropbouw van het dorp zal een dijk van 12 meter worden aangelegd en bomen zullen herplant worden. Dan moeten we wel nog 260 jaar wachten voor de bomen om te groeien en bidden dat er geen nieuwe tsunami door het dorp trekt.

HLN