Zomerstormen en kanaalratten

[Jan van Ooijen]

Zomerstormen en kanaalratten

De meeste stormen komen voor in de periode oktober-april, maar ook in het zomerhalfjaar kan het hard waaien. De tweelingstormen van 27 en 28 mei 2000 zijn voorbeelden van zomerstormen, door hun koers via het Kanaal ook wel Kanaalratten genoemd. In de zomer duren stormen minder lang dan in de winter, maar dat maakt het niet minder gevaarlijk. Zomerstormen komen vaak plotseling opzetten en met name watersporters en houders van strandtenten in de problemen brengen. Bomen die vol in blad staan kunnen de wind moeilijk verdragen, vooral als het ook hevig regent.


_{Pinksterstorm 28 mei 1860}

Vooral eind mei 2000 was het raak. Op 27 mei trok de wind al aan tot stormachtig en waren er zware windstoten. Daags daarna volgde een nog zwaardere storm met windkracht 10 in IJmuiden en windstoten van 122 km/u. De storm kostte drie mensen het leven. Het was de zwaarste meistorm sinds 28 mei 1860. De gelijkenis is niet alleen treffend vanwege de datum: ook in 1860 volgden twee stormen elkaar binnen 24 uur op, waarbij de tweede de zwaarste was. In de loop van die eerste Pinksterdag nam de wind toe tot kracht 10, zware storm, met in Vlissingen windstoten van 151 km/u.

De Pinksterstorm in 1860 motiveerde KNMI-directeur Buys Ballot tot oprichting van de stormwaarschuwingsdienst. Ook in dat opzicht is de gelijkenis treffend: de storm van 28 mei 2000 was de eerste waarbij het KNMI een weeralarm liet uitgaan. Het was gelijk een voltreffer: 72 procent van de bevolking nam kennis van de speciale waarschuwing en meer dan de helft nam maatregelen om schade te voorkomen.


_{Zomerstorm 27 augustus 1912}

Zomerstormen kunnen door hun plotselinge karakter vooral watersporters in de problemen brengen. Dramatisch was de Hemelvaartsdagstorm op 12 mei 1983. Onverwacht nam de wind aan de Zeeuwse en Hollandse kust en bij de Afsluitdijk binnen een uur toe tot windkracht 10. Veel watersporters die 's ochtends bij zonnig weer het water op waren gegaan werden overvallen. Het noodweer kostte tien mensen het leven. In Utrecht en omgeving ging de storm vergezeld van windhozen, die veel schade hebben aangericht.

Berucht is ook de zomerstorm van 30 september 1911, die met windstoten van 137 km/u vooral het Haagse bos trof. In de nacht van 26 op 27 augustus 1912 trok een volgende zomerstorm dwars over ons land. De depressie trok over Amsterdam waar de luchtdruk zakte tot 968 hPa, een zeldzaamheid. Hoek van Holland registreerde een windstoot van 148 km/u. De koude augustus 1956 was met liefst vier stormen meer een herfstmaand. Ook op 23 juni en 19 augustus 2004 stond langs de kust heeft een zuidwesterstorm met windstoten van ruim 100 km/u. Ook op 24 en 26 juli 2007 stormde het en richtte een windhoos schade aan in Vierhouten.

KNMI