Zomer door de jaren heen

[Jan van Ooijen]

Zomer door de jaren heen

Vorig jaar was de zomer vrij koel, dit jaar zeer wisselvallig en gemiddeld vrijwel normaal maar de jaren daarvoor was de zomer vaak warm. Verscheidene van recente jaren horen zelfs tot de warmste sinds 1901. Ook de normale zomertemperatuur, gemiddeld over dertig jaar, is gestegen. Over het tijdvak 1901-1930 was de gemiddelde zomertemperatuur in De Bilt 15,8 graden, over 1931-1960 was dat 16,4 en over 1961-1990 lag het gemiddelde op 16,2 graden. Over de laatste dertig jaar (tijdvak 1981-2010) was het gemiddelde 17,0 graden.


_{Waargenomen en verwachte aantal zomerse dagen rond 2050*}

Ook de 21e eeuw is warm begonnen. De zomer van 2003 was met 18,6 graden op één na de warmste sinds 1901 en de zomer van 2006 staat met 18,5 graden op de derde plaats. Ook de zomers van 2001, 2002, 2009 en 2010 kregen van het KNMI met een gemiddelde temperatuur van 17,4 graden of hoger het predikaat warm.

Vier zomers uit de jaren negentig staan bij de tien warmste: 1995 (18,2), 1994 en 1997 (18,0) en 1992 (17,8). Het warmst is nog altijd de zomer van 1947 met gemiddeld 18,7 graden. De legendarische zomer van '47 telde vier hittegolven (aaneengesloten periode van minimaal vijf dagen met minstens 25 graden waarvan er drie met 30 graden of meer). Op 27 juni 1947 noteerde De Bilt met 36,7 graden de hoogste temperatuur ooit op het hoofdstation waargenomen. De topzomers waren ook de zonnigste: 1947 staat bovenaan met 840 uur zon in drie maanden tegen 565 uur normaal. De zomer van 1976 was ook zonnig met 814 uur, gevolgd door 1959 (797 uur).

Die jaren viel er bovendien weinig regen: de zomer van 1959 leverde in De Bilt maar 104 mm op tegen 214 mm normaal. Ook de zomer van 1976 was droog met 113 mm. De minste zomerregen viel in 2003 (73,6 mm) en 1921 (85 mm). In die droge en hete zomers waren er problemen door watertekorten.

De laatste jaren waren de meeste zomers aan de natte kant. De zomer van 2011 staat met 389 mm in De Bilt op de tweede plaats van de natste tien. Aan top staat 1966 met 411 mm zomerregen. Ook de zomer van 1912 was met 386 mm zeer nat, maar nog erger was toen de wind. Op 27 augustus 1912 stond langs de kust de zwaarste zomerstorm van de eeuw met een uurgemiddelde van kracht 10 en windstoten tot 148 km/u. De zomer van 1956 telde vier zomerstormen tot kracht negen.

De zomer van 1956 was met 14,4 graden en slechts twee zomerse dagen op een na de koudste sinds 1901. In 1907 was het gemiddelde 14,3 graden. Deze zomers waren bovendien somber: 1907 had in drie maanden 378 uur zon en 1956 kwam tot 428 uur. De zomer van 1907 was met 378 uur de somberste. Vooral in de jaren zestig was het slecht: acht van de tien zomers waren te koel. De zomer van 1962 (14,7) was een dieptepunt: tussen 26 juni en 6 juli kwam de temperatuur in De Bilt niet boven 16 graden. Ook de zomer van 1965 staat met 14,8 graden bij de tien koudste. Sindsdien is geen zomer in de top tien van de koudste terecht gekomen.

KNMI