Winter komt vroeg en hard binnen in 'koudste dorp ter wereld'

[TMCThomas]

Winter komt vroeg en hard binnen in 'koudste dorp ter wereld'


Foto gemaakt door U.S. National Ice Center (USNIC) & National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) - De huidige ijs- en sneeuwbedekking in Eurazië. In Siberië en de Oeral ligt op meer plekken sneeuw dan rond dezelfde tijd in voorgaande jaren.

Het dorpje Ojmjakon (in andere talen ook wel bekend als Oymyakon) is een Russisch dorpje dat bekend staat als het koudste bewoonde gebied op aarde en is een van de koudste plekken van het noordelijk halfrond. De afgelopen dagen kwam de winter er al even hard binnenvallen. Ook in andere delen van Siberië en de rest van Rusland valt de winter de komende periode binnen en het sneeuwdek breidt zich dan rap uit.
Ojmjakon kent een subarctisch klimaat, wat betekent dat de winters er zeer lang en koud zijn, maar dat de - weliswaar korte - zomer er juist relatief warm is. In elke maand kan er (nacht)vorst voorkomen, maar met een gemiddelde maximumtemperatuur van 20 graden in juni en 22,7 graden in juli is het er zomers niet koud. De winter begint er meestal tussen half september en begin oktober en eindigt pas in april of begin mei.

Ojmjakon vs. Verchojansk
Of Ojmjakon nou echt het koudste dorpje ter wereld is, of dat het ruim 600 kilometer naar het noordwesten gelegen dorpje Verchojansk (Verkhoyansk) dat is, daarover bestaat nog discussie. Het kouderecord van het laatstgenoemde dorpje ligt net 0,1 graad lager dan in Ojmjakon, maar de gemiddelde temperaturen en de warme uitschieters liggen juist weer duidelijk lager in Ojmjakon.

Zo ligt in september de gemiddelde maximumtemperatuur in Ojmjakon nog op 8,9 graden, maar de gemiddelde minimumtemperatuur ligt dan al op -3,7. In oktober zijn de gemiddelde maximum- en minimumtemperatuur respectievelijk -9 en -20 en in de maanden november tot en met februari is nog nooit een positieve temperatuur gemeten. Januari is gemiddeld gezien de koudste maand met een daggemiddelde temperatuur van -46 graden.

Slechts één keer kouder begin September
Dat het in september vriest in Ojmjakon, is dus allerminst verrassend. Sterker nog, aan het eind van de septembermaand zijn temperaturen dik onder de -15 graden er niet ongebruikelijk. Vrijdag was het er echter wel zéér koud voor de tijd van het jaar; het koelde er namelijk af tot -14,8 graden. Slechts 1 keer eerder werd er een lagere temperatuur gemeten begin september. Dezelfde dag werden ook direct de landklimaat-trekjes van het gebied weer duidelijk, want overdag steeg de temperatuur er 'gewoon' weer naar 9 graden boven het vriespunt. Ook in de opvolgende nachten vroor het echter stevig, met afgelopen nacht een temperatuur van -12.

https://twitter.com/Harry_Hardrada/status/1436062950977122310

Siberië tijdelijk minder koud, maar sneeuwdek groeit aan
De komende dagen maakt het relatief koude weer in Siberië plaats voor bovengemiddelde temperaturen. De vorst zal tijdelijk verdwijnen en op het uiterste oosten van Siberië na zal het sneeuwdek hetzelfde doen. Tegen het eind van komende week berekenen de weermodellen in het westen van Rusland en het noordoosten van Europa echter een inval van koude lucht en een paar dagen later volgt ook in de noordelijke delen van Siberië naar verwachting weer een koude-inval. Als dit allemaal zo uitkomt, komt het in grote delen van Siberië, het noorden van Rusland, de Oeral en zelfs de Scandinavische heuvels en bergen al tot een sneeuwdek. Daarmee zou de Euraziatische sneeuwbedekking een stuk uitgebreider zijn dan normaal voor de tijd van het jaar en bovendien een stuk groter dan in voorgaande jaren.


Foto gemaakt door weer.nl - Het verwachte sneeuwdek voor Eurazië maandag 20 september. Het sneeuwdek lijkt snel aan te gaan groeien, en breidt zich ver westelijk uit voor de tijd van het jaar.

Deze uitgebreide sneeuwbedekking is iets wat winterliefhebbers hoopvol stemt over de kansen op een koude winter. Er zijn een paar studies gedaan naar het Euraziatische sneeuwdek in de herfst en de effecten daarvan op de daaropvolgende winter. Uit sommige van die studies komt een signaal naar voren dat een vroeg sneeuwdek in meer westelijke delen van Siberië kan leiden tot een zwakkere poolwervel en een grotere kans op een negatieve 'North Atlantic Oscillation' (NAO), wat in simpele termen betekent dat de luchtdrukverdeling zodanig is dat de kans op koude-uitbraken in de winter in Europa wat groter is. Daarmee staat echter allerminst vast dat veel sneeuw in Eurazië daadwerkelijk leidt tot een koudere winter in onze streken.

Het is natuurlijk wel zo dat er boven een sneeuwdek minder warmte vanuit de grond uitstraalt en meer zonlicht weerkaatst wordt, waardoor het boven een sneeuwdek makkelijker afkoelt. Een vroeg en groot sneeuwdek kan dus wel helpen bij het opbouwen van een groot reservoir aan koude lucht boven Siberië/Rusland. En wanneer er tegen het einde van de herfst of aan het begin van de winter dan een keer een diepe (noord)oostelijke stroming tot stand komt, kan die koude lucht in afgezwakte mate ook in Europa voor winterweer zorgen.

Het is echter nog altijd pas september en sneeuw die de komende week gaat vallen, kan ook weer deels verdwijnen. Over de komende winter zegt het vooralsnog dan ook allemaal zeer weinig. Natuurlijk is het voor de winterliefhebbers leuk om te zien dat de winter steeds meer terrein wint, maar bij ons blijft het voorlopig vrij normaal septemberweer. En de mensen die écht niet kunnen wachten op de winter, kunnen altijd nog een bezoekje brengen aan Ojmjakon...

Door: Daan van den Broek
Bron: weer.nl