Berichtgeving over de droogte in Nederland

[GeneralDuke]

Hartelijk dank Tam en Armand voor de regelmatige updates, interessant om dat dit seizoen te volgen. Wie weet volgend jaar weer, al hoop ik voor veel mensen dat het dan toch wat minder extreem is dan dit jaar.

[flyineddy]

Hartelijk dank Tam en Armand voor de regelmatige updates, interessant om dat dit seizoen te volgen. Wie weet volgend jaar weer, al hoop ik voor veel mensen dat het dan toch wat minder extreem is dan dit jaar.

Alsjeblieft niet. De temperatuur, zon en de vele dagen waarop je lekker buiten kunt zijn vind ik heerlijk, maar ik heb tijdens mijn zomer(-vakantie) ook erg graag een paar mooie stevige onweersbuien. En ik heb er ook niks op tegen als er laat in de nacht of vroeg in de ochtend wat regen valt, als het overdag maar mooi weer is. Zal de natuur denk ik ook fijner vinden.

Dat daargelaten was dit wel een interessante periode (en is het nog steeds eigenlijk).
En inderdaad, Hartelijk dank aan Tam en Armand en ook alle anderen die gedurende het seizoen voor updates hebben gezorgd.

Eddy.

[Armand]

Momenteel is en blijft het nog zeer droog op de meeste plekken, vooral in het oosten is er echt sprake van een serieus neerslagtekort. Er geldt daar nog steeds een sproeiverbod, volgens een artikel op RTL Nieuws:


Het is op sommige plaatsen in Nederland nog steeds erg droog. Zo is het sproeiverbod op de Veluwe en rond Apeldoorn en Zutphen verlengd tot en met 15 november.

Het waterschap Vallei en Veluwe zegt dat een sproeiverbod in Nederland nog nooit zo lang geduurd. "Maar het is ook nog nooit eerder in onze geschiedenis zo lang zo droog geweest", zegt een woordvoerder.

Relatief warm
In het waterschap is nog steeds sprake van een extreem groot neerslagtekort. Het heeft er de afgelopen tijd weinig geregend en voor de komende weken wordt ook nauwelijks regen verwacht. Omdat het ook relatief warm blijft, verdampt het beetje regen dat valt meteen.
Beken staan daardoor nog steeds droog en de grondwaterstand is veel te laag. Noodpompen zijn nog steeds nodig, omdat 'een verdere verlaging van de waterstanden ontoelaatbaar is', zegt het waterschap.

Het water in de Duitse rivier de Elbe staat bijzonder laag. Daardoor worden er om de haverklap explosieven uit de Tweede Wereldoorlog gevonden. Na de oorlog werd munitie in de rivier gedumpt en die komt nu bovendrijven.

Het tekort aan neerslag zorgt ook voor zeer lage waterstanden op de grote rivieren die blijven aanhouden. De Rijn schommelt al dagenlang weer rond het laagterecord van 6,85 meter boven NAP bij Lobith. Langs de oostgrens van het land is het eveneens nog steeds erg droog.
Bron: RTL Nieuws

Als we dan even verder kijken dan zien de verwachtingen er nog steeds erg droog uit. Zeker de komende week lijkt er geen noemenswaardige neerslag te vallen en als we de seizoenverwachting voor oktober van CFS erbij pakken, dan zien we ook hier dat oktober gemiddeld gezien ook wel eens (erg) droog kan gaan verlopen in Europa.

[vossejongk]

Toch wel bizar, het ziet er niet echt heel droog uit, gras is weer groen, bomen hebben nog groen blad (maar begint nu wel te verkleuren met de herfst in aantocht). Het enige dat op valt is dat het oppervlaktewater van rivieren en beekjes heel heel laag of zelfs gewoon droog staan, als in kurkdroog. Nog nooit gezien dit bij sommige waters.

[Tam]

Droogte weet van geen wijken, Rijnafvoer blijft dalen
Oktober is hard op weg de zoveelste zomerse maand te worden van dit jaar. Al sinds april is het warm tot zeer warm, zeer zonnig en ook nog eens zeer droog. In augustus en de eerste helft van september viel er voldoende neerslag om de ergste droogte te verdrijven, maar het is nu al weer 3 tot 4 weken droog en omdat de grondwaterstand nog steeds zeer laag is, vallen beken en vennen nu weer droog. Ook de waterstand in de rivieren is zeer laag en het einde van deze lage standen is voorlopig niet in zicht.

Voor een week vooruit geven de weermodellen soms wel een weersomslag aan, maar enkele dagen later is deze dan steeds weer uit de verwachting verdwenen. Zo ook dit weekend, lang zag het er naar uit dat er zondag een omslag zou komen en het koeler en natter zou worden, maar het hoge drukgebied boven Oost Europa bleek sterker dan verwacht en de warme periode is daarom toch weer 3 tot 4 dagen verlengd. En van neerslag is in de laatste modelruns al helemaal geen sprake meer. Hieronder is de kaart afgebeeld van het Europese weermodel voor de verwachte neerslag in de komende 10 dagen. De stroomgebieden van Rijn en Maas blijven volledig buiten schot op een paar druppels na halverwege deze week.


Er zijn wel lage drukgebieden actief boven Europa. Deze bevinden zich ten noorden en ten zuiden van het hoge drukgebied dat boven Centraal Europa ligt. In die gebieden is het ook aanmerkelijk natter; zoals het zuiden van Noorwegen waar, na een zeer natte september, ook oktober op weg is om recordnat te verlopen. Er viel daar in oktober al meer dan 30 cm neerslag, net zoveel als het hele neerslagtekort van Nederland van de afgelopen zomer. Ook het weer in het Middellandse Zeegebied is nu wisselvallig geworden met lokaal veel neerslag.

Waterstand bij Lobith wederom historischg laag, afvoer op 6e plaats van onderen
In de nacht van zaterdag op zondag zakte de waterstand bij Lobith onder de 6,82 en verbrak daarmee het laagterecord. Dit record stond trouwens pas één week. De stand is inmiddels al gedaald tot 6,80 m +NAP, 2 cm onder het vorige record. De komende week tot 10 dagen verwacht ik dat de stand nog wel 20 tot 25 cm verder kan zakken en als de neerslag nog langer uitblijft, misschien zelfs wel tot een zeer lage 6,5 m +NAP.

De afvoer van de Rijn bedraagt nu ca 840 m3/s, dat is lager dan ze dit jaar tot nu toe is geweest, maar nog niet de laagste afvoer ooit in deze tijd van het jaar. Er zijn zelfs 6 jaren met een lagere afvoer; maar daar de komende week zal 2018 wel een aantal plaatsen opschuiven.  Ik verwacht dat de afvoer in de komende week met zo'n 10 m3/s per dag zal dalen. Op donderdag wordt dan de 800 m3/s onderschreden. Dit was de laagste afvoer van 2003, die toen op 28 september werd bereikt. Voor een nog lagere afvoer moeten we terug tot 11 juli 1976. Opvallend vroeg in het zomerseizoen werd toen 782 m3/s als laagste afvoer bereikt. De kans is groot dat die afvoer in het volgend weekend wordt onderschreden, want 2018 zal vrijwel zeker tot onder de 780 m3/s gaan zakken.. 

De volgende stap is dan 1971, toen op 8 november 760 m3/s als laagste afvoer werd bereikt. Als het inderdaad 10 dagen bijna droog blijft, dan is het niet onwaarschijnlijk dat 2018 daar onder zal zakken, waarna 1959 met een laagste afvoer van 715 m3/s de volgende mijlpaal is. Dat is nog steeds niet de allerlaagste afvoer ooit, die was met 620 m3/s (op 4 nov 1949) nog een flink stuk lager. De kans dat we die afvoer dit jaar zullen bereiken is klein, omdat 1949 medio oktober al ruim 150 m3/s lager stond dan dit jaar. Volgende week weten we meer waar de afvoeren dit jaar op afstevenen.

De zeer lage afvoeren leveren minder problemen op voor de gebruikers van het water dan in hoogzomer. De landbouw heeft veel minder water nodig en bij de belangrijkste innamepunten wordt nu veel minder water ingenomen. Zo stroomt er nu nog maar ca 20 m3/s rivierwater via het Amsterdam Rijnkanaal naar het noorden, terwijl dat in de zomer 45 was. Bij Hagestein stroomt er zelfs helemaal geen rivierwater meer door de Lek, terwijl dat in een deel van de zomer ook 40 m3/s was. Het Volkerak Zoommeer wordt nu niet meer ververst, wat ook ca 20 m3/s scheelt tov de zomer. Samen met ook nog de lagere inname van enkele kleinere inlaatpunten levert dit nu wel 100 m3/s extra Rijnwater op in het Benedenrivierengebied.

Dit water wordt in die regio ingezet om tegendruk te bieden tegen het zoute zeewater dat via de Nieuwe waterweg bij iedere vloed weer naar binnen probeert te dringen. Met voldoende tegendruk lukt het net om belangrijke innamepunten voor drinkwater (langs de Noord en Benedenlek) en watyer voor de industrie in de haven van Rotterdam (langs het Spui bij de inlaat naar de Bernisse) zoet te houden. Voor zolang als dat goed gaat, want nu de Rijnafvoer de komende dagen misschien nog wel 100 m3/s verder zakt, komt de situatie ook daar steeds verder in de knel; zeker als de wind een keer naar het westen of noordwesten draait en het zeewater een extra duwtje in de rug geeft.

Er is één sector die nu wel meer last heeft van de lage afvoeren dan in de zomer; dat is de scheepvaart die vanwege de zeer lage waterstanden veel minder lading mee kan nemen dan normaal. Er moet daarom veel meer gevaren worden en er varen ook veel meer schepen dan bij normale waterstanden. Zelfs vanuit Oost Europa zijn er extra schepen naar de Rijn gekomen om de lading te kunnen vervoeren tussen Rotterdam en Duitsland en zo een graantje mee te pikken van deze bijzondere situatie.

Maas blijft ook zeer laag
Voor de Maas is het waterberkicht al wekenlang bijna hetzelfde. De aanvoer vanuiut Frtankrijk en de Ardennen is al wekenlang zeer laag en de bevindt zich rond de 50 m3/s. Nadat het Albertkanaal zijn water heeft afgetapt blijft daar ca 30 m3/s van over voor de Nederlandse Maas. Dat is zo weinig dat er, nadat het Julianakanaal en de Zuid Willemsvaart hun water hebben afgetapt bij Maastricht, er nog maar ca 5 m3/s overblijft voor de Grensmaas. Het streven is dat er 10 daarheen stroomt, maar dat water is nu niet beschikbaar.

De Grensmaas beschikt echter nog wel over een eigen bron. Via het grondwater stroomt er vanuit het Limburgse Heuvelland en de Vlaamse Kempen altijd water naar de Grensmaas en aan het einde van de ca 40 km lange Grensmaas is de afvoer daardoor toch weer toegenomen tot ca 25 à 30 m3/s.

De komende week tot 10 dagen komt hier geen verandering in en blijft de Maasafvoer zeer laag.

Bron: https://www.waterpeilen.nl

[Tam]

Even een mainstream media bericht:

'Mogelijk hogere energieprijzen door lage waterstand Rijn'

De lage waterstand in de Rijn dreigt tot marktverstoringen te leiden. Door de voorraadverschillen die ontstaan, moeten verschillende Europese landen zich voorbereiden op hogere energieprijzen, zegt JBC Energy.

Het onderzoeksbureau houdt voor de komende dagen rekening met nieuwe vaarbeperkingen voor de binnenvaart. Bij het Duitse Kaub staat het Rijnwater op het laagste peil sinds 2006.

De historisch lage waterstanden komen op een uiterst ongelegen moment, schrijven de deskundigen. Net in deze periode van het jaar wordt veel brandstof en kolen over de rivier getransporteerd om voorraden op te bouwen voor de winter.


De lage waterstanden dreigen ook de balans tussen verschillende Europese landen te verstoren in de voorraden van granen en chemicaliën. Ook voor deze grondstoffen is de Rijnroute zeer belangrijk.

Chemieproducent BASF heeft in Ludwigshafen productiebeperkingen ingesteld door de gebrekkige vaarmogelijkheden. Staalgigant ThyssenKrupp heeft zijn productiefaciliteiten laten weten dat de bevoorrading de komende tijd problemen kan opleveren.

Door: NU.nl/Bloomberg

Bron: https://www.nu.nl/economie/5528099/mogelijk-hogere-energieprijzen-lage-waterstand-rijn.html

[Arend]

Waterschap voorziet nieuwe droogte in 2019

DOETINCHEM - Waterschap Rijn en IJssel voorziet dat er volgend voorjaar opnieuw droogteproblemen zijn. Door droogte vallen watergangen droog, mogen landbouwers niet sproeien en komen natuur en waterkwaliteit in gevaar.

De nieuwe droogte zal het gevolg zijn van de extreem lage grondwaterstand van dit jaar, aldus het schap maandag. Die stand gaat zich niet genoeg herstellen, tenzij het maandenlang elke dag behoorlijk gaat regenen.

Het schap heeft de stand van zaken laten doorrekenen door deskundigen. Daaruit is gebleken dat er 500 tot 700 millimeter neerslag nodig is om de grondwaterstand en de waterstand in beken en rivieren weer op peil te krijgen. Zoveel neerslag komt overeen met een hoeveelheid regen die gewoonlijk in een heel jaar valt. ,,En het moet gewoon doorregenen. Hoosbuien helpen niet, want dat water spoelt meteen weg", zei dijkgraaf Hein Pieper van het schap.

Bron: Telegraaf

[Tam]

Bij deze even het artikel waar het bericht van @Arend met het artikel van de Televaag naar verwijst

Grond- en oppervlaktewaterstanden herstellen zich komende winter waarschijnlijk onvoldoende
Gepubliceerd op 29 oktober 2018

De grond- en oppervlaktewaterstanden zullen voor het voorjaar 2019 niet genoeg herstellen, tenzij het de komende maanden heel veel gaat regenen. Er is op sommige plekken wel 500 tot maximaal 700mm neerslag nodig om weer op normale waarden te komen. Dit blijkt uit berekeningen die het waterschap heeft laten uitvoeren specifiek voor haar grondgebied.

Regen nodig

Om de grondwaterstanden weer op niveau te krijgen is regen nodig, veel regen. Er moet komende winter net zoveel regen vallen als er normaal in een heel jaar valt. Gebeurt dit niet dan zal dit volgend voorjaar jaar direct merkbaar zijn. Watergangen worden eerder afvoerloos en vallen eerder droog. Ook de watertemperatuur stijgt dan sneller. Hierdoor zullen de problemen voor de waterkwaliteit, de landbouw en de natuur van afgelopen jaar eerder herhalen en mogelijk langer duren.

Als elke druppel telt

Aan extreme droogte valt weinig te doen. In droge perioden telt elke druppel, maar als er geen druppels zijn valt er ook niks te sturen. We zullen door de klimaatverandering in de toekomst vaker te maken krijgen met dergelijke perioden. Dat is een probleem dat niemand in zijn eentje kan oplossen. Het waterschap gaat daarom komende maanden met partijen in het gebied op zoek naar gezamenlijke handelingsperspectieven bij droogte, voor deze winter en voor de toekomst.

Droger dan droogste zomer

Door de (beperkte) regen in de afgelopen weken is er wel weer wat water beschikbaar voor de oppervlakkig wortelende gewassen zoals gras. Dit geeft het idee dat "herstel is ingetreden", maar schijn bedriegt. De grond- en oppervlaktewaterstanden zijn sinds de extreem droge zomer alleen nog maar verder gedaald. De grondwaterstanden zijn tot een meter lager dan normaal voor deze tijd van het jaar en zijn nog steeds dalende. Meer dan de helft van onze watergangen is drooggevallen en in het overgrote overige deel is sprake van stilstaand ondiep water. De Achterhoek kampt momenteel met een neerslagtekort van bijna 400 mm t.o.v. 50 mm in een normaal jaar.

Droogtemaatregelen blijven van kracht

De maatregelen die het waterschap in de zomer heeft genomen, zijn nog steeds van kracht. Zo geldt er nog steeds een onttrekkingsverbod voor beregening uit beken, rivieren en sloten (oppervlaktewater) in heel het werkgebied en een onttrekkingsverbod voor beregening uit grondwater in drie specifieke kwetsbare natuurgebieden. Ook wordt er nog steeds op een aantal plekken extra water ingelaten vanuit het Twentekanaal om het water op peil te houden voor bijvoorbeeld het stedelijk gebied van Zutphen en Lochem.
Dijkgraaf Hein Pieper van Waterschap Rijn en IJssel: "We verwachten dat de grond- en oppervlaktewaterstanden in ons hele gebied zich onvoldoende zullen herstellen. Dat betekent dat we komend voorjaar al beginnen met een achterstand. We hebben de afgelopen zomer gezien wat voor gevolgen dat heeft voor onder andere de natuur, landbouw, scheepvaart en recreatie. Daarom zijn collectief bewustzijn en een collectieve zoektocht naar oplossingen en maatregelen nodig ."

bron: https://www.wrij.nl/thema/actueel/nieuws/@8503/grond-herstellen/

[Arend]

Bij deze even het artikel waar het bericht van @Arend met het artikel van de Televaag naar verwijst
bron: https://www.wrij.nl/thema/actueel/nieuws/@8503/grond-herstellen/

Bedankt voor de aanvulling Tam, onderstaande artikel dat vandaag door het KNMI is gepubliceerd, is voor jou (en anderen) waarschijnlijk ook wel interessant.

https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuws/hydrologische-droogte-zet-door

De getoonde grafiek loopt nu tot en met oktober. Ik weet niet of deze vanaf nu ook nog regelmatig van een update wordt voorzien.

[Tam]

Bedankt voor de aanvulling Tam, onderstaande artikel dat vandaag door het KNMI is gepubliceerd, is voor jou (en anderen) waarschijnlijk ook wel interessant.

https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuws/hydrologische-droogte-zet-door

De getoonde grafiek loopt nu tot en met oktober. Ik weet niet of deze vanaf nu ook nog regelmatig van een update wordt voorzien.

Nice! Thanks.

Ik had het nog niet gezien maar hoop dat ze deze kaart blijven updaten.

[Tam]

Even een random artikel erbij gepakt. Er komen steeds meer meldingen over schade aan woningen door de droogte. Vooral woningen op staal gebouwd (fundering op een harde grondlaag, zonder de bekende heipalen) worden hierdoor getroffen.

Gisteren werd bekend dat in het Gelderse Zevenaar tientallen huizen scheuren vertoonden door de droogte en de lage grondwaterstand die daarvan het gevolg is. Maar ook uit andere plaatsen komen nu meldingen binnen van woningen met zwaar aangetaste muren en vloeren.

Bron: https://www.ad.nl/binnenland/schade-aan-huizen-door-heel-nederland-door-droogte~a8aa7c47/

[Arend]

Eens in de 30 jaar zo'n droge zomer

Zomers waarin het zo droog was als die van dit jaar, komen eens in de dertig jaar voor. Dat blijkt uit onderzoek van het KNMI. Sinds 1906, het begin van de metingen, was het slechts in vier zomers droger. In een rapport blikt het KNMI terug op de zomer van 2018. Ook hebben we een interactieve kaart gemaakt die op iedere plek in Nederland het neerslagtekort toont.

Het was deze zomer niet alleen droog, maar ook uitzonderlijk warm en de zon scheen uitbundig en vaak. Daardoor werd het nog droger dan het al was. De zomer werd veelvuldig vergeleken met die van 1976. Dit droogste jaar ooit komt eens in de negentig jaar voor. Over de afgelopen eeuw hebben de toename in regen in de zomer en de verdamping door warmere en zonniger zomers elkaar gecompenseerd en is er geen trend in droogte te zien.

De kans op een droge zomer zoals die van 2018 is tot nu toe niet veranderd door het versterkte broeikaseffect en we kunnen de droogte er niet (gedeeltelijk) aan toeschrijven. Uit klimaatonderzoek komt naar voren dat het zuiden van Europa droger wordt en het noorden natter. Nederland zit daar precies tussenin en dat betekent dat het nog beide kanten op kan gaan. Wel blijkt uit recent onderzoek dat de kans op droogte toeneemt in de toekomst.

Hoe wordt droogte berekend?
Van droogte is sprake als het een lange tijd minder regent dan normaal in combinatie met een grote verdamping. Internationaal zijn er allerlei methoden in gebruik om te berekenen hoe droog het is. Het KNMI werkt met het 'potentieel neerslagtekort' om droogte in kaart te brengen. Het potentieel neerslagtekort is het verschil tussen hoeveel regen er valt en hoeveel water er verdampt. Bij de berekening wordt uitgegaan van een gemiddelde voor heel Nederland. Omdat Nederland verschillende landschappen heeft (verschillende grondsoorten en begroeiing), wordt als uitgangspunt een kort geknipt grasveld genomen dat optimaal voorzien is van vocht om zo de verdamping vast te kunnen stellen.

Neerslagtekort lokaler
Het potentieel neerslagtekort kijkt naar een gemiddelde van Nederland. Via een grafiek toont het KNMI dat gemiddelde in vergelijking met 1976 en de vijf procent droogste jaren. Deze zomer bleek de vraag naar meer lokale gegevens groot. Om die reden is een nieuwe interactieve kaart ontwikkeld. Uitgangspunt voor de kaart vormen beelden van de KNMI-neerslagradars die met ruim 300 KNMI-neerslagstations zijn gekalibreerd. Deze neerslagkaarten met een resolutie van 1 bij 1 kilometer zijn gecombineerd met verdampingskaarten om het neerslagtekort op hoge resolutie te berekenen. Voor ieder punt in de kaart wordt het verloop van het neerslagtekort gedurende het seizoen getoond in de vorm van een grafiek.


Bron: KNMI

[Armand]

Mooi die interactieve kaart! Op veel plekken dus een behoorlijk neerslagtekort van 350mm geweest! Komende weken gaat er wel weer wat regenwater vallen gelukkig, maar nog steeds is het vrij droog.

[Arend]

Mooi die interactieve kaart! Op veel plekken dus een behoorlijk neerslagtekort van 350mm geweest! Komende weken gaat er wel weer wat regenwater vallen gelukkig, maar nog steeds is het vrij droog.

In dit uitgebreide rapport: https://cdn.knmi.nl/system/readmore_links/files/000/001/101/original/droogterapport.pdf?1543246174 (ook hierboven in het artikel van het KNMI te downloaden) is een tabel te vinden met de verwachte herhalingstijd van periodes met (grote) neerslagtekorten. Volgend jaar wordt dus een leuke testcase. Was het inderdaad een 30-jarig 'freak'-event? Of onderschat men de huidige veranderingen in het klimaat? Ziet men iets over het hoofd? Of is er niets aan de hand? Vragen, vragen, vragen.... 

[Armand]

Uit een analyse van het NHI is gebleken dat de extreme droogte van afgelopen jaar met name op de zandgronden in het zuiden en oosten invloed gaat uitoefenen op volgend jaar.

Normaal wordt een neerslagtekort in de winter weggewerkt, gezien de verdamping dan erg klein is. Grondwaterstanden kunnen zich dan herstellen naar normale waardes om in het voorjaar weer weerstand te bieden tegen een potentieel nieuw neerslagtekort. Dit jaar is de het grondwaterpeil met name in de zandgronden van het zuiden en oosten van ons land zodanig gezakt, dat zelfs een (zeer) natte winter niet gaat helpen om de grondwaterstand op 1 april 2019 weer op normaal niveau te laten komen. Dat betekent concreet dat delen van zuid- en oost-Nederland komend voorjaar vrijwel zeker met lage grondwaterstanden gaat beginnen.

Mocht de zomer van 2019 dan droog gaan verlopen, dan kan dit opnieuw voor veel problemen gaan zorgen. Lage grondwaterstanden zijn bedreigend voor bepaalde vissoorten en plantensoorten die door het droogvallen van beekjes en sloten in gevaar komen. Verder kan het schade brengen aan huizen en de landbouw heeft er natuurlijk ook veel last van.

De analyse van het NHI is hier terug te vinden:
http://www.nhi.nu/nl/files/1415/4298/9534/NHI_symposium_22_nov_2018-fin.pdf

[JerryL]

Gisteren werd gemeld dat de droogte voorbij was voor wat betreft de lage waterstand van de Rijn. Deze stond weer op een normaal niveau. Wellicht volgt met de voorspelde en gevallen regen van deze week de definitieve vernatting.

[Armand]

Gisteren werd gemeld dat de droogte voorbij was voor wat betreft de lage waterstand van de Rijn. Deze stond weer op een normaal niveau. Wellicht volgt met de voorspelde en gevallen regen van deze week de definitieve vernatting.

Gelukkig wordt de droogte weer wat gecompenseerd, zodat in elk geval de rivieren weer wat voller raken. Toch gaan we 2018 op veel plekken afsluiten met een behoorlijk neerslagtekort, ondanks de nog verwachte regen van komende weken. Een bijzonder droog jaar, zeker in de zomer, wat hier in het zuiden zelfs nog met modderstromen en wateroverlast begon in mei. Op dat moment had ik nooit gedacht dat dit jaar potentieel het droogste jaar ooit gemeten kon worden 

Gelukkig valt het nu met de natuur nog redelijk mee. Alleen op plekken in het zuiden en oosten blijft de grondwaterstand, ook in een zeer nat scenario komende maanden, nog veel te laag. Dat wordt wel een aandachtspunt komend voorjaar. Over de rivieren maak ik me inderdaad niet zo druk, dat gaat zeer waarschijnlijk weer helemaal goed komen.