ESA lanceert met succes Aeolus-satelliet die met lasers windmetingen verricht

[TMCThomas]

De Europese ruimtevaartorganisatie ESA heeft met succes Aeolus gelanceerd. Dat is een satelliet die door middel van lasers op allerlei hoogtes windmetingen gaat verrichten. Dat moet onder meer leiden tot betere weermodellen en weersverwachtingen.

vond woensdagavond 23:20 uur plaats vanaf het Guiana Space Centre in Kourou, dat ligt in Frans Guyana. De satelliet ging omhoog met een Vega-raket van Arianespace. De 1360kg wegende weersatelliet maakte 55 minuten na de lancering contact met een grondstation op Antarctica, een teken dat de bovenste trap van de Vega-raket de Aeolus-satelliet in de juiste baan om de aarde heeft gebracht.

Aeolus is de naam van een zoon van Poseidon uit de Griekse mythologie. Hij is de 'bewaarder van de winden'. Een dergelijke taak komt ook de nieuwe satelliet toe; hij gaat op wereldwijde schaal de wind op verschillende hoogtes meten om zodoende een beter beeld te krijgen van de werking van de atmosfeer. Daarnaast kunnen de windmetingen een bijdrage leveren aan betere weersvoorspellingen.  is men voor windmetingen nu nog vooral afhankelijk van weerballonnen en vliegtuigen, maar dat heeft zijn beperkingen omdat dit erg lokaal is. Bovendien zijn er enorme gebieden zoals de oceanen waar niet gemeten wordt. Dat gat moet Aeolus opvullen.

Het instrument dat de windmetingen zal verrichten, is het Atmospheric Laser Doppler Instrument. Dit instrument, afgekort 'Aladin', bestaat uit een systeem van lasers en versterkers, een grote telescoop en een gevoelige ontvanger. Het lasersysteem genereert een serie van korte ultraviolette lichtpulsjes op 355nm. De telescoop vangt het teruggekaatste licht op, waarna het wordt doorgegeven aan de ontvanger. Die analyseert het dopplereffect aan de hand van de frequentie van de uitgestuurde laserpuls.



De ontwikkeling hiervan ging niet zonder problemen. Het lasersysteem werkte in het laboratorium, maar in een vacuümkamer, waarmee de omstandigheden in de ruimte werden nagebootst, was dat niet het geval. Dat kwam door losse moleculen in het vacuüm; die werden door de laser verbrand en kwamen terecht op de lenzen en spiegels, waardoor de laser als het ware blind werd. Dat is opgelost door een klein beetje zuurstof in de ruimte van de laser te brengen, waardoor de rondzwevende moleculen worden 'afgevangen' en weggehouden. Een ander probleem was dat de laser zo sterk was dat er gaten werden gebrand in de vele lenzen en spiegels. Dit werd opgelost door het ontwikkelen van nieuwe coatings.

Het Nederlandse weerinstituut KNMI heeft software ontwikkeld voor het verwerken van de gegevens en het in Leiden gelegen Airbus Defense & Space leverde de zonnepanelen. De data van de satelliet worden in Noorwegen omgezet in windprofielen, maar met de software van het KNMI worden die gegevens gecorrigeerd voor de temperatuur en de druk in de atmosfeer, aangezien de satelliet deze data niet meet.

De ongeveer 450 miljoen euro kostende satelliet zal drie jaar zijn werk doen; daarna is de brandstof op. Binnen een week zal blijken of de laser van de Aeolus ook echt werkt en pas na zes maanden zal het systeem pas goed genoeg functioneren zodat de data kunnen worden gebruikt in weersverwachtingen.

Bron: Tweakers

[ThaGhostNL]

Mooi stukje techniek, ben heel benieuwd wat voor invloed het in de toekomst zal hebben op de modellen.

[GeneralDuke]

Ik vermoed dat het veel helpt. Upper air metingen zijn nog steeds erg schaars, zou mooi zijn als deze satelliet of opvolgers dat gat kunnen overbruggen.
Dan nog satellieten die temperatuur en vochtigheid kunnen meten en we zijn er