Onweerskansen donderdag 22 juni 2017

[Arend]

Jip.. Het is triest medelotgenoten. Eigenlijk hebben we een huil thread nodig om onze gevoelens in kwijt te kunnen :p 

Onze tranen leveren in ieder geval meetbare millimeters op. 

De komende periode komt er echter nog genoeg regen naar beneden dus niet getreurd!

Gaan we het dan eindelijk weer eens meemaken? Ik ben nog niet overtuigd, maar dat komt misschien nog.

[vossejongk]

Stelde hier ook echt geen reed voor paar flitsjes beetje water en vooral veel wind, nu ook nog. Volgende keer maar weer hopen

[jornonweer]

Gaan we het dan eindelijk weer eens meemaken? Ik ben nog niet overtuigd, maar dat komt misschien nog.

de eerste week althans niet. Dinsdag is zoals gewoonlijk, alweer voor Duitsland! Zo goed als volledig van de kaart geveegd.. neen dit jaar behoort tot de top faaljaren. Ja er komen nog 2 maanden, maar om dit te kunnen overbruggen moet het toch nog enorm veel onweren. Ben er voorlopig klaar mee!

[Energizer85]

Tja dat is Nederland... ik moet zeggen dat we in het westen van het land juist meer hebben mogen genieten van onweer dan de afgelopen lente/zomers tot nu toe. Echter, de zomer is pas net van start dus er kan nog van alles gebeuren.

[hesselsjoerd]

Wat mij gister opviel was dat bijna alle bliksums de grond in gingen of lage cc. Hoe komt dat?

[Marsel]

Wat mij gister opviel was dat bijna alle bliksums de grond in gingen of lage cc. Hoe komt dat?

Goede vraag. Door de jaren heen is het me vaker opgevallen dat elevated convectie, en dan met name buien van het geïsoleerde type, zeer CG actief zijn. De algehele bliksemactiviteit is vaak relatief laag maar procentueel zijn CG's vaak goed vertegenwoordigd. Vaak is CG zelfs het meest voorkomende type ontlading bij dit soort buien. Ik krijg sterk het vermoeden dat het geïsoleerde karakter de oorzaak daarvan is. Immers als elevated convectie in een later stadium clustert zien we 9 van de 10 keer juist meer CC en IC optreden.

Mijn vermoeden ligt bij de eigenschappen van elevated convectie. Vaak is het zo dat deze buien zich vanaf grote hoogte voeden en daarmee niet het volledige CAPE profiel mee kunnen pakken. Vaak een fractie van de SB CAPE en in een vrij droge omgeving. Dat betekent dus relatief gezien 'zwakke' updrafts en geïsoleerde modus. Juist door het ontbreken van grootschalige sterke updrafts zul je zien dat dergelijke buien relatief tov de totale grootte van de bui een vrij beperkte ijskap hebben waarbij de negatieve lading van de graupelkolom in de updraft overheersend is tov de positieve lading van het aambeeld. Daarmee creëren we dus twee belangrijke velden: sterk negatief geladen midlevels van de updraftkolom en als reactie daarop positief geïnduceerde lading aan het aardoppervlak. Daar tegenover staat dus de minder sterk positief geladen top van de buienwolk.

De grootste potentiaalverschillen zijn dus tussen wolk (meer bepaald de midlevels van de updraft) en aardoppervlak aanwezig en daarmee ook de grootste bliksemactiviteit. De luchtmassa onder de buienwolk is vaak droog (waardoor SB convectie geen kans krijgt) hetgeen ervoor zorgt dat de de verschillen enorm groot moeten zijn (miljoenen volts) om daadwerkelijk ontladingen plaats te laten vinden. Lucht is immers een slechte geleider, droge lucht al helemaal. Dat verklaart deels waarom de CG's in dergelijke setups zo sterk zijn (soms vergelijkbaar met CG+) en dito donders produceren. Vaak ontladen ze in één klap een groot deel van de relatief kleine Cb en duurt het weer eventjes voordat de ladingsscheiding in de bui de verschillen weer heeft hersteld.

Toch moet de wolkenbasis ook weer niet te hoog worden, grofweg niet  meer dan 8000ft, omdat anders het aardoppervlak buitengesloten kan worden en het aantal CG's dus beperkt wordt. Ook dat zien we nog wel eens gebeuren waarbij het onweer zich louter in de wolk voordoet. Het is vaak een delicate balans tussen updrafsterkte (CAPE afhankelijk) en daarmee de grootte van de verschillende ladingregio's in de wolk en de hoogte van de basis die bepalen of het een CG actief geheel wordt of niet.

Op het moment dat elevated buien clusteren of wanneer updrafts sterker en grootschaliger zijn en convectie optreedt in vochtigere setups met grootschalige lift zul je zien dat ze juist veel IC en CC en in mindere mate CG produceren. Denk daarbij aan ontploffende SB convectie icm hoge CAPE of de typische grootschalige MCS's in een Spaanse pluim situatie. Sterke stijgstromen zorgen er dan voor dat de negatieve graupelkolom op de midlevels wordt gecompenseerd door een groot sterk positief geladen aambeeld. Daarbij lopen de potentiaalverschillen met name in de wolk erg hoog op en dus zal het gros van de ontladingen IC en CC zijn. Bovendien liggen beide ladingsvelden in gevallen met grote CAPE ook vrij dicht bij elkaar op grote hoogte in het complex. Hetgeen het positief geladen oppervlak, althans onder de updraftzone, minder belangrijk maakt. Supercells kennen dat principe maar al te goed: zeer sterke updraft =  elevated charge seperation en dus soms stroboscopische IC.

Anderzijds zul je in die sterke en grootschaligere situaties zien dat het positief geladen aambeeld verder uitwaaiert en er CG+'ers optreden voor het systeem uit. Ook hier zijn supercells weer kampioen in: voorover gekantelde updraft en dus groot positief aambeeld wat zich voor de bui uit uitspreidt (levert negatieve lading aan het aardoppervlak op). Bovendien zien we CG+ in de stratiforme zone van MCS's ook in relatieve zin overheersender worden. De theorie hierachter laat ik ivm de lengte van dit antwoord achterwege.

Concluderend kun je stellen dat kleinschalige elevated convectie een zeer effectief CG producerend mechanisme kent, terwijl (elevated) clusters maar ook ontploffende SB convectie in grote CAPE settings juist een sterk IC/CC gehalte hebben waarbij CG's in de minderheid zijn.

[TaL]

zo zo, dat verklaart direct waarom ik de indruk heb dat er bij koudbloedig (herfst)onweer meer CG's en krakers van donders zijn dan zomers onweer

[Marsel]

zo zo, dat verklaart direct waarom ik de indruk heb dat er bij koudbloedig (herfst)onweer meer CG's en krakers van donders zijn dan zomers onweer

Klopt! Die analogie had ik ook al vastgesteld. Het betreft dan een procentueel hoger aantal CG's, zowel de positieve als de negatieve variant.
Oorzaak ligt in de winter vooral bij het ontbreken van die sterke zomerse updrafts. Dat betekent dus een minder grote negatief geladen graupelkolom in de updraft (letterlijk in dichtheid, maar ook in afmeting) en dus een meer systeem overheersende positieve lading in de buientop tov de zomer. De winter is bij uitstek de tijd van het jaar voor CG+'ers die 'uit het niets' een hele (winterse)bui kunnen ontladen. Anderzijds is het LFC lager, dus lagere wolkenbasis, en liggen de ladingsvelden relatief lager in de troposfeer omdat de toppen simpelweg niet veel hoger dan 6-7km komen. Daarmee groeit de kans op CG's.

Verder is er vaak sprake van veel schering (behalve diep in de polaire lucht) waardoor de positief geladen top, het aambeeld dus, bui-relatief verder uitgewaaierd kan zijn dan in de zomer waardoor CG+ in de hand wordt gewerkt. In principe kun je stellen dat sterkere updrafts een veel hogere flash rate opleveren met in absolute zin meer CG's, maar in relatieve zin juist aanmerkelijk minder CG's. Laat je de updraftsnelheden minder overtuigend zijn zul je zien dat CG's onder specifieke omstandigheden relatief vaker voorkomen.

[Armand]

Ik kan me nog 1 bui heel goed herinneren een aantal zomers terug. Het was een zwoele zomerochtend en er ontstond een klein buitje met onweer ten zuiden van ons. Op dit buitje zat niet veel regen eigenlijk, maar wel zo om de 1 of 2 minuten een inslag! Heel raar en ook wel een beetje angstaanjagend om vrijwel alleen die oorverdovende, typische 'kraken' van een CG ontlading te horen. Ik keek toen door het raam en zag steeds die schichten dichterbij komen. De donder werd steeds luider en luider met echt dat typische kraakgeluid erin. Ik werd toen wel een beetje bang, terwijl ik tijdens supercell-achtige buien en grote MCS systemen of dergelijke met extremere randverschijnselen juist meer en meer opgewonden van raak 

[Marsel]

Ik kan me nog 1 bui heel goed herinneren een aantal zomers terug. Het was een zwoele zomerochtend en er ontstond een klein buitje met onweer ten zuiden van ons. Op dit buitje zat niet veel regen eigenlijk, maar wel zo om de 1 of 2 minuten een inslag! Heel raar en ook wel een beetje angstaanjagend om vrijwel alleen die oorverdovende, typische 'kraken' van een CG ontlading te horen. Ik keek toen door het raam en zag steeds die schichten dichterbij komen. De donder werd steeds luider en luider met echt dat typische kraakgeluid erin. Ik werd toen wel een beetje bang, terwijl ik tijdens supercell-achtige buien en grote MCS systemen of dergelijke met extremere randverschijnselen juist meer en meer opgewonden van raak 

Ja, dat is precies wat ik bedoel! Mooi om de theorie in de praktijk terug te zien.
Ook ik kan mij zoiets herinneren, alleen was dat dan tijdens de nazomer/vroege herfst in september. Inmiddels al 7 of 8 jaar terug denk ik. Een bui met alleen maar CG's, frequentie vergelijkbaar met die van jou, zo om de twee minuten. Het kwam 's avonds rond 21u vanaf de Noordzee opdoemen (warm water koude bovenlucht) precies met de neerslagkern over mijn toenmalige woonplaats. Zeer lokaal verschijnsel want met een diameter van letterlijk een paar kilometer mocht deze bui zich geen gigant noemen. Enorme krakers en diepe dreunen tot gevolg. Als dat op je af komt wordt je wel even bang ja. Veel indrukwekkender dan die grootschalige systemen in een Spaanse pluim setup bijvoorbeeld. Herinner me nog de dichtstbijzijnde ontlading, ik kreeg niet eens de tijd om te tellen zo snel volgde een daverende donder:). Zeer beangstigend want je kon bijna je horloge erop gelijk zetten, binnen een minuut of twee kwam de volgende. De vraag was natuurlijk wáár gaat die inslaan.

Nadat de hemelsluizen voor een paar minuten open hadden gestaan werd het weer droog. Zware neerslag had z'n sporen achter gelaten en alles druppelde nog na. De bui schakelde vervolgens over op een mix van CC/IC en CG, waarna het systeem een half uur later landinwaarts langzaam verpieterde. Ik kan me het geluid van de sirenes na afloop nog herinneren. Veelal was de bliksem de rede van uitrijden voor de hulpdiensten. Erg bijzonder om mee te maken.

[Armand]

Het ongelooflijk beangstigende vond ik inderdaad dat je bijna precies wist wanneer de volgende ging komen, maar niet waar. Toch heel interessant dat zoiets bestaat.

[ron12]

Mooi filmpje van 6 jaar gelden alweer 

Dit zijn wel de mooiste