Gigantische magmakamer ontdekt onder Yellowstone

[Jan van Ooijen]

Gigantische magmakamer ontdekt onder Yellowstone

Diep onder het Amerikaanse nationaal park Yellowstone bevindt zich een gigantisch, voordien ongekend, reservoir met heet, deels gesmolten gesteente - groot genoeg om de Grand Canyon elf keer te vullen. Dat besluiten wetenschappers van de universiteit van Utah na een seismologisch onderzoek. Yellowstone strekt zich uit langs het grensgebied van de Amerikaanse staten Wyoming, Idaho en Montana en is een van de meest dynamische vulkanische systemen in de wereld. Je vindt er geisers, warme modderpoelen, warme bronnen en rookpluimen. Het park ligt bovenop een supervulkaan, die al drie catastrofale uitbarstingen kende: twee miljoen jaar, 1,2 miljoen jaar en 640.000 jaar geleden.

Wetenschappers wisten al dat zich onder Yellowtone een grote magmakamer bevond, die de drie uitbarstingen gevoed heeft. Vermoedens over het bestaan van een tweede magmakamer waren er al langer, maar konden tot nog toe niet hard gemaakt worden. De nieuwe studie, gepubliceerd in het vakblad Science, biedt voor het eerst een compleet beeld van de vulkanische 'leidingen' in Yellowstone van de aardmantel tot de oppervlakte. Daaruit blijkt dat er nog een tweede, dieper reservoir is dat nog 4,5 keer groter is dan het eerste.

Geen grotere dreiging
De onderzoekers maakten gebruik van een techniek die seismische tomografie genoemd wordt en vergelijkbaar is met een CT-scan van het lichaam. Aan de hand van seismische golven die zich dwars door de aarde bewegen, kunnen wetenschappers analyseren welke dichtheid de gesteenten onder het oppervlak hebben en zo de bodem in kaart brengen. Het magmareservoir dat op die manier ontdekt werd, ligt volgens de onderzoekers 19 tot 45 kilometer onder Yellowstone en heeft een volume van 48.000 kubieke kilometer, of 11,2 keer het volume van de Grand Canyon in Arizona. De magmakamer is gevuld met heet, vast en sponsachtig gesteente. Delen ervan - in totaal twee procent - zijn gesmolten.

Het bestaan van een tweede magmakamer verhoogt de dreiging van een vulkaanuitbarsting niet, zo zeggen de onderzoekers. "Maar onze bevindingen voorzien ons wel van de informatie die nodig is om beter te begrijpen hoe magma zich van de aardmantel naar de oppervlakte verplaatst", zegt seismoloog Jamie Farrell van de universiteit van Utah. Beide magmakamers bevinden zich boven een mantelpluim: die brengt gesmolten gesteente uit de aardmantel naar boven tot zo'n 64 kilometer onder de oppervlakte. Van daar worden hete substanties naar het oppervlak gevoerd.

HLN