Polaire lucht

[Jan van Ooijen]

Polaire lucht

Het geboortegebied van polaire lucht ligt, anders dan de naam doet vermoeden niet in het centrum van de poolstreken. De lucht vindt zijn oorsprong in de gematigde breedten, ongeveer tussen de 40e breedtegraad en de poolcirkel op ongeveer 60 graden noorder- en zuiderbreedte. Onderscheid wordt gemaakt tussen maritiem polaire lucht, die over de Atlantische Oceaan wordt aangevoerd en continentaal polaire lucht uit het continentale Rusland en Siberië. De laatste is droog, in de winter koud of zeer koud met vorst en in de zomer warm. Door de lage vochtigheidsgraad is er dan vaak weinig bewolking, maar 's winters kan in deze lucht bij voortdurende afkoeling wel hardnekkige lage bewolking ontstaan. Het zicht is door de geringe vochtigheid in de regel goed.



De maritieme lucht is vanaf zee veel vochtiger en wordt aangevoerd in een vrij brede westelijke stroming. Hiermee kunnen lagedrukgebieden worden aangevoerd die de wind zowel in richting als kracht flink laten variëren. Is die lucht afkomstig uit het zeegebied ten noordwesten van ons land dan is de temperatuur meestal normaal en kunnen zich gemakkelijk buien ontwikkelen. Door storingen die in de stroming meetrekken kan de buienactiviteit soms tijdelijk toenemen.

Wordt de lucht met westelijke winden uit een gebied zuidelijker op de Atlantische Oceaan aangevoerd, zoals de Azoren dan is het tamelijk zacht of zwoel. Het weer is in deze luchtsoort nogal wisselvallig. Maritiem polaire lucht komt in ons land het vaakst voor, gedurende ongeveer 60 procent van de tijd. De aangevoerde lucht en de veranderingen in vocht en temperatuur die lucht gaandeweg ondervindt zijn bepalend voor het weer.

Luchtsoorten worden benoemd naar het gebied waarvan ze afkomstig zijn, het brongebied. Dat is een ontstaansgebied van een luchtsoort van minstens enkele honderden kilometers waarin de lucht ongeveer dezelfde eigenschappen (met name in temperatuur en vochtigheid) heeft en lang genoeg verblijft om die eigenschappen aan te nemen. Als de lucht warmer is dan de oppervlakte waarover ze stroomt dan wordt ze warme massa genoemd, anders koude massa.

KNMI