Extreme kou in mei

[Jan van Ooijen]

Extreme kou in mei

De maand mei biedt meestal het eerste zomerse weer, maar als de wind de noordhoek opzoekt kan het opeens weer heel koud worden. De gemiddelde middagtemperatuur loopt uiteen van ongeveer 14 graden begin mei tot bijna 20 graden op de laatste dagen van de maand. Op sommige meidagen, vooral in de eerste helft van de maand, wordt een temperatuur van 10 graden bij lange na niet gehaald. In 1962 werd het zelfs op 25 mei vrijwel nergens in ons land warmer dan 8 of 9 graden. Dieptepunt van de vorige eeuw is mei 1935 toen het op 14 en 15 mei in het grootste deel van ons land niet warmer werd dan 6 graden. Tijdens regen noteerde de KNMI-waarnemer in Maastricht toen in het begin van de middag een temperatuur van 3 graden.


_{Vorst aan de grond is vorst op 10 cm hoogte (foto: Jannes Wiersema)}

Extreem koud begon mei in 1979, toen de hoogste temperatuur in ons land op de eerste vijf dagen tussen 7 en 9 graden lag. In de vroege ochtend vroor het zo'n 1 tot 3 graden: het weerstation in Emmen noteerde zelfs vijf meidagen met vorst. Daarbij vielen er talrijke sneeuwbuien en vooral op 2 mei 1979 sneeuwde het flink en werd de bloeiende natuur op veel plaatsen bedekt met enkele centimeters sneeuw. Ook in mei 1935 sneeuwde het in ons land, toen zelfs nog op de 17e van die maand, de laatste datum in het voorjaar waarop in De Bilt in de 20e eeuw nog sneeuw is waargenomen.

Vorst wordt in mei gewoonlijk alleen vlak aan de grond (op 10 centimeter hoogte) waargenomen, in het binnenland op gemiddeld zo'n 2 tot 5 dagen. Onder uitzonderlijke omstandigheden kan het ook op waarnemingshoogte van anderhalve meter nog vriezen. Op 9 mei 1944 werd in Castricum een minimum van -5,4 graden gemeten, de laagste meitemperatuur sinds 1901. De laagste temperatuur ooit in de tweede helft van de maand gemeten is -2,5 graden op 24 mei 1905 in Breda. Normaal (gemiddeld over het tijdvak 1981-2010) varieert de minimumtemperatuur van ongeveer 5 graden begin mei tot 10 graden aan het eind van de maand.

De eerste helft van mei 1996 was bijzonder koud. Het kwam op uitgebreide schaal tot vorst met -3,9 graden op 6 mei in Twenthe. Vlak boven de grond werd plaatselijk -7 graden gemeten. Ook in De Bilt kwam het nogmaals tot vorst, waarmee het aantal vorstdagen over de periode november 1995-mei 1996 is opgelopen tot 107. Alleen in 1924 en 1929 was dat aantal in die periode met elk 111 vorstdagen nog iets hoger.

Bron KNMI