Ik was er al bang voor... Zo'n systeem houdt zichzelf meestal weken, soms zelfs maanden in de hand. Daarmee slinken de kansen op serieus winterweer met de dag. Het begint er steeds meer op te lijken dat een mogelijke winterprik later in februari/maart het hoogst haalbare is.

De maand januari gaat hier in het zuiden verder waar 2024 geëindigd is; veel regen. Landelijk gezien zit het noorden van het land rond gemiddeld voor januari, zo'n 60-80mm. Het westen en zuiden zit hoger met gemiddeld 80-100mm. Zuid-Limburg spant duidelijk de kroon met lokaal alweer richting de 150mm, het dubbele van normaal! Dat is goed merkbaar hier met veel plassen en her en der grondwaterproblemen.

Bovendien zal er komende dagen nog wat neerslag bij gaan vallen op de meeste plekken in het land, dus dit is voorlopig nog niet de eindstand voor januari:
Je hebt geen rechten om deze bijlage te bekijken.

In februari lijken de hogedrukgebieden weerstand te gaan bieden. Dus niet genoeg voor serieus winterweer, maar het lijkt wel weer een drogere periode te gaan inluiden. Gelukkig!

Je hebt geen rechten om deze bijlage te bekijken.
Er is altijd hoop ook bij de wispelturige GFS wat een lucht druk en een koude bel boven ons land.

De pluim lijkt met de dag beter te worden. Zeker op LT.

Er zijn inderdaad weer signalen op een stevig hogedrukgebied boven Rusland. Dat biedt kansen op een kouder weertype voor een groot deel van Europa. In GFS12z zien we de as helemaal uitstrekken vanuit Rusland, over Scandinavië tot Groot-Brittannië. Zuid van deze as een straffe oostelijke stroming helemaal tot aan het Middellandse Zeegebied:



Dit zou een prachtkaart zijn als er een koude-reservoir boven Oost-Europa zou liggen. Dan krijg je transportkou met volop schaatsweer. Het is momenteel gewoon veel te warm in die brongebieden, iets wat we afgelopen jaren vaker zien en wellicht ook in het plaatje klimaatverandering past. Als deze kaart uitkomt, wordt het zeker een stuk kouder en kunnen we spreken van een licht winters weertype. Alleen in mijn geheugen staan dit soort kaarten nog als 'stevige winterprik' bestempeld en dat wil zich moeilijk aanpassen...    Een oostelijke wind in de winterperiode is lang geen garantie meer op winterweer helaas.

Dit kaartje laat de verschillende luchtsoorten ook nog even goed zien:


Het gaat met name om de 'maritiem polaire' lucht uit het noordwesten en de 'continentaal polaire' lucht uit het oosten. Bij deze twee luchtsoorten zien we dat het steeds vaker niet genoeg is voor winterweer, waar dat in het verleden wel zo was. De zogenaamde brongebieden warmen namelijk natuurlijk mee op. Bij Arctische lucht lukt het meestal wel nog, maar dit is ook de koudste luchtsoort en die bereikt ons sowieso zelden.

Interessant om te zien hoe patronen veranderen, voor de winterliefhebber helaas een slechte trend.

Citaat van: Armand op wo 29 jan 2025 - 18:19Interessant om te zien hoe patronen veranderen, voor de winterliefhebber helaas een slechte trend.

Het is idd heel goed te merken. Eigenlijk de laatste winter die me goed bijgebleven is was rond 2008-2012 ergens. Ik weet niet meer precies welk jaar het was maar er was flink wat sneeuw gevallen en vervolgens minstens 2 weken lang zonnig koud lekker winterweer.
Zo zie je ze niet meer tegenwoordig.

In principe waren er twee winters die veel sneeuw en kou brachten, dat was de winter 2009/2010 en 2010/2011.

Citaat van: Dennis789 op wo 29 jan 2025 - 20:23Het is idd heel goed te merken. Eigenlijk de laatste winter die me goed bijgebleven is was rond 2008-2012 ergens. Ik weet niet meer precies welk jaar het was maar er was flink wat sneeuw gevallen en vervolgens minstens 2 weken lang zonnig koud lekker winterweer.
Zo zie je ze niet meer tegenwoordig.

Zowel EC als GFS laten invloed van hogedruk volgende week op de kaarten verschijnen, dus de grote waarschijnlijk is dat wij vanaf volgende week droger weer krijgen. Het is nog onzeker hoe het hogedruk systeem gaat liggen, want ik heb al kaarten gezien dat er zich een "Russische beer" vormt van 1065 mbar, en met zo'n hoogte laag in de buurt kan dit winterse setting worden. Het is momenteel nog koffiedik kijken hoe het gaat verlopen, omdat er elke run wel weer veranderingen in zich heeft.

Voor de mensen die graag voorjaar willen, die zullen nog even moeten wachten, want hoogstwaarschijnlijk komt maart nog met een slotoffensief qua winter?

Op 32 km hoogte speelt zich wat af, wat best wel interessant kan worden voor eind februari/begin maart. Misschien dat Thomas of Armand hier meer over kunnen vertellen?

De polar vortex wordt steeds zwakker, waardoor wij steeds meer kans hebben op een oostelijke stroming.

De koude knobbel is als het ware lagedruk, en de warmte knobbel hogedruk. Zo kun je zien welke stroming er op grote hoogte zich voordoet, en ook later in onze weersystemen terug te vinden is.

Er lijkt inderdaad wat verzwakking te komen Robert, al is het nog niet heel overtuigend. Eens kijken wat het komende runs gaat doen.

Nog even wat achtergrond informatie; de polar vortex is als het ware een enorme sterke windstroom in de stratosfeer, de hoogste luchtlaag op ruim 30km hoogte. In de winter centreert zich boven de Noordpoolregio een sterk lagedrukgebied op deze hoogte gevuld met koude lucht tot wel -90 graden. Rondom dit lagedrukgebied stroomt de polar vortex. Hoe sterker dit lagedrukgebied, hoe meer kou daarboven en hoe sterker de polar vortex.

Op dit moment hebben we een klassiek beeld, waarbij de polar vortex erg sterk is. Hij is mooi rond met forse windsnelheden:



Via ingewikkelde processen, die overigens nog lang niet allemaal volledig bekend zijn, werkt een sterke polar vortex ook een sterke straalstroom in de hand. De kou blijft dan over het algemeen gevangen in het noordpoolgebied. Al blijkt dat niet de enige factor te zijn, kijk maar naar afgelopen tijd met die forse koude-uitbraak in Amerika.

Over het algemeen geldt wel: Stevige koudeput stratosfeer -> sterk lagedrukgebied stratosfeer -> sterke polar vortex -> sterke straalstroom -> weinig kans op blokkades/koude-uitbraken.

Als het in de stratosfeer gaat opwarmen, dan verzwakt bovenstaand systeem. Het duurt vaak enkele weken voordat de gevolgen van een opwarming in de stratosfeer merkbaar zijn in de onderste luchtlagen. Het uiteindelijke gevolg is dan ook een verzwakking van de straalstroom, met dus een grotere kans op een geblokkeerd luchtdrukpatroon. Dat wil overigens nog lang geen garantie geven op winterweer; zo'n blokkade moet wel gunstig voor ons liggen. Het vergroot echter wel de kans.

Overigens verzwakt de polar vortex altijd in de loop van het voorjaar, het is dan een kwestie van tijd. Meestal gebeurd dit op z'n laatst in april. Dat is ook de reden dat we in het zomerhalfjaar nooit een sterke straalstroom hebben en de luchtdrukverdeling veel vlakker is. In de loop van oktober/november vormt zich weer een polar vortex en zie je ook het luchtdrukpatroon weer veranderen.

Terug naar de kaartjes van Robert hierboven. We zien inderdaad een bel warme lucht doordringen in de stratosfeer halverwege februari; de vorming van een hogedrukgebied aldaar. Dan ontstaat er naast de polar vortex ook een anti-polar-vortex; een omgekeerde luchtstroom van oost naar west. Dat zie je goed aan de wind in de stratosfeer:



Het hogedrukgebied, dus te herkennen aan de oost-west-georiënteerde stroming, duwt de polar vortex als het ware plat richting Eurazië. Dat is wel een duidelijke verstoring, maar je ziet ook dat de polar vortex nog een stuk sterker is dan zijn 'anti-variant'. Hij geeft zich dus niet gewonnen in deze run.

Het liefst heb je een volledige inzakking van de polar vortex of een split. Dan is het systeem volledig ontregeld. Nu lijkt het vooralsnog bij een verzwakking te blijven. Ook dat zal vast zijn invloed uitoefenen en biedt zeker ook kansen op blokkades eind februari/begin maart. Echter zoals eerder gezegd moet het dan allemaal wel nog gunstig vallen. Interessant om te kijken hoe het komende runs gaat evolueren

Nummertje 22 van GFS 06z heeft er zin in. Dit is een mooie kaart met een bizar sterk hogedrukgebied boven Rusland en een koudeput boven Duitsland:



Temperaturen op 850hPa duiken dan zelfs richting de -20!



Natuurlijk een uitbijter, maar wilde hem wel even delen 

Mocht er nu(!) nog een SSW komen, dan moet je er nog een aantal weken bijtellen...

Ter illustratie, eind februari 2018, met een week diepvrieswind, sneeuwjacht en ijsberen..

Het kan... maar laten we eerst maar ff kijken hoe aankomende week verloopt 


(Edit 03:00u) Koud en ramen van auto's bevroren

Als ik me niet vergis kwam vorig jaar de SSW veel te laat, waardoor we een erg slechte lente hadden.
Liever niet weer dit jaar.

Bedankt Armand voor jou heldere uitleg.

Ik volg Kai Zorn op Youtube, en hij heeft er regelmatig over dat er zich wat afspeelt in de bovenste luchtlagen. En hij had er aan het begin van de winter (december 2024) al over, dat de winter pas in februari en een deel van maart pas echt op gang komt.
Zolang het door hogedruk gedomineerd wordt, zoals vandaag en komende dagen, dan heb ik er geen hekel aan. En inderdaad door de hogere zon intensiteit zal overdag niet zomaar diepvries temperaturen mogelijk zijn, maar de nachten kunnen zeker nog wel koud uitpakken. Alleen volgende week een hoogte laag in de gaten houden, of deze in Nederland nog sneeuw gaat produceren??

Wat ik wel opvallend vind, is dat aan het begin van de winter hogedruk zich boven midden Europa aan het nestelen was (klassieke inversie), en nu - volgens de modellen - deze hogedruk zich steeds meer boven Scandinavië en Rusland manifesteert.

Citaat van: Armand op vr 31 jan 2025 - 14:47Nummertje 22 van GFS 06z heeft er zin in. Dit is een mooie kaart met een bizar sterk hogedrukgebied boven Rusland en een koudeput boven Duitsland:

Temperaturen op 850hPa duiken dan zelfs richting de -20!


Natuurlijk een uitbijter, maar wilde hem wel even delen 

Heel ver weg maar laat het alsjeblieft een keertje uitkomen

Vorstkansen medio februari?

https://www.weer.nl/nieuws/2025/de-russische-beer-wordt-wakker-beresterk-fennoscandisch-hogedrukgebied-1060

Winter lijkt langzaam een beetje de kaarten in te sluipen, het gaat allemaal wat moeizaam maar het lijkt er steeds meer op dat in elk geval een beetje transportkou ons kan bereiken. Op en top winterweer wordt het er nog niet van maar er zitten interessante scenario's tussen. In elk geval weer iets om de gaten te houden.

Op hoogte overigens ook interessant, GFS berekent op de lange termijn nog steeds een SSW inclusief splitsing van de poolwervel. Eigenlijk wat te laat voor het mooie maar zeker interessant!

Inderdaad Thomas, doordat het al enige tijd berekent wordt zijn die kansen best wel groot aan het worden. Zowel op 32 km (10 hPa) als op 19 km (50 hPa) zie je hetzelfde gebeuren, en de stroming boven Europa wordt noordelijk. En dat terwijl in de meteorologie in maart de "lente" begint...     Kunnen wij begin maart nog volop winter hebben. Hopelijk mooi ijs op de meren en lekker kunnen schaatsen. 

Citaat van: TMCThomas op zo 02 feb 2025 - 00:53Op hoogte overigens ook interessant, GFS berekent op de lange termijn nog steeds een SSW inclusief splitsing van de poolwervel. Eigenlijk wat te laat voor het mooie maar zeker interessant!

Wel weer trek in een maart roert zijn staart 

Zooo lekker thuis komen vandaag na een weekje wintersport. Heerlijk helder weer en kou. Kaarten zijn ook momenteel niet verkeerd. Hopen op Nederlandse wintersport in de vorm van schaatsen...