Winter 2021: kouder weer lijkt slechts een kwestie van tijd


Foto gemaakt door Erica van Leeuwen - de Bruijn. Kloetinge - Het is nog zacht, maar kouder weer lijkt slechts een kwestie van tijd.

Nu de Kerstdagen dichterbij komen, breekt voor de zich ontwikkelende winter een belangrijke fase aan. Vooral de fase net na de Kerstdagen is belangrijk. Dan wordt de winter vaak gemaakt of gebroken. De situatie is bijzonder. In tegenstelling tot voorgaande jaren lijken alle seinen voor liefhebbers van winterweer dit jaar op groen te staan. Tegelijkertijd is er in ons deel van de wereld nog maar weinig gebeurd. Toch lijkt er op de lange termijn iets te broeien.

In de transformatie naar de winsterstand van de atmosfeer op het Noordelijke Halfrond is de laatste tijd veel gebeurd. Zo is het Noordpoolgebied – eindelijk – flink afgekoeld. De temperaturen zijn er nog steeds ruim boven normaal, binnen de poolcirkel ongeveer anderhalve graad en binnen de 80ste breedtegraad ongeveer 4 graden, maar de extreme warmte van de periode daarvoor lijkt toch voorbij. Ook Canada, de VS en grote delen van Siberië zijn inmiddels fors afgekoeld. Op veel plaatsen worden daar nu zelfs beneden normale temperaturen gemeten.

Een belangrijke reden voor het snel afkoelen van het Noordelijk Halfrond is dat de westcirculatie, die in het hoge noorden lange tijd zo sterk was, daar vrijwel tot stilstand is gekomen. De oorzaak hiervan is een sterk hogedrukgebied dat zich boven het poolgebied heeft gevormd en dat daar ook de komende weken dominant lijkt te blijven. Koude poollucht kon zo vanuit het poolgebied Siberië, Canada en de VS in zakken en de temperaturen daar flink laten dalen.

Nu Europa nog
Europa is het enige werelddeel waar dit nog niet gebeurd is. Bij ons liggen de temperaturen, na een vrij koude maar geen winterse start van de decembermaand, weer duidelijk boven nul. In de buurt van Canada, waar met een noordelijke wind ijskoude lucht de Oceaan op stroomt, ontstaan aan de lopende band lagedrukgebieden die over de Oceaan richting Europa trekken en bij ons op het hogedrukgebied in het oosten botsen. Hier levert deze drukverdeling nog steeds zuidelijke winden op die voortdurend zachte lucht aanvoeren.

Omdat dit patroon zichzelf makkelijk in stand houdt, zijn we er niet meteen vanaf. Er zijn eigenlijk twee manieren om er uit te raken. Of de hogedruk in het noorden wordt zo sterk dat de lagedrukgebieden op de Oceaan, die nu ook al een vrij zuidelijke koers volgen, in een nog zuidelijkere baan worden gedwongen. Dan zouden we aan de koude kant van de straalstroom terechtkomen. Of het Azorenhogedrukgebied maakt, tussen de passage van twee lagedrukgebieden door, contact met de hogedruk in het noorden en gooit ook de Oceaan in het slot.

Breekpunt net voor Kerst
Beide scenario's zijn de komende tijd denkbaar en het breekpunt lijkt rond 24 december te liggen. Rond die tijd vormt zich op de grens van koude lucht boven het noorden van de Oceaan en bijzonder zachte lucht boven het zuiden van de Oceaan, een actief lagedrukgebied dat over Nederland naar het noordoosten koerst. Het kan daarbij behoorlijk activeren en de dag voor Kerst flink wat wind veroorzaken. Erachter lijkt het hogedrukgebied bij de Azoren verbinding te maken met de hogedruk in het noorden. In elk geval stroomt de koudere lucht dan naar het zuiden en die zou tijdens de Kerstdagen guur weer met enkele buien kunnen brengen, misschien wel met hagel en heel misschien zelfs een flats natte sneeuw. De temperaturen gaan daarbij duidelijk omlaag.

Het vervolg zal interessant zijn, in de dagen na de Kerst. Zoals gezegd staan eigenlijk alle seinen op groen. De AO-index is, door het hogedrukgebied boven de Noordpool voorlopig sterk negatief. Dit betekent dat koude lucht gemakkelijk naar het zuiden kan uitstromen. Ook de NAO-index, een maat voor de kracht van de westcirculatie op de Oceaan, neigt de komende tijd naar negatief. Dit gaat minder hard, maar een echte westcirculatie lijkt er niet van te komen, zelfs op de langere termijn niet. Tel daarbij op dat de beschikbaarheid van kou een stuk groter is geworden, en het lijkt een kwestie van voornamelijk tijd totdat er ook in Europa iets gaat gebeuren op wintergebied.

Na de Kerst overgang naar winterweer?
De verwachting voor de komende 6 weken, die vandaag een verversing heeft gekregen, hint er in elk geval opnieuw op, met zoals gezegd het breekpunt op 24 december. Daarna lijkt de westcirculatie voor langere tijd ook op de Oceaan aan banden te worden gelegd. Komt de omslag inderdaad in de week van Kerst, dan zou het in de week daarna (die van de jaarwisseling) zo kunnen zijn dat de hogedruk op de Oceaan en die boven Rusland en Scandinavië met elkaar gaan samenwerken. Nog een week later moet er dan een aaneengesloten hogedrukzone in het noorden liggen met bij ons oostelijke of noordoostelijke winden en de aanvoer van steeds koudere lucht.

Ergens rond de 14e januari zou dan een nieuwe periode met een westcirculatie kunnen aanbreken, maar ook dan verdwijnen de scenario's waarin hogedrukgebieden boven Scandinavië of op de Oceaan een rol spelen niet uit de berekenen. Dus blijven de ontwikkelingen op de lange termijn spannend. Op een strategisch moment lijkt het kouder te worden en dan weet je het maar nooit.

Door: Reinout van den Born
Bron: weer.nl

Dit soort berichten schept toch hoop. Mocht het straks toch niet uitkomen, heb je de zoveelste tegenvaller. Ik moet zeggen dat ik toch denk dat het toch tegenvalt. Maar wie weet...

Citaat van: Hector Pascal op di 15 dec 2020 - 19:07Dit soort berichten schept toch hoop. Mocht het straks toch niet uitkomen, heb je de zoveelste tegenvaller. Ik moet zeggen dat ik toch denk dat het toch tegenvalt. Maar wie weet...

Ik ga er op het moment ook maar gewoon vanuit dat het niks word. Kan het alleen maar meevallen. Echter ziet het er wel een stuk beter uit dan vorig jaar.

Dankjewel voor het bericht! Apprecieer het ten zeerste dat je ons zo op de hoogte houdt! Ik blijf het vol spanning mee volgen.

Leuk is dit! Mocht het niets worden met de sneeuw op de kerstdagen, hebben we in ieder geval ruime een week voorpret en spanning! Leuk!