Vandaag start de meteorologische winter en zullen we het winterdiscussietopic openen. Het winterseizoen kent veel voorstanders, maar ook tegenstanders. Dat laatste komt mede ook door juist het ontbreken van winterweer, waardoor de winter wordt gezien als een verlengstuk van de herfst. Voor de winterliefhebbers wordt het weer de tijd voor het verlangen naar sneeuw, kou en ijs. Laten we hopen dat deze elementen dit jaar weer eens wat meer zullen voorkomen.

Het klassieke luchtdrukpatroon
Het luchtdrukpatroon in de winter is anders en dynamischer dan in de zomer. De straalstroom speelt een veel belangrijkere rol. Deze verandering in het luchtdrukpatroon wordt veroorzaakt door temperatuurverschillen op verschillende hoogtes tussen de Noordpool en de Evenaar. Dit temperatuurverschil wordt groter, aangezien de Noordpool weer flink gaat afkoelen terwijl de temperatuur bij de Evenaar ongeveer hetzelfde blijft. Dit zorgt uiteindelijk voor het activeren van de straalstroom met diepe depressies boven de Atlantische oceaan.

Het klassieke luchtdrukpatroon dat zich hierdoor gaat vormen zorgt in Nederland voor een relatief mild zeeklimaat. Boven de Azoren bevindt zich een sterk hogedrukgebied en verder op de noordelijke Atlantische oceaan bevinden zich de lagedrukgebieden. Daartussenin ontstaat een overwegend westelijke tot zuidwestelijke aanvoer die bij ons voor een milde winter zorgt.

Wanneer dan wel winters weer?
Als we in Nederland winterweer willen krijgen, dan moet dit klassieke luchtdrukpatroon doorbroken worden. Er zijn verschillende factoren die dit luchtdrukpatroon kunnen verstoren. Voor winterweer zal de stroming uit het noorden tot oosten moeten komen. Dit wordt vaak bereikt door hogedrukgebieden boven Scandinavië en/of IJsland/Groenland en lagedrukgebieden die een stuk zuidelijker over Zuid-Europa richting het oosten trekken. Alleen bij deze scenario's is er significant winterweer mogelijk. Helaas komt dit luchtdrukpatroon, zeker de laatste jaren, niet vaak voor tijdens het winterseizoen.


De actuele situatie
Geruime tijd was het luchtdrukpatroon (deels) geblokkeerd, maar nu juist met ingang van de meteorologische winter sterkt de straalstroom flink aan en krijgen we al snel het klassieke luchtdrukpatroon te zien. Als voorbeeld de verwachting van GFS voor volgend weekend:



Een hogedrukgebied boven de Azoren en lagedrukgebieden die domineren ten noorden hiervan. Boven onze omgeving zien we een overheersende westelijke stroming. Dit is een perfect voorbeeld van het klassieke luchtdrukpatroon waarbij we winterweer kunnen uitsluiten.

Toch is er ook een beetje positiever nieuws. We zien de sterke straalstroom al snel wat meanderen; er komen meer bochten in de straalstroom wat bewegingen van warme en koude luchtsoorten veroorzaakt. We zien dit beeld enkele dagen later terug bij zowel GFS als EC. Als voorbeeld ditmaal een kaart van EC:



Boven Groenland zien we ditmaal een zwak hogedrukgebied dat probeert een connectie te krijgen met het Azorenhoog. Daardoor krimpt de stroming boven onze omgeving tijdelijk even naar het noorden met koeler weer en mogelijk zelfs een winterse bui. Echter ten zuiden van Groenland staat een nieuw lagedrukgebied klaar om deze zwakke verbinding volledig te doorbreken en opnieuw voor een westelijke stroming te zorgen.

Momenteel lijkt het erop dat de komende weken de westcirculatie steeds kort onderbroken wordt door zwakke pogingen tot blokkades. Dit geeft een kans op wat winterse neerslag, maar significant winterweer is hierbij niet mogelijk. We zien dit beeld ook terug in de pluimen van GFS en EC. De temperatuur zit grofweg tussen de 0 en 10 graden en de sneeuwkansen zijn klein, maar niet 0.

Dit is natuurlijk niet het weertype waar je als winterliefhebber op zit te wachten, maar steeds opnieuw die zwakke pogingen tot blokkades zorgen ervoor dat de straalstroom zich niet vol kan ontwikkelen. De kans is aanwezig dat later in december zo'n poging misschien wat beter uit de verf komt en de luchtdruk boven Groenland/IJsland en/of Scandinavië wel significant kan stijgen met transportkou richting West-Europa. Momenteel lijkt dat de komende twee weken nog niet te lukken, maar de modellen beginnen hier af en toe wel meer op te hinten.

Een positief teken voor mogelijk winterweer later in december en in januari is de stratosferische opwarming. Boven de Noordpool bevindt zich namelijk de stratosferische polaire vortex (SPV); een sterk lagedrukgebied met koude lucht die gezien kan worden als één van de belangrijkste aandrijver voor de straalstroom. Een sterke SPV gaat meestal ook gepaard met een sterke straalstroom. Het is volkomen normaal dat de polaire vortex in kracht toeneemt begin december, dat komt door het eerder uitgelegde temperatuurverschil tussen Noordpool en Evenaar. We zien momenteel dat er aan de rand van deze SPV een opwarming ontstaat die zich verder uitbreid en als het ware rondom de SPV draait:

De situatie op 2 december:


De situatie later halverwege december:


Het gebied met opwarming draait rondom de SPV, die nog knap overeind blijft staan en niet in elkaar zakt. Deze situatie geeft wel kansen dat de SPV uiteindelijk zal breken en verzwakken door de grootschalige opwarming. De SPV kan van zijn plek worden gestoten of gesplitst worden. In beide gevallen valt dus een belangrijke motor voor de straalstroom weg en dat kan ervoor zorgen dat de boel makkelijker blokkeert. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is dat de kans op blokkades dus toeneemt, maar dat een blokkade niet altijd voor koud weer zorgt in onze omgeving. De blokkade kan ook verkeerd komen te liggen en elders op Noordelijke Halfrond voor een winteruitbraak zorgen.

Samengevat
We staan aan het begin van de meteorologische winter en voor de winterliefhebber ziet het er nog niet rooskleurig uit. Dat hoeft nog geen probleem te vormen aangezien we pas aan de start van het seizoen zitten en de komende tijd korte blokkades af en toe voor een koud intermezzo kunnen zorgen. Tevens kan de stratosferische opwarming later in het seizoen de boel nog flink omgooien.
We gaan het allemaal volgen komende weken, iedereen is ook welkom om mee te discussiëren!

Laten we op het beste hopen deze winter! Bedankt Armand voor het uitgebreide startbericht! 

Scheelde vandaag trouwens niet eens zo veel voor een lokale ijsdag, in het oosten is het slechts 0,7 graden geworden om meetpunt Enschede. Inmiddels al weer de min in

"AMSTERDAM - Zondag is het de eerste dag van de meteorologische winter en breekt een rommelige periode aan, wat weersomstandigheden betreft. Maar: wel een waarin we de schaatsen aan mogen.

Volgens Piet Paulusma wordt het 'een combinatie van wisselvallig en regelmatig kwakkelend weer'. Er zullen perioden zijn van echt winters weer met flinke kou en vorst. Ook zullen er twee langere of kortere perioden zijn waarin we kunnen schaatsen.

Volgens de bekende weerman kunnen we ook rekenen op een aantal sneeuwdagen met, in sommige regio's, een behoorlijk pak sneeuw.

De winter zal gekenmerkt worden door overlast door sneeuw, ijzel en storm- of herfstachtig weer."
(Bron: Telegraaf)

Piet heeft zijn voorspelling van de voorafgaande jaren er maar weer bijgehaald 😂

Prachtig stukje Armand! We gaan het zien de komende weken! Vond t vandaag al heerlijk... koude start en heerlijk zonnetje in de middag...

Net terug van werk. Onwijs glad op de klinkers.. regent en vriest gelijk aan.

Pluim ook weer een stuk kouder 👍🏻

Wat zou dat toch leuk zijn!

Nou dat zou het zeker! Een langere periode kou of slechts een paar dagjes 12-14 december?

Mooie openingspost Armand, waarvoor dank. Ik heb er weer helemaal zin in en hoop op een mooie winter met alles erop en eraan.

Citaat van: AFTH14 op ma 02 dec 2019 - 18:41Nou dat zou het zeker! Een langere periode kou of slechts een paar dagjes 12-14 december?

Vooralsnog iets van 4 a 5 dagen. Maargoed GFS is natuurlijk nogal wispelturig, oper is een van de koudste leden en ec gaat nog niet mee, dus zou er nog niet te veel waarde aanhechten. Maar er bundelt zich toch al wel een groepje koude leden, Weer iets om te volgen! 

Citaat van: TMCThomas op ma 02 dec 2019 - 20:25Vooralsnog iets van 4 a 5 dagen. Maargoed GFS is natuurlijk nogal wispelturig, oper is een van de koudste leden en ec gaat nog niet mee, dus zou er nog niet te veel waarde aanhechten. Maar er bundelt zich toch al wel een groepje koude leden, Weer iets om te volgen! 

Die kansen zitten er nog steeds in en ook EC kwam vanmorgen met vergelijkbare kaarten. De oorzaak is het zakken van de straalstroom. Komende dagen ligt deze nog ten noorden van onze omgeving:



De straalstroom gaat op grondniveau vaak gepaard met westelijke winden. Ten noorden van de straalstroom zitten de kernen van lagedrukgebieden met koude lucht, ten zuiden ervan zitten de hogedrukgebieden met redelijk warme lucht. Rond 9 december komt er een flinke bocht in de straalstroom, waardoor deze een aantal dagen later zich een stuk zuidelijker groepeert:



Je ziet het al, de straalstroom ligt dan ten zuiden van onze omgeving waardoor de kernen van lagedrukgebieden ook zuidelijk zullen koersen. Dat geeft kansen voor een keer wat winterse buien of zelfs een duikend lagedrukgebied richting Zuid-Europa met een sneeuwzone. GFS laat de kernen van de lagedrukgebieden rondom onze omgeving koersen met daarachter ook koelere lucht over de Atlantische oceaan:



Voorzichtig lijkt er ook een blokkade te komen bij Groenland, maar in de verdere run gaat de straalstroom alweer opnieuw meanderen en komt vervolgens weer noordelijker te liggen, waardoor het milde weertype snel terugkeert. Een mogelijke bron daarvoor is het uitzakken van die koudere lucht over de oceaan, wat de vorming van lagedrukgebieden induceert.

We zien dus in de periode vanaf 11 december de lagedrukgebieden wat zuidelijker koersen, waarbij koelere lucht vanuit de Noordpool ook naar het zuiden zakt. Dat kan wellicht wat kansen op winterse neerslag met zich meebrengen, maar dit blijft afhankelijk van de exacte koers van lagedrukgebieden. Momenteel lijkt het erop dat deze afkoeling tijdelijk is, maar de termijn is nog lang

Ik moet eerlijk zeggen dat ik blij ben dat de kaarten redelijk zijn en niet perfect. Je weet gewoon dat op zo'n termijn de kaarten nog tig keer gaan veranderen. Nu alleen hopen dat ze nog positiever "veranderen".
Het zou toch het ideale moment zijn om de winter te laten aanvangen, zo half december.

gaat de goede kant op, nu hopen dat het zo blijft evolueren!

Kou zit nog steeds in nieuwe GFS (en zelfs nog weer wat beter en langer) en eindigt in een droom run!










EDIT:
De eerste sneeuw is overgiens volgens GFS niet eens zo heel ver weg, volgende week deze tijd zouden volgens het model de eerste natte sneeuwvlokken moeten vallen lokaal in het land, later die week op uitgebreide schaal. Als de kou al komt dat pakt het waarschijnlijk volledig anders uit natuurlijk, maar zeker leuk om te zien!

Citaat van: TMCThomas op di 03 dec 2019 - 18:13Kou zit nog steeds in nieuwe GFS (en zelfs nog weer wat beter en langer) en eindigt in een droom run!

Ja werkelijk een prachtrun. Eerst een duikend laagje met een pak sneeuw en daarna een opbouwend Scandi-hoog die de kou vanuit Rusland/Scandinavië op transport zet. Dit is een klassiek voorbeeld hoe je in Nederland wél echt winterweer kunt krijgen. Helaas is dit ook bijna een utopisch scenario waarbij alles precies goed moet vallen. Voorlopig dus nog 0 waarde aan te hechten, maar het eerste opzetje naar een koelere periode tussen 9-14 december zit er nog steeds in en dat geeft natuurlijk wel wat hoop

10 dagen voor uit en het lijkt mij dat alles naar het zuiden af zakt.
Welke invloed kan dat gaan hebben tzt?

Citaat van: Armand op di 03 dec 2019 - 18:20.....Voorlopig dus nog 0 waarde aan te hechten, maar het eerste opzetje naar een koelere periode tussen 9-14 december zit er nog steeds in en dat geeft natuurlijk wel wat hoop

Ja klopt, UKMO doet het op 144H bijvoorbeeld al anders dan GFS en daar hecht ik toch net wat meer waarde aan als GFS. Erg benieuwd wat EC doet. Als ie kwa setup hetzelfde laat zien als gfs dan begin ik er een beetje op te hopen hahah

Borrelnoten, chips en bier maar erbij pakken en "genieten" hoe de teleurstelling over de kaarten weer tentoongesteld worden hier op het forum     

EC minder koud als  vorige run GFS (echter beter dan huidige run gfs op +240), biedt echter ook kansen voor sneeuwval. Laat het zelfde laagje onder Nederland doorschuiven, deze keer iets te zuidelijk waardoor de sneeuw in belgië valt. Maargoed dan heb ik het al over details, het is uberhaupt nog de vraag of we in deze situatie gaan komen.



GFS, is zoals verwacht niet meer zo mooi, maar biedt nog steeds sneeuwkansen, zoals bij de eerdere run. Daarna gaat het echter de verkeerde kant op.



Ik ben eigenlijk gewoon al blij dat ik het uberhaupt over sneeuwkaartjes kan hebben haha
Doe mij maar weer zoiets (10 december 2017):

Citaat van: Bagtjuh op di 03 dec 2019 - 18:2310 dagen voor uit en het lijkt mij dat alles naar het zuiden af zakt.
Welke invloed kan dat gaan hebben tzt?

Ik zou zeggen hoe zuidelijker hoe beter, want de kou zit in het noorden.

Citaat van: SniperEye op di 03 dec 2019 - 18:43Borrelnoten, chips en bier maar erbij pakken en "genieten" hoe de teleurstelling over de kaarten weer tentoongesteld worden hier op het forum     

Want leedvermaak is ook vermaak?

Nog een beetje tam allemaal